Neden bayan değil kadın?

Aslında uzun zamandır tartışılan bir konudur “bayan” mı “kadın” mı mevzusu. Bu konu hakkında pek bi bilgisi olmayan fakat öğrenmeye istekli bir arkadaşımla aramızda uzun zamandır muhabbeti geçtiği için ben de "bayan değil kadın" konulu bir yazı yazıp onu ve onun sayesinde onun gibi meraklı birçok kişiyi de bilgilendirmek istedim :)

Evet, aslında hiçbirinizin niyetinin kötü olmadığının aksine hepinizin kibarlık olsun diye "bayan" kelimesini kullanmak istediğinizi biliyoruz. Fakat"kadın" kelimesinin kaba olduğunu düşünmenize yol açan şey nedir? Hemen söyleyeyim: çünkü kadın denildiği zaman bunu cinsellikle bağdaştırıyorsunuz ve zihninizde direkt kız/kadın ayrımı yapmış oluyorsunuz. Aslında kadının cinsiyetini onun cinselliğiyle ya da namusuyla ilişkilendirmek değil midir daha kaba olan? Sizler bu açıklamayı yaptığınızda özrünüz kabahatinizden de büyük olmuş oluyor.Kibar mı olmak istiyorsunuz? Buyurun size gayet kibar bir kelime: hanımefendi!

Kadın ve erkek olmak üzere iki cinsiyet olduğunu belirterek devam etmek istiyorum yazıma. Belli bir olgunluğa erişmemiş yani 18 yaşını doldurmamış bireyler kız ve oğlan olarak adlandırılırken belli bir olgunluğa erişildiğinde kadın ve erkek kelimeleri karşımıza çıkıyor. Yani kızdan kadına geçiş aslında zihninizdeki geçişle pek de örtüşmüyor. Bay ve bayan kelimeleri ise hitap için kullanılmakta. Yani Bayan Güler ya da Bay Kurallı diye hitapta bulunduğunuzda kimse sizi linç etmez. Bizim sorunumuz her ikisinin de doğru yerde kullanılması. Örneğin yolda yürürken para düşüren bir erkeğe “bay bakar mısın?” diyor musunuz mesela? Peki, aynı parayı düşüren bir kadınsa niye “bayan bakar mısın?” diyorsunuz? Ya da aynı cümle içerisinde iki cinsiyet kullandığımızda neden “Erkek reyonu birinci katta, bayan reyonu ikinci kattadır” diyoruz? İşte bizim sorunumuz tam da bu: doğru kelimeyi doğru yerde kullanmamak ya da kullanmak istememek(!) Kadınların cinsiyetinden bahsederken kadın diyememek bizim sorunumuz. Yoksa hitap ederken “kadın bi bakar mısın?” demenizi istemiyoruz :)

“Ya ha bayan demişiz ha kadın niye bu kadarbüyütüyorsunuz?” diyorsanız esas meselenin sadece kelimelerden ibaret olmadığını ve çok daha derinlerde yattığını söylemek durumundayım. Evet, sizler kadınlara “bayan” dediğinizde küfür etmiş olmuyorsunuz ama “kadın” diyemediğiniz için onun cinsiyetini bilinçsizce aşağılamış oluyorsunuz. Nasıl ki halk arasında “verem” demek yerine “ince hastalık” demeyi tercih ediyoruz, sizler de “kadın” demeyerek aynı hassasiyeti/kibarlığı yaptığınızı düşünüyorsunuz, çünkü “kadın” demek ayıpmış gibi geliyor. Aslında erkek egemen sistemin kadını cinsel kimliğinden uzak tutmak için uyguladığı bir dayatma bu. Burada yanlış olan şey kelime değil bu kelimeyi ve çağrışımlarını ayıp bulan zihniyetlerdir. Kadın olmanın ya da kadın demenin utanılacak bir şey olduğunu düşünmektir en büyük yanlış. Öyle ki artık kadınlar bile kadın olduklarını söyledikleri için utanmaya mahkûm edilmektedir. Ne yazık ki “bayan” ve “kadın” kelimelerini yanlış kullananlar sadece erkekler değil. Günümüzde kadınlar bile kadın demeye çekinmekte ve bunun ayıp olduğunu düşünmektedir. Bu kirli düşüncelerin dile dökülüşüdür işte bu kelimeler. Fakat asıl ayıp olan “kadın” demek değil; kadın kelimesinin çağrışımlarını “ayıp” bulup bir cinsiyeti nazikleştirmek ya da “bayanlaştırmak” istemektir. Bu yüzden biri size ve ya çevrenizdeki bir kadına cinsiyet bildirirken “bayan” diye hitap ettiğinde “bayan değil kadın” diyerek onları düzeltin. Düzeltin ve bunun sadece kelimelerden ibaret olmadığını herkese öğretin. Kadın demekten ve kadın olmaktan korkmayın aksine gurur duyun ve yüksek sesle tekrarlayın: KADIN KADINDIR!