Sürdürülebilir Yaşam

Doğal kaynakların yanı sıra sosyal ve ekonomik kaynakları da ekonomik doğaya dost bir şekilde kullanabilme amacı taşıyan sürdürülebilirlik, günümüzde modadan gıda endüstrisine pek çok farklı sektörde uzun vadeli uygulanabilirlik stratejileriyle karşımıza çıkan bir kavram.

Sürdürülebilir bir yaşam benimsemek istediğinizde yaşamınızdaki çoğu alışkanlığınızdan, ihtiyaçlarınızdan ödün vermek zorunda kalabilirsiniz. Örneğin, işe geç kalabilirsiniz fakat sürdürülebilir yaşamı benimsediğiniz için şahsi aracınızı değil de toplu taşımayı tercih edip daha da geç kalabilirsiniz. Bunları da göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Tüketici olarak sürdürülebilirlikle ilgili farkındalığımız arttıkça pek çok marka ve şirket de iş modellerini sürdürülebilirlik çerçevesinde tasarlıyor.

Sürdürülebilirliğin Üç Temel Bileşeni

Çevresel Sürdürülebilirlik: Ekolojik bütünlüğün korunması, çevreyi ilgilendiren tüm sistemlerin dengede tutulabilmesi ve doğal kaynakların insanlar tarafından kendilerini yenileyebilecekleri oranda tüketilmesi odağına alır.

Ekonomik Sürdürülebilirlik: Toplumu oluşturan her bir bireyin ekonomik anlamda bağımsızlığını koruyabilmesi ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için duyduğu tüm kaynaklara erişebilmesini hedefler. Ekonomik tüm sistemlerin birbirini desteklediği, finansal faaliyetlerin doğayla ve sosyal yaşamla uyum içinde devam ettirebildiği, adil üretimin ve çalışma koşullarının herkes için erişebilir olduğu bir sistemi temsil eder.

Sosyal Sürdürülebilirlik: Evrensel insan hakları ve temel ihtiyaçlar, ailelerini ve toplumlarını sağlıklı ve güvende tutmak için yeterli kaynağa ulaşımı olan herkes tarafından ulaşılabilirdir. Yaşam kalitesi yüksek; özel yaşamda ve çalışma yaşamında hakların korunduğu, kültürel farklılıklara saygı duyulan ve ayrımcılığın olmadığı bir yaşam tarzını temsil eder.

Sürdürülebilir bir yaşam tarzı benimsemek, Dünya’nın sınırlı olan doğal kaynakların yanı sıra kendi kişisel kaynaklarımızın da kullanımını azaltmaya yönelik bir yaşam tarzını tanımlıyor. Dolayısıyla sıfır atık yaşam, bitkisel bazlı beslenme, doğal kaynakları tasarruflu kullanma, ihtiyaç duyulan kadarını satın alma, plastik kullanımını azaltma, mevsimsel beslenme, satın alınan şeylerin kaynağını sorgulama gibi tüketim davranışlarının tamamı sürdürülebilir yaşam alışkanlıkları arasında bulunuyor. Sürdürülebilir yaşam tarzı benimsemek aynı zamanda ulaşım için hangi araçları tercih ettiğimizin, ne kadar hayvansal gıda tükettiğimizin, yaşam alanlarımızda ne kadar enerji (elektrik ve doğalgaz gibi) harcadığımızın da farkında olarak, ekolojik ayak izimizi (karbon ayak izi de dahil olmak üzere) azaltmaya yönelik davranışlarımızı kapsıyor.

 Sürdürülebilirliğin Önemi

İnsanlık uzun yıllar boyunca doğanın kendi hizmetinde olduğunu düşünerek hızlı, kolay, kârlı olan her şey için doğayı arka plana atmaktan geri durmadı. Ancak geldiğimiz noktada edinmiş olduğumuz acı tecrübe, doğa sağlığı ve geleceği ile insan sağlığı ve geleceğinin aynı yönde olduğunu gösterdi. Artık hepimiz çok iyi biliyoruz ki, içinde bulunduğumuz ekosistemdeki tüm canlıların varlığını sürdürebilmesi için, sürdürülebilirliği benimsemesi gerekiyor. İşte sürdürülebilirliğin önemi de tam olarak bu noktada karşımıza çıkıyor. Çevre ve sürdürülebilirlik açısından gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmak hepimizin görevi. Sizde şimdi sürdürülebilir yaşamı tercih ederek hem bugünün hem de yarının dünyasına katkıda bulunabilirsiniz. Peki sürdürülebilir yaşam için bireysel olarak ne yapabiliriz? Gelin şimdi bu önerilere hep beraber göz atalım.

