Karanlık Tanrıça: Lilith Hikayesi

Mezopotamya'da, Hristiyanlıkta, Yunan mitolojisinde ve modern edebiyatta anlatılan bir efsane; Lilith. Peki, kimdir bu Lilith? Kimilerine göre isyankar bir kadın, kimilerine göre bir iblis, kimilerine göre ilk feminist. Peki, Lilith'in hikayesi nedir?

İnanışa göre, Lilith Adem'in ilk karısıdır. Adem'le birlikte topraktan yaratılır. Adem'le kendini eşit görür ama Adem baskın olan taraf olmak ister, ona boyun eğmesini ister. Lilith ise bunu kabul etmez. Tanrı'nın gizli ismini üç kez fısıldar ve cennetten gider. Kızıldeniz'in kıyılarına yerleşir ve orada Lucifer - Samael- ile birlikte olur. Adem ise cennette yalnızdır ve Tanrı'ya eşini geri istediğini söyler. Tanrı ise üç meleği görevlendirir. Senoy, Sansenoy ve Semangelof. Eğer gelmezse onu cezalandırın, der. Melekler geldiklerinde Lilith'e gelmesini, eğer gelmezse her gün bir çocuğunun öldürüleceğini söylerler. Lilith ise kabul etmez, Artık yüz çocuğunun olduğunu ve Adem'e sadık kalamayacağını söyler ve gerçekten de çocuklarını öldürürler. Adem Tanrı'dan ona bir eş yaratmasını ister. Tanrı ona kaburga kemiğinden bir kadın yaratır. Kadın onun bir parçasından yaratılır ki isyan etmesin ve boyun eğsin. Adem ilk görüşte çok beğenir ve ona hayat, hayat olan anlamındaki ''Havva'' adını verir. Yasak meyveyi yiyip cenneten kovulan ve artık ölümsüz olmayan Adem ve Havva'nın çcocuklarını Lilith öldürmeye başlar. Erkekleri sekiz gün, kızları ise yirmi gün ve inanışa göre sadece onun nöbetini tutması için gönderilen üç meleğin isimin yazdığı muskayı baş ucuna konulan bebeklere dokunamaz.

Birçok din ve inanışta yer alan Lilith, eski dinlerde isyankar bir figürü temsil eder, Havva ise itaatkar kadını. Bu yüzden iblis, şeytan, cadı gibi lakaplar alır. Türk Mitolojisinde ''Al Karası'' ve ''Al Basması'' olarak geçer. Yeni doğum yapan kadınlara ve çocuklara musallat olur ki bugün bile yeni doğum yapan kadınların yalnız bırakılmaması, kırmızı kurdele bağlanması geleneklerin temelinde bu inanış yatar.

Birçok din ve inanışta var olan Lilith, geçmişte ve bu inanışlarda aslında bir ders niteliği taşır. Kadınların erkeklere karşı itaatkar olmasının öğütünü aşılar fakat modern edebiyatta bu tam tersi niteliktedir. O, ilk feministlerdendir. ''Karanlık Tanrıça, Özgürlük Tanrıçası, Gece Kraliçesi'' gibi isimlerle nitelendirilmiştir modern dünyada. Birçok diziye ve filme konu olur. Türk filmlerinden Haluk Bilginer, Demet Akbağ ve Elçin Sangu'nun başrollerini paylaştığı ''9 Kere Leyla'' filminde de Lilith geçer.

Eski mitolojilerden, dinlerden, Gılgamış Destanı'ndan günümüzü anlıtan bir efsanedir Lilith; yıllar, inanışlar, bakış acısı ona farklı farklı anlamlar yüklemiştir.