İran Cumhurbaşkanını Seçiyor

İran, eski cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin Azerbaycan ziyareti dönüşü helikopter kazasında hayatını kaybetmesi üzerine 28 Haziran'da yeni cumhurbaşkanını seçmek için sandığa gitmişti.

Oy pusulasında tek reformist aday olarak gözüken Pezeşkiyan, seçimin ilk turunu %42.5 oy oranı ile önde bitirdi, onu muhafazakar aday Celili %38.6 ile takip etti. İki adayın da oyların %50+1'ini alamaması nedeniyle ilk turda mutlak galip çıkmadı.

İran, yüksek enflasyon, uluslararası ambargo koşulları, bunun getirdiği yolsuzluk ve İsrail ile oluşan yüksek tansiyon nedeniyle zor günler geçiriyor. İki adayın getirdiği çözümler ise birbirinden farklı.

Celili, batı karşıtı olması, İran'ın mevcut nükleer programını desteklemesi ve sosyal konularda olan katı muhafazakarlığı ile biliniyor. Celili'nin destekçileri "Batı'ya taviz yok, teslimiyet yok." sloganlarıyla mitinglerde desteklerini belirtiyorlardı. Pezeşkiyan ise İran'ı daha ılımlı bir çizgiye çekmek istiyor. Batı ile nükleer program konularında tekrardan müzakerelere başlayacağını söyleyen Pezeşkiyan, böylelikle ambargoların kalkacağını ve İran'ı tekrar dünyaya açacağını belirtiyor. Reformist adayın toplumsal konularda da adım atmak istediği aşikar. Genç kadınların başörtü takma zorunluluğunu yumuşatmak ve bireysel özgürlükleri ön plana çıkarmak üzerine söylemleri mevcut.

Pezeşkiyan Başarılı Olabilecek mi ?

Pezeşkiyan ilk turdan lider olarak çıksa da ikinci turda Celili, seçimin ilk turunda boy gösteren diğer adayların desteğini kazanmış durumda. 28 Haziran'ı 3. olarak bitiren muhafazakar aday Galibaf, ikinci turda desteğinin Celili'den yana olacağını belirtti. Rejim yanlısı oyların Celili'de konsolide olması Pezeşkiyan için cumhurbaşkanlığına giden yolu kapatabilir.

Pezeşkiyan'ın cumhurbaşkanı olması durumunda bile vaadettiklerini gerçekleştirebileceği meçhul. İran'da seçimler gerçekleşe de ülkenin asıl lideri aynı zamanda rejim lideri olan Ayetullah Humeyni. Ülkenin iç ve dış politikasındaki son kararları her zaman o ve çevresindekiler veriyor. Pezeşkiyan, dini liderin üstünlüğünü kabul edip bağlılığını bildirdirmesine rağmen vaatlerinin statükoyla ters düşmesi reformist adayın dezavantajına.

Halk İnanmıyor

İki aday da ülkenin kanayan yaralarına farklı çözümler öneriyorlar fakat seçmenler bu vaatlere inanmıyor. Tahran'da yaşayan Afsaneh Nourani "Oy vermeyeceğim çünkü cumhurbaşkanları hiçbir şey yapamıyorlar. Onların bizler için bir şey yapmaya yetkileri yok ve hayat çok pahalı." diye belirtirken başka bir seçmen Pezeşkiyan'a sadece "kötünün iyisi" olduğu için oy vereceğini belirtti.

İlk seçimde bu nedenle sandığa gitme oranı %40 ile rekor düşük seviyede kaldı. Seçime katılımın düşük olduğunu belirten Humeyni, "Seçime katılmayanlar İslam Cumhuriyeti'ne karşıdır." dedi.

Halk, 5 Temmuz Cuma günü cumhurbaşkanını belirlemek için ikinci kez sandığa gidecek.