Gerçek Anlamı ile Medya
Medya denildiğinde herkesin aklına sosyal medya, televizyon gibi medyalar geliyor. Peki ya medya bunlardan daha fazlasıyla?
Medya kelimesi, Latince medium kelimesinden türetilmiştir. Tanrıya aracı olan, ona bilgi aktaran kişilere medium deniliyordu ancak 20. Yüzyıldan sonra ara yolu bulan şey kişilerden nesnelere evrildi. Medium kelimesi; orta, ara veya iletim aracı anlamına gelir. İnsanlar arası iletişimde orta yolu bulan iletişim aracı olarak tanımlanabilir. Türkçeye de bu şekilde geçmiş ve zamanla, iletişim araçlarını veya kitlesel bilgi aktarımını ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır. Medya; gazeteler, televizyonlar, radyolar, dergiler ve dijital platformlar gibi çeşitli iletişim araçlarını kapsayan bir terimdir.
Medyada paradigma değişimi, eski alışkanlıkların, anlayışların veya teknolojilerin yerini yeni bir anlayışın almasıyla ortaya çıkar. Örneğin, basılı medyadan dijital medyaya geçiş, haberlerin sosyal medya üzerinden paylaşılması ve kullanıcı etkileşiminin artması gibi durumlar, medya paradigmalarının değişmesine örnek olarak gösterilebilir. Edebiyat ve sanat da bu anlamda değişiklik göstererek, artık müze duvarlarından çıkıp farklı medyalar ile etkileşime girmeye başlamışlardır.
Medyalararasılık; bir medya türünün, başka bir medya türünden öğeler alması, onlardan etkileşimde bulunması veya onlara referans vermesi durumunu ifade eder. Buna en popüler örnek olan film ve edebiyat medyasının birleştiği film uyarlamaları verilebilir. Medyalar sadece birbirlerine atıfta da bulunabilir. Örneğin; Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna kitabında ana karakterin tablodaki kadına aşık olması, edebiyat ve resim medyasının birleşimidir.
Werner Faultisch medyaları 4 farklı sınıfa ayırmıştır:
Birincil Medyalar: İnsan üzerinden aktarılan ritüeller, hareketler bu medya grubunda incelenir. Dans, tiyatro gibi medyalar örnek verilebilir.
İkincil Medyalar: Üretim sürecinde teknik imkanlara gereksinim duyulan medyalardır. Örneğin; kitap ve dergi gibi edebiyat medyalarının basımında matbaadan teknik yardım alınmalıdır.
Üçüncül Medyalar: Hem üretim hem de tüketimde teknik imkanlara gereksinim duyan medyalardır. Bunlara tv, film medyaları örnek olarak gösterilebilir.
Dördüncül Medyalar: Herkesin medya denildiğinde ilk akla gelen, sadece elektronik, dijital ortamda yer alan medyalardır. E-posta, sosyal medya, bilgisayar dördüncül medyalardır.
Kısaca, en basitinden sosyal medya, televizyon en bilinen medyalarken; edebiyat, dans, müzik de bir medya olarak kendine yer edinir. Bu medyaların birbirleriyle etkileşime girmesiyle de medyalararasılık ortaya çıkar.