Zübük: Demokrasi Öyle Bir Şeydir Ki Dadından Yinmez

-İzlemeli miyim? #35

"Benim bu işlerle bir ilgim yok; en çok ben bağırdım, beni başkan yaptılar," der İbrahim Zübükzade, ne de güzel eleştirir çok partili dönem içerisindeki siyasi yapılanmayı.

Aziz Nesin'in öyküsünden uyarlanmış, yönetmenliğini Kartal Tibet'in yaptığı, senaristliğini Atıf Yılmaz'ın üstlendiği Zübük; Ali Şen, Kemal Sunal, Nevra Serezli ve Bülent Kayabaş gibi Türk sinemasının önemli isimlerini izleyiciyle buluşturmaktadır -ki bu da aslında filmin izlenmesi için makul bir sebeptir-. Her izleyişinizde yeni çıkarımlarda bulunacağınız, eğlenirken uzuuunca düşüneceğiniz bir film Zübük.

İbrahim Zübükzade kendi menfaati için her yolu mübah sayan, kurnaz, dolandırıcı, çıkarcı, namus yoksunu ve bir o kadar da arsız bir adamdır. Öyle ki mahalleli ondan bıkmış, tuzağına düşmeyen kalmamıştır. Öte yandan tüm bu özellikleri onun siyasette önemli yerlere gelmesine yardımcı olur. Yaka silken mahalleliler bile her defasında oyuna gelmiş, Zübükzade'yi bu trajikomik yolculuğunda desteklemiştir. Trajikomik diyorum çünkü filmin her karesinin günümüz siyasetine nasıl da benzediğini söylemeden geçemeyeceğim. Sanıyorum ondandır ki son yıllarda Zübük filmini kanallarda görmemiz çok mümkün değildir sevgili okur. :)

"Ne demişler vergini verme, rüşvetini ver," diyen Zübük aslında Aziz Nesin'in eserindeki çok önemli bir metafordur. Her defasında Zübük'ten yaka silken mahalleli konu kendi çıkarlarına geldiğinde onu göklere çıkarmış, kesesini doldurmuş, sırtını sıvazlamıştır. Aslında her birinde Zübük'ten bir parça bulunan bu insanlar, yalnızca kendi yansımalarını görmekte, onunla baş etmeye çalışmaktadır. E ne diyor İbrahim Zübükzade "Aslında hepimizde var biraz zübüklük. Biz zübük olmaya zorlanmışız. Hepimizin içinde biraz zübüklük olmasa, bizlerde zübük olmasak böyle zübükler aramızda büyüyemezdi. Zübüklerden kurtulmanın birinci çaresi önce kendi zübüklüğümüzden kurtulmaya çalışmaktır".

Kara komedi tadındaki 1980 yapımı film aradan geçen 40 yılın ardından Türk ve dünya siyasetinde bazı şeylerin nasıl da değişmediğini göstermektedir. İbrahim Zübükzade, konuşma yaparken sert bir ton kullanan, mimiklerini ve ses tonunu kullanma konusunda becerikli ve en önemlisi de halkı can damarından nasıl vuracağını çok iyi bilen bir adamdır. Bu sayede de kısa bir süre içerisinde milletvekili olmuş, ardından da Fuzuli İşler Bakanı olmuştur. Sonuçta Zübükzade'nin de dediği gibi "Siyaset koltuğuna adamın k*çı bir kez deymeyegörsün, alıştın mı kaşınmadan durmaz(!)"

Siyasi söylemlerinde sıklıkla din üzerine konuşmalar yaparak vaadlerde bulunmaktadır Zübük. Seçim politikasının gösterildiği Cami Yaptırma Derneği sahnesindeki Muhalif Burhan Bey ile aralarında geçen diyalog bunun en önemli göstergesidir.

Muhalif Burhan Bey: Sevgili hemşerilerim, kasabamızda cami var, gelin bu derneği kuralım ama cami değil okul yaptırma derneği olsun. Kasabamızda bir lise yok, gelin okul yaptırma derneği kuralım.

Zübükzade: Biz muhalifleri aramıza bozgunculuk çıkarsınlar diye sokmadık. Din olmadıkça bilgi ne işe yarar? Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz, bunlar hep Komunist oyunları.

Muhalif Burhan Bey: Bre Zübük, ulan cami cami der durursun. Hey binamaz, ulan ömründe bir kez şu camiye yolun uğradı mı?!

"Namuslu mu olayım, mebus mu?" diyen Zübükzade aslında siyasetin kara yüzünü tek bir soruyla izleyiciyle buluşturmaktadır. İzleyiciye pek çok mesajın verildiği filmden bir sözü daha almadan edemeyeceğim "Hepimize attığı kazıkların bir ucu gök kubbesine, bir ucu yerin yedi kat dibine varmış. Şimdi biz yediğimiz kazıklar çıkar mı diyerek bile bile bir yalana daha göz yumuyoruz. Kazıklandıkça insanın yalana inanası geliyor".

Filmin ardından sorgulamadan edemiyor insan nasıl her şey bu kadar ortadayken Zübük böylesine başarılı oluyor diye. Ancak sanırım cevap da yine filmde saklı "Asıl suçlu biziz, biz getiriyoruz bu zübükleri başa!"

"Suudi Arabistan cami projemize, Amerika baraj projemize, Japonya fabrika projemize yardım edecek. Nurlu ufuklarımıza kimse engel olamaz," diyen zübüklerin artık siyasetimizde yer almaması ümidiyle, keyifli seyirler sevgili okur :)