Gaslighting

1938 yılında oynanan tiyatro oyunundan adını alan gaslighting nedir?

19 Oct, 20222 min read

Gaslighting, son günlerde sıklıkla duyduğumuz çoğu kişinin hayatının bir döneminde maruz kaldığını düşündüğü bir duygusal manipülasyon türlerinden biridir. Kişinin zihninde kendinden şüphe duymasını sağlanıp kafa karışıklığı yaratmaya çalışılıp gerçekleri çarptırarak kişi üzerinde kontrol kazanılmaya çalışılır.

Gaslighting terimi, 1938 yılında ‘’Gaslight’’ isimli bir tiyatro oyununda Jack ve Bella arasındaki durumdan ortaya çıkıyor. Jack her gece gaz lambasının ışığını biraz biraz kısar. Bella da Jack’in lambayı kıstığını bilmeden lambanın her geçen gün biraz daha az ışık yaydığını öne sürer. Jack, Bella’nın hayal gördüğünü, delirip saçmalamaya başladığını söyleyip gerçek olan bir durumu Bella’nın kendinden şüphe etmesini sağlayarak çarptırır.

Bu manipülasyon türü en çok romantik ilişkilerde görülse de aile veya iş hayatında da görülebilir. Kişi kendi kişiliğini ve gerçekliğini sorgulamaya başlayıp gaslighting uygulayan kişiye öyle bir inanır ki bütün sorunu kendisinde görmeye başlar.

Eğer ilişkilerinizde;

Kötü niyetli davranışlarını en aza indirmek için bahaneler uyduruluyorsa,

Şaka yapıyordum veya “Çok hassassın” gibi bir şey söyleyerek kırıcı sözleri veya sözlerinin üstünü kapatmaya çalışılıyorsa,

Sizi gaslighting manipülasyonunun belirtilerini tanıyabilecek yakınlarınızla aranızı açmaya çalışılıyorsa,

Kendinizden, hafızanızdan emin olsanız da sürekli şüpheye düşüyor ve kendinizi sorguluyor olarak buluyorsanız,

Haklı olsanız bile yine de karşı tarafa kendinizi affettirmeyi deniyorsanız,

Nasıl hissettiğiniz pek umursanmıyorsa gaslighting manipülasyonuna maruz kalıyor olabilirsiniz.

Gaslighting’e maruz kalındığını fark etmek bireyin kendisini koruması açısından önemlidir.Fark eden kişiler profesyonel bir destek sağlayan uzmandan yardım alarak özgüvenlerini yeniden kazanıp kafa karışıklıkları azaltabilirler.