Türk Tiyatro Sahnesinde İlkler: Afife Jale

İlk Türk kadın tiyatro oyuncusu.

Afife Jale 1902 yılında İstanbulda dünyaya gelmiştir. Annesi Methiye Hanım, babası Hidayet Bey ve dedesi Doktor Sait Paşa'dır. Ailesine baktığımız zaman belli bir kültür seviyesinde olduklarını görüyoruz. Böyle bir ailede doğması Afife Jale'nin en büyük şansıydı.

1918 yılında Darülbedayi'ye giren 5 kız öğrenciden biriydi. o zamanlar Türk- Müslüman kadınaların sahneye çıkması yasaktı hatta günah olarak bakılmaktaydı. O dönemde kadınların sahneye çıkması günah olduğu içinde kadın rollerinde erkekler yer almaktaydı. Afife Jale'nin nasıl bir dönemde tiyatro oyuncusu olmayı istediğini gördüğümüz zaman aslında ne kadar zor bir şeyi başardığını görmekteyiz.

Darülbedayi'de satjyer oyuncu olarak kadroya alınıyor. 1920 yılının Nisan ayında Yamanlar adlı oyunda ''Emel'' rolünde oyanyan Eliza Binemeciyan adlı oyuncunun işi çıkması ile ''Jale'' takma adı ile sahneye çıkmıştır.

Müslünan bir kadının kuralları hiçe sayıp sahneye çıkması ve şehir tiyatrolarının baskınlara uğraması nedeni ile bir süre tutuklanmıştır. Bu dönemde babası tarafından da evlatlıktan reddedilmiştir. Afife Jale ne kadar kültürlü ve belli bir eğitim seviyesinde olan bir ailede yaşamış ve büyümüş olsada maalesef o günün şartlarında sahneye çıkması ailesi tarafından da olumlu görülmemiştir.

Özgür bir şekilde sahneye çıkması 1923 yılında Müslünam kadınların sahneye çıkma yasağının kaldırılması ile özgürce sahneye çıkmaya başlamıştır. Afife Jale'nin hırslı ve tutkulu bir şekilde tiyatro oyunculuğuna bağlı olması örnek alınasıdır. O dönemde yasaklara karşı gelip tutkusunun peşinden gitmesi büyük cesarettir. Bu cesur kadın 24 Temmuz 1941 yılında 39 yaşında vefat etmiştir.