Trakya Dolmenleri Üzerine
Dolmen nedir? Trakya'daki dolmenler kaç yıllıktır? Trakya'daki dolmenler ne durumdadır?
Kelt dilinde "Taş masa" anlamına gelen dolmenler, yan yana aralıklı olarak dizilmiş büyük yassı taşlarla bunların üstüne yatay vaziyette yerleştirilmiş yine büyük yassı taşlardan oluşan megalitik anıtlardır (Kırklareli Kültür Varlıkları Envanteri, b.t., T.C. Lalapaşa Kaymakamlığı, b.t). Bu taşlardan ikisi yanlara dikili, bir tanesi ise üstü örtecek şekilde kapak gibi yerleştirilmiştir. Mezar olarak kullanıldığı düşünülen dolmenlerin yönleri farklı olup bazıları iki bazılarıysa üç odalıdır (Kırklareli Kültür Varlıkları Envanteri, t.y). Trakya'da bulunan dolmenlerin Son Tunç Çağı'nın sonu ile İlk Demir Çağı başlarına tarihlense de bazılarının M.Ö. 8-7. yüzyıllara kadar kullanımının devam ettiği düşünülmektedir (Arkeolojik Haber, 2016). 1988 yılına gelindiğinde Prof. Dr. Mehmet Özdoğan ve ekibi tarafından Trakya'da 118 dolmen olduğu tespit edilmiştir.
Dolmenlerin çeşitleri vardır: Basit, Kubbeli ve Örtülü koridor. Ağırlıkları 20 bin kiloyu bulan dolmen taşlarının herhangi bir makine yardımı olmadan nasıl taşınıp yerleştirildiği tam olarak bilinmemektedir (Arkeolojik Haber, 2016). Binlerce yıl öncesinden günümüze ulaşabilmeyi başarmış Trakya dolmenleri, günümüzde defineciler tarafından tahrip edilmiş durumdadır ve birçoğu da yok olma riskiyle karşı karşıyadır (Batı Ekspres, 2024).
Kaynaklar
Arkeolojik Haber (2016, 12 Nisan). Dolmen nedir? Dolmen türleri. https://www.arkeolojikhaber.com/haber-dolmen-nedir-dolmen-turleri-183/ adresinden 25 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır
Batı Ekspres (2024, 22 Temmuz). “3 Bin Yıllık Dolmenleri Defineci Yıkıp, Tarumar Ediyor” https://www.batiekspres.com/gundem/3-bin-yillik-dolmenleri-defineci-yikip-tarumar-ediyor-60696 adresinden 25 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.
Kırklareli Kültür Varlıkları Envanteri (b.t). Kapaklı Kapakbaba Dolmeni. https://kirklarelienvanteri.gov.tr/kapakli-kapakbaba-dolmeni-253 adresinden 25 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır
T.C. Lalapaşa Kaymakamlığı (b.t). Dolmenler. http://www.lalapasa.gov.tr/dolmenler adresinden 25 Eylül 2024 tarihinde alınmıştır.
Görsel Kaynaklar
Bu yazıda kullandığım Dolmen resmi bana aittir (Kapaklı köyü, Kırklareli, 2018)