Sürdürülebilir Yaşam İçin Neler Yapılabilir

-Daha Az Enerji Tüketin

Ülkemizde enerji ihtiyacımızın yarısından fazlası fosil kaynaklı yakıtlardan üretilmekte olup küresel ısınmayı en çok etkileyen faktörlerin başında enerji üretimi gelmektedir. Bu yüzden bu alanda atılacak ufak bir adım bile, kitleler halinde alışkanlık haline getirildiğinde, önemli bir pozitif etki yaratmaktadır. O halde daha az enerji tüketimi için bireysel olarak atabileceğimiz adımlara göz atalım.

Evde lüzumsuz yere açık bırakılan lambaları kapatmak ile işe başlayabiliriz.

Sırf dekorasyon amaçlı kullandığımız ışıklandırma sistemleri çok güzel görünüyor değil mi? Ancak geleceğimiz için onları kullanmamayı ya da en azından arada bir kullanmayı deneyebiliriz.

Son gaz yanan toplu ısınma sistemleri için bir farkındalık oluşturmaya ne dersiniz?

Çamaşırlarımızı balkonda kurutmak da bu konuda atacağımız adımlardan biri. Üstelik bu sayede hem güneş ışığının dezenfekte edici özelliğinden yararlanmış oluruz hem de daha az enerji tüketiriz.

Evimizde geleneksel ampul kullanmak yerine tasarruflu ampuller kullanmak da enerji tüketimini azaltmaya yardımcı olur.

-Dijital Temizlik Yapın

Bilgisayarınızda veya bulut sağlayıcılarda sakladığınız mailleri silerek sürdürülebilir yaşama katkı sağlayabileceğinizi biliyor muydunuz? Nasıl dediğinizi duyar gibiyiz. Her gün posta kutumuza çoğu spam veya tanıtım içerikli yüzlerce posta alıyoruz. Aldığımız her e-posta, bulut sağlayıcıda sakladığımız her fotoğraf veya belge ise birden fazla sunucuda saklanıyor. Sunucular ise çok yüksek elektrik tüketen veri toplama merkezlerinde bulunuyor. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; her elektronik posta yaklaşık 0.3 gr karbon salınımı üretiyor. Peki, dijital temizlik nasıl yapılır.

Gereksiz e-posta ve ilgilenmediğimiz tanıtım maillerini silmekle işe başlayabiliriz.

Telefonumuzda en güzel kareyi yakalayana kadar çektiğimiz ve beğenmediğimiz fotoğrafları silmekle devam edebiliriz.

Bir şekilde kaydolduğumuz ama zamanla ilgimizi çekmeyen konularda gelen düzenli bülten aboneliklerinden çıkabiliriz.

Son olarak, telefonumuza yükleyip kullanmaktan vazgeçtiğimiz uygulamaları telefonumuzdan kaldırmakta atılacak adımlar arasında sayılabilir.

-Daha Az Su Harcayın

Dünyamızın %70’ ten fazlası su ile kaplı. Ancak bu suyun yaklaşık %98’ i okyanuslardaki tuzlu su. Kalan kısmın ise sadece % 0,5’ ine ulaşabiliyoruz. Bu oran ise dünyadaki toplam nüfus için yeterli değil. Suya erişebilen şanslı ülkelerden olsak da sürdürülebilir yaşam için suyu daha efektif kullanmamız gerekmekte. Çünkü ne yazık ki su oranı sabitken su kullanımı nüfusun artması ile paralel bile değil. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre dünya nüfusu 4 kat artmış olmasına rağmen su tüketimi 9 kat artmış durumda. İşte bu konuda yapabileceğiniz küçük görünen büyük adımlar;

Eğer evinizde damlatan bir musluk varsa suyun altına bir kap koyun. Ne kadar fazla su biriktiğini görünce şaşıracaksınız. O halde evde bozuk muslukları tamir etme işini hızlandırmaya ne dersiniz?

Yeşillikleri yıkamak için tükettiğiniz su miktarı da sizi aynı oranda şaşırtacak. Yeşillikleri yıkadığınız ya da yumurta kaynattığınız suyu çiçeklerinize vererek değerlendirmeye ne dersiniz?

Balkon yıkamak yerine silmeyi tercih etmenin bile sürdürülebilir yaşama katkı sağlayacağını unutmayın.

-Yürümeyi Tercih Edin

Atmosferdeki ısıyı tutan sera gazları, atmosferde olması gerekenden fazla olduğu takdirde dünyanın ateşinin çıkmasına ve iklim değişikliğine sebep olmakta. Şehirleşmeye bağlı olarak bireysel otomobil kullanımının artması atmosferdeki sera gazı artışındaki önemli sebeplerden. Bu konuda devlet bazında atılacak büyük adımlar olmakla birlikte işte bireysel olarak yapabileceklerimizden bazıları;

Hem kilo kontrolü hem de doğa için en güzeli yürümek. Sağlığınız ve zamanınız el veriyorsa her zaman yürümeyi tercih edin.

Yürümek için zamanınız yoksa sırasıyla bisiklet, toplu taşıma gibi alternatiflere yönelebilirsiniz.

-Kağıt Tüketimini Azaltın

Artık sürdürülebilir yaşam için en önemli noktanın enerji tüketimini azaltmak olduğunu biliyoruz. Peki, dünyada en çok enerji tüketen 5. büyük endüstrinin kağıt endüstrisi olduğunu biliyor muydunuz? Yani yaygın bilginin aksine, kağıt tüketimini azaltmakla sadece daha az sayıda ağaç kesilmesine engel olmaz aynı zamanda daha az enerji tüketimine de katkıda bulunabilirsiniz. Üstelik kağıtların ağartılması aşamasında kullanılan kimyasal miktarını azaltarak su ve toprak kirliliğinin azaltılmasına da katkı sağlayabilirsiniz. İşte, kağıt tüketimini azaltmak için birkaç öneri;

E-fatura talimatı vererek bile doğaya katkı sağlayabilirsiniz. Üstelik bankalar bu tercih için size ekstra puanlar bile yüklüyor. Hâlâ e-faturaya geçmediyseniz bu fırsatı değerlendirmeye ne dersiniz?

Gerçekten gerekli ise çıktı almayı alışkanlık haline getirebiliriz. Kullanılmış kağıtları not almak için tekrar tekrar kullanmak da sürdürülebilirlik açısından çok değerli bir alışkanlıktır.

-Tek Kullanımlık Ürün Kullanımını Azaltın

Eğer bir geri dönüşüm poşeti kullanıyorsanız günlük hayatımızda ne kadar fazla tek kullanımlık ambalaj atığı çıktığına şahit olmuşsunuzdur. Plastik veya cam atıkların geri dönüştürüldüğünü düşünerek içimizi rahatlatsak da durum zannettiğimizden biraz farklıdır. Dünya üzerindeki plastiklerin %91’ i geri dönüştürülememektedir. Tek kullanımlık bıçak, çatal, pipet gibi küçük parçalar geri dönüşüm makineleri için uygun olmadığından bu döngünün içine bile alınmazlar. Üstelik bilinenin aksine plastikler, doğada çözünmez sadece ayrışırlar. Ayrışan bu mikroplastikler ise toprağa ve denize karışarak vücudumuza dönerler. Ancak ekolojik ürün kullanımının artması ve toplumsal bilinçlenme ile bu gidişatı yavaşlatmak bizim elimizde. İşte plastik tüketimini azaltmak için önerilerimiz;

Dışarı her çıktığınızda marketten su almak yerine yanınızda yeniden doldurduğunuz suluğunuzu götürebilirsiniz

Planlı gezileriniz için plastik çatal, bıçak, bardak yerine evden getirdiğimiz mutfak malzemelerini kullanmayı tercih edebilirsiniz.

Restorana gittiğinizde içecekle birlikte plastik pipet kullanmak istemediğinizi özellikle belirtebilirsiniz.

Plastik poşetler yerine tekrar tekrar kullanabileceğiniz bez poşetler edinebilirsiniz. Hazırlıksız yakalanmamak için çantanıza ve arabanıza yedek bez poşetler koymak sürdürülebilir yaşam için iyi bir fikir olabilir.

-Vegan Beslenmeye Geçin

Hayvancılık, en büyük sera gazı kaynaklarından biridir. Hem sağlıklı beslenmek hem de doğaya verilen zararı azaltmak adına yavaş yavaş vegan yaşamı benimsemeye ne dersiniz? En azından kullandığınız ürünlerde vegan ürünler üreten markaları tercih ederek sürdürülebilir yaşamı destekleyebilirsiniz.

-İhtiyacınız Olmadan Giysi Almayın

Moda endüstrisi, doğayı kirleten en büyük sanayi kollarından biridir. Hazır giyim sektörünün başını çektiği bu sanayi kolunda birçoğu kanserojen olmak üzere binlerce farklı kimyasal kullanılır. Bu kimyasallar ve kumaşlarda- özellikle polyesterlerde - kullanılan küçük lifler bile suya karışır ve çevresel kirliliğe sebep olur. Alışveriş yaparken kendimize şu soruyu sormamız farkındalığımızı arttırmaya yardımcı olabilir: “Gerçekten buna ihtiyacım var mı?” Unutmayın, alışkanlıklar zor değişse de imkansız değildir.

-Kompost Yapın

Hemen hemen her gün çürümeye başlayan ya da sofrada kalan sebze ve meyveler, yemek artıkları çöpe atılıyor. Aslında atmak yerine onları yeniden kullanım döngüsüne sokabiliriz. Bunun için yapmanız gereken bahçede bir çukur açmak , onları gömmek ve beklemek. İşte bu kadar basit. Bir süre sonra organik gübreniz kullanıma hazır.

Kompost ile her gün atacağınız en az 1 çöp poşetinden kurtulmak bile sürdürülebilir yaşam için güzel bir adım.

-Yeniden Doldurulabilir Ürünleri Tercih Edin

Nohut, fasulye, bulgur gibi bakliyatları direkt üreticiden kendi kabınızı götürerek alma şansınız var mı? Bu fırsatı değerlendirin.

Deterjan, sabun, şampuan, diş macunu ya da çeşitli temizlik malzemeleri yerine doldurulabilir ürünleri kullanmayı düşündünüz mü? O halde şimdi tam zamanı.

Depozitolu ürünler kullanarak plastik tüketimini azaltmayı düşünebilirsiniz.

Yiyecek ve içecekler için depozitolu ürünleri tercih etmeyebilirsiniz. Ancak güvenilir markaların yeniden doldurulabilir temizlik ürünlerini tercih etmemek için bir sebep yok.

-Doğaya Duyarlı Çevre Dostu Ürünler Tercih Edin

Gün içerisinde ne kadar kimyasal ürün ile temas ettiğinizi hiç düşündünüz mü? Bulaşık deterjanları, kişisel bakım ürünleri, market poşetleri, banyo temizlik ürünleri, oda spreyleri ya da parfümler… Doğal, bitkisel ve doğaya saygılı ürün ve ambalaj kullanan markaları tercih ederek işe başlayabilirsiniz. Böylece hem doğanın hem sağlığımızın dengesini bozan kimyasal ürünlerden uzak durarak su döngüsüne verilen kimyasal miktarını azaltmaya yardımcı olursunuz.

https://www.oggusto.com/surdurulebilir-yasam/surdurulebilirlik-hakkinda-bilmeniz-gerekenler

https://www.uplifers.com/surdurulebilirlik-nedir-surdurulebilir-yasam-ve-surdurulebilirligin-gelecegi/

https://lindosnaturals.com/blog/surdurulebilir-yasam-icin-12-harika-fikir