Beden Olumlama Mı Beden Nötrleme Mi?
Beden Olumlama ve Beden Nötrleme hareketleri arasındaki farklar.
Beden olumlama kavramını geçtiğimiz yıllarda çeşitli sosyal medya platformlarında görmüş olabilirsiniz. Günümüz güzellik standartlarına karşı çıkan bu hareketin yanında karşımıza sıkça çıkan başka bir kavram ise beden nötrlemedir. Aslında benzer bir amacı olan beden nötrleştirme ise duruma farklı bir taraftan bakan başka bir hareket. Bu iki hareketin çıkış nedeni, tarihi ve aralarındaki farkları inceleyelim.
Beden Olumlama Nedir?
Beden olumlama cilt tonu, şekli, boyutu