Wise Old Man Arketipi ve Popüler Kültürden Üç Örnek

Carl Jung tarafından kendisinin kolektif bilinç çalışmalarında tanımı yapılan arketipsel karakter Wise Old Man veya Yaşlı Bilge, Yaşlı Bilge Adam gibi Türkçe karşılıkları olan arketipsel stok karakterler mitoloji, edebiyat ve sinema gibi hem modern hem tarihten pek çok alanda tüketicinin karşısına çıkmaktadırlar.

Yaşlı Bilge özelliğini taşıyan karakterler hiçbir zaman kurgunun ana kahramanı olmasa da, bulundukları her eserde görevleri kahramana kendi bilgelikleri ve tecrübeleri doğrultusunda kahramana yol göstermektir, fakat, kurgusal sınırlarını bozmamış bir yaşlı bilge karakter bu görevi sırasında asla kahramanın yoluna doğrudan müdahale etmez, ona sadece yolculuğu hakkında öğüt olarak sınıflandırılacak bilgiler verir.

Günümüz popüler kültüründe Wise Old Man karakterine üç örnek:

Yüzüklerin Efendisi üçlemesinden Gandalf Yaşlı Bilge arketipinin en ünlü örneği olarak kabul edilebilir. Her ne kadar bazı eleştirmenler Gandalf'ın zaman zaman yine Jung tarafından ortaya atılan Trickster arketipi ile çatıştığı idda edilse de genel olarak karakterin Yaşlı Bilge olduğunu söylemek doğru olacaktır. Üçleme boyunca, hatta hikayenin öncesini anlatan Hobbit üçlemesi de dahil olmak üzere Frodo ve amcası aynı zamanda Tolkein'in tüm Orta Dünya eserlerinin anlatıcısı olan Bilbo Baggins'e yüzük taşıyıcılığı konusunda yardım eder fakat asla yolculuklarına doğrudan dahil olmaz, asıl görevi her ikisine de yolculuk hakkında yol göstermek ve öğüt vermektir.

Usta Yoda ise her ne kadar fiziksel görünüş olarak klasikleşmiş Yaşlı Bilge standartlarına uymasa da Star Wars evreninin Yaşlı Bilge örneği olarak kabul edilebilir. Yoda, Gandalf gibi klasik sihirbaz, büyücü bilgeler gibi yol gösterdiği kahramanlardan farklı güçlere sahip olmasa da, sahip olduğu Jedi güçleri ve hayat tecrübesi konusunda kahramanlardan çok önde olduğu için yolculuklarında onlara yardımcı olur, yine de farklı sahnelerde tıpkı Gandalf gibi Yoda'nın da düşmanları ile çarpıştığını görebiliriz.

Arketipe verilebilecek en uç örneklerden biri ise Bruce Wayne'in sadık yardımcısı Alfred olabilir. Çünkü bütün klasik özellikler göz önüne alındığında Alfred ne bir sihirbazdır ne de kendine has süper güçlere sahiptir. Fakat hemen hemen bütün Batman eserlerinde Bruce Wayne'in nasihat olarak Alfred'i dinlediği görülebilir. Bu nedenle yaşlı Alfred'in Batman'in yoluna dahil olmadan ona yol gösterdiği kabul edilebilir.