Dünyada Üzüm Piyasaları
Türkiye taze üzüm ihracatı 205.732 ton olup %4’lük pay ile dünya taze üzüm ihracat sıralamasında 10. sırada yer almaktadır.
Üzüm; iklim ve toprak istekleri yönünden çok seçici olmaması, çoğaltma yöntemlerinin kolay olması ve farklı şekillerde değerlendirilmesi gibi sebeplerden dolayı dünyadaki en yaygın kültür bitkilerinden biridir. Ana vatanı konusunda birbirinden farklı görüşler bulunmakla birlikte Kafkasya, Hazar Denizi’nin güneyi ve Kuzey Doğu Anadolu yöreleri gösterilmekte olup 20. yüzyılda yapılan jeolojik ve arkeolojik araştırmalar sonucunda yaklaşık 60 milyon yıl öncesinde bile dünyanın birçok yöresinde yetiştiği tespit edilmiştir.
Dünya Gıda Örgütü (FAO) verilerine göre 2018 yılında, bir önceki yıla göre üretim miktarı %8,4, alan ise %3,4 artış göstermiştir. Son beş yıllık (2014-2018) veriler incelendiğinde ise üzüm üretiminin 74 milyon tondan 79 milyon tona, alanın da 70,2 milyon dekardan 71,6 milyon dekara yükseldiği görülmektedir.
Dünyada 2018 yılında 7,2 milyon ha alanda üzüm üretilmekte olup ilk altı ülkenin alansal dağılımı; Türkiye, yaklaşık 417 bin ha ve %6’lık oran ile İspanya (%16), Çin (%11), Fransa (%11) ve İtalya’dan (%9) sonra 5. sırada yer almaktadır. Türkiye’yi ABD (%5) ve Arjantin (%3) takip etmektedir.
Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC) 2018/2019 istatistik yıllığı verilerine göre dünya kuru üzüm üretimi 1,28 milyon ton olup Türkiye 261 bin ton üretim ile %20’lik bir paya sahiptir. Türkiye’yi ABD (%19), İran (%13) ve Çin (%13) takip etmektedir. 2019/2020 istatistik yıllığı verilerine göre de 1,34 milyon tonluk dünya üretiminin 305 bin tonunu Türkiye üretmekte olup %23’lük bir paya sahiptir. Türkiye’yi ABD (%17), Çin (%13) ve İran (%12) takip etmektedir.
Dünyada Taze Üzüm İhracat Miktarı ve Değeri
En fazla ihracat yapan ülkeler; Şili, İtalya, ABD, Hollanda, Çin, Peru, Güney Afrika, Hindistan, Hong Kong ve Türkiye’dir. 2019 yılı Türkiye taze üzüm ihracatı 205.732 ton olup %4’lük pay ile dünya taze üzüm ihracat sıralamasında 10. sırada yer almaktadır.
Dünyada Taze Üzüm İthalat Miktarı ve Değeri
En fazla taze üzüm ithalatı yapan ülkeler; ABD, Hollanda, Almanya, Rusya, Birleşik Krallık, Çin, Hong Kong, Kanada, Tayland ve Polonya’dır. Almanya yaptığı %2’sini, %35’ini, %6’sını ve Birleşik Krallık %1’ini Türkiye’den sağlamaktadır.
Bağ alanları; Türkiye bağcılığına bakıldığında her ilin tarımsal ürün deseni içerisinde en az %1 bağ alanı olduğu görülmektedir. Yıldan yıla az miktarda değişiklik göstermekle birlikte 450 bin hektar ortalama bağ alanına sahip olan Türkiye’de en geniş alanda yetiştiricilik yapılan bölge Ege Bölgesidir. Ülke bağ alanlarının yarısına yakını bu bölgede yer almaktadır. Bu bölgede üretim alanı en büyük il Manisa’dır. Denizli ve Mersin illeri diğer büyük üzüm üreticisi illerdir. Mersin, Adana ve Antalya illerinde genellikle erkenci sofralık üzüm çeşitlerinin yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Üzüm üretimi; Türkiye sofralık ve kurutmalık üzüm üretiminde Ege Bölgesi ilk sırada gelmektedir. Ülke üretiminin %50’den fazlası bu bölgeden karşılanmaktadır. Manisa ili tek başına Türkiye kurutmalık üzüm üretiminin %90’ını karşılamaktadır.
Kaynakça;
https://arastirma.tarimorman.gov.tr