Askeri Yaptırım
Askeri yaptırım tanımına, türlerine ve arkasında yatan sebeplere kısa bir bakış.
Askeri yaptırım uluslararası yaptırım çeşitlerinden bir tanesi ve örneklerini bütün dünyada görmemiz mümkün. Kendisi oldukça aşina olduğumuz bir kavram. Peki teknik olarak askeri yaptırım nedir, nasıl karşımıza çıkar, hangi şartlarda kim kime uygular gibi soruların cevaplarını biliyor musunuz?
Askeri yaptırımlar, B ülkesinin, A ülkesinin isteklerine paralel hareket etmediği durumda; A ülkesinin B ülkesini A'nın istediği şekilde hareket ettirmeye veya cezalandırmaya çalıştığı anlamına gelir.
Bir askeri yaptırım, muhtemelen B ülkesi, C ülkesine yönelik askeri veya siyasi bir eylemde bulunduğunda gerçekleşir. Bu hareket A'nın C'ye desteğini ifade edebilir ya da A’nın, B ülkesi C’ye yönelik bu eylemi gerçekleştirmediği durumda bir çıkar elde edeceği anlamına gelebilir.
Askeri yaptırımlar, bir ülkenin geleneksel veya geleneksel olmayan yeteneklerini azaltmak için dikkatle hedeflenen askeri saldırılardan, silah tedariğini veya karşılıklı kullanımlı öğelerini kesmek için daha az agresif bir silah ambargosu biçimine kadar değişebilir. Yani A ülkesi askeri yaptırımlarını askeriyeyi de etkileyen ticari eylemler veya ekonomik kararlar vb. ile yapabilir. Bir yaptırımın askeri niteliğine sahip olması için özellikle askeri harekât gerçekleşmesi gerekmez.
Askeri yaptırımların nasıl işlediğini daha somut bir bağlamda ve daha net bir şekilde anlamak için yakın tarihten bir örnek verebiliriz. Türkiye'ye 1970'lerde çoğunlukla ABD tarafından bazı yaptırımlar uygulanmıştır. Bu yaptırımlar özellikle 1974'ten sonra, Türkiye'nin ABD'nin daha önce de desteklememe kararını defalarca dile getirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra artmış ve etkilerini daha dramatik bir şekilde hissettirmişlerdir. ABD, bu durumda Türkiye'ye askeri anlamda yaptırımı silah ambargosu uygulayarak gerçekleştirmiştir.
Görsel Kaynağı: 1