Güzelliği ve Sakinleştirici Özelliğiyle Çarkıfelek Bitkisi

Ülkemizde bazı bölgelerde gözlemlediğim kadarıyla bu bitki bahçelerde yetiştiriliyor. Bu durum ilk başta beni çok şaşırtmıştı. Oldukça güzel ve ilginç görünümlü çarkıfelek şifalı bir bitki. Anavatanı Güney Amerika olan çarkıfelek, diğer adıyla passiflora birçok kişi tarafından bilinen özelliğiyle sakinleştirici ve yatıştırıcı olarak kullanılıyor. Bunun yanında 16. yüzyıldan beri yara tedavisinde başvurulan faydalı bir bitki. Çarkıfelek denilmesinin sebebi bir çarka benzemesidir. Ayrıca çarkıfelek, Türkçede feleğin çarkı anlamına gelir. İlaç sektöründe popülerliğiyle bilinen, güzelliği ve sakinleştirici özelliğiyle çarkıfelek bitkisi ürünleri eczanelerde kapsül, tablet ve çay olarak bulunur.

Çarkıfelek Bitkisinin Özellikleri

Çarkıfelek; Passifloraceae (çarkıfelekgiller) familyasına mensup ve 700 türü olduğu düşünülen sarmaşık formda olan şifalı bir bitki cinsidir. Çarkıfelek bitkisinin özelliklerine göz atacak olursak; çarkıfelekgiller birbirlerinden oldukça farklı görünümde yaprak ve çiçeklere sahiptir. Bu bitkinin sarmaşık formda türleri olduğu gibi çalı formunda olanları da mevcuttur. Göz alıcı renkleriyle adeta bir çarka benzeyen, etkileyici bir görüntüsü vardır. Tropikal kökenli bir bitkidir. Dolayısıyla çoğu türü sıcak iklim sever. Bu familyanın soğuğa en dayanıklı olanı ve en kuzeyde yetişen türü Passiflora incarnata’dır. Piyasada passifloranın yapraklarından çay elde edilirken, meyvelerinden de faydalanılır. Bu nedenle ziraati yapıldığı gibi aynı zamanda da bahçelerde örtü bitkisi olarak da kullanılır.

Passifloranın Şifaları

İnsanlar, eski çağlardan beri çarkıfeleğin meyvelerinden ve yapraklarından şifa amacıyla yararlanmışlardır. Epilepsi, uykusuzluk, histeri, yaralar ve bunun gibi birçok rahatsızlıklarda tedavi için bu bitkiyi kullanmışlardır. Günümüzde şifasından hala faydalandığımız bu bitkiye antidepresan özellikli ilaçların içeriğinde rastlayabiliriz. Uykusuzluk, stres, anksiyete gibi rahatsızlıkları yaşayan insanlar bu ilaçları tercih ediyorlar. O halde passifloranın şifaları hakkında daha fazla detaya girelim:

• Yatıştırıcı yani sedatif etkisi vardır.
• Stresi ortadan kaldırdığından anksiyete, depresyon ve benzeri rahatsızlıkların tedavisinde destek olarak kullanılır.
• Uykusuzluk problemi çekenler bu bitkiyi kullandığında bitkinin hipnotik etkisiyle uyku sorunları ortadan kalkar.
• Ağrı kesici özelliği vardır.
• Gevşetici özelliğinden dolayı kas kasılmaları ve kramplarda etkilidir.
• Yüksek kan basıncını düzenleyerek kalp hastalıklarına iyi gelir. Kalp çarpıntısı, kalp ritmindeki bozukluklar gibi sorunları giderir.

Passiflora Bitkisini Kimler Kullanabilir?

Daha önce de bahsettiğimiz üzere çarkıfelek bitkisinin ürünlerine ezcanelerde kapsül, tablet ve çay olarak ulaşabilirsiniz. Peki passiflora bitkisini kimler kullanabilir ve kimlerin kullanması sakıncalı olabilir? Herhangi bir kronik rahatsızlığı olmayan ve düzenli bir ilaç kullanmayan kişiler eczaneye ve/veya doktora danışarak bitkinin nasıl kullanıldığı üzerine bilgi alabilirler. Fakat hamileler, emziren anneler, kronik rahatsızlığı olup düzenli ilaç (Örneğin; kan sulandırıcı ilaçlar, antidepresanlar vb.) kullananların bu bitkiden uzak durması gerekir. Ayrıca passiflora kesinlikle alkol ile birlikte alınmamalıdır. Aşırı bir biçimde kullanıldığında ise baş dönmesi, mide bulantısı, kalp çarpıntısı ve benzeri yan etkilere neden olur. Bu nedenle bitkiyi kullanmadan önce mutlaka doktor ve/veya eczane gibi tecrübeli profesyonellere danışıp, konu hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir.