Modanın Büyüsü: Diderot Etkisi ve Gardırop Dönüşümü

Moda günümüz insanının kişisel imajını yansıtmak için güçlü bir araçtır. Günün modasına uygun giyinmek, hit parçayı bulmak, sezonun renkleri gibi cümlelerle hayatımızı domine eden bir gerçeklik olarak hayatımızda yer alır.

Moda ise her gün değişen ve gelişen bir yapıdadır. Modayı yakalamak ya da stil sahibi olmak tek bir parça ile mümkün olmamaktadır. Ona uygun pantolon almakla, kombini tamamlamak için çanta bakmakla devam eden bir döngüyle kendini tamamlamaktadır. İşte bu döngünün literatürde bir tanımlaması mevcut: Diderot Etkisi.

Nedir peki bu Diderot Etkisi?

Diderot Etkisi, Fransız filozof Denis Diderot'un adını taşıyan bir fenomendir. 18. yüzyılda yaşayan Diderot, 1765 yılında kırmızı deri kaplı bir kitaplık hediye edilmiştir. Ancak bu hediye, Diderot'un sahip olduğu diğer eşyalarla uyumlu olmadığı için rahatsızlık vermiştir. Diderot, bu durumu ele aldığı bir deneme yazmış ve bu deneyim sonucunda, kırmızı deri kitaplığın evindeki diğer eşyaları "aptal" ve "eski" gösterdiğini belirtmiştir. Bu durumun etkisiyle, Diderot yeni ve modern eşyalar satın alarak, evindeki uyumsuzluğu gidermeye çalışmıştır. Bu deneyim, Diderot Etkisi olarak adlandırılmış ve kişinin sahip olduğu bir ürün veya eşya yüzünden, onunla uyumlu diğer ürünlerin veya eşyaların satın alınmasını tetikleyen bir süreci tanımlamıştır.

Bu etkiyi en sık gördüğümüz alanlarından biri ise modadır. Moda endüstrisinde, pazarlama stratejileri genellikle Diderot Etkisini kullanıldığından bahsetmek mümkündür. Bir kişi bir moda ürünü satın aldığında, markalar bu ürünle uyumlu olacak diğer ürünleri veya aksesuarları önererek, tüketiciyi daha fazla satın almaya teşvik ederler. Moda dünyasının öncü markalarının koleksiyonlarında ise bunu sık bir şekilde görmekteyiz.

Moda tüketicileri dergilerden, dizilerden, sosyal medya araçlarından etkilenmesiyle de bu etki katlanmaktadır. Modaya ilgisi olsun olmasın bireyleri bu araçlarla bir fikir elde etmelerini sağlamasıyla da bir etki alanı oluşmaktadır. Tüketicilerin beğendiği kişilerin tarzından etkilenmesiyle gardıroplarda değişimler yaşanmaktadır. Bu değişimler yaşanırken kıyafetlerde aranan uyum nedeniyle uyumlu parçaları satın almaya yönlendirmektedir.

Bu doğrultuda günümüzü etkileyen kapsül dolap, sessiz lüks, mob wife gibi akımlarından bahsetmek mümkündür. Bu akımlara sosyal medya başta olmak üzere birçok yerde denk gelmişsinizdir. Dünyanın en ünlü modellerinde, en ünlü oyuncularda, en zenginlerde, kraliyet ailelerinde uygulanan ya da temsilcisi olan bu çeşitli akımlarla moda sektörü çokça yön değiştirmektedir. Moda severler bu akımlara uyum sağlamak için gardıroplarına sürekli parçalar eklemektedir.

Kapsül dolapla birlikte basit parçalarla, sessiz lüks ile logosuz lüks ürünlerin öne çıkması, mob wife ile daha iddialı ürünlerle yapılan bu çeşitli moda trendleriyle tüketiciler kendine uygun olsun olmasın modayı yakalamak uyum sağlamak için tüketim gerçekleştirmektedir. Bu durumda hem modaya uyum sağlamak hem de kendi gardırobunda uygum sağlama dürtüsüyle sürekli bir değişimden bahsetmemize neden olmaktadır.

Diderot Etkisi ile insan hem günümüzün moda anlayışına uyum sağlamak hem de elindeki parçaların uyumlu olmasını istemesiyle bir tüketim içinde yer alarak gardıroplarını dönüştürmektedir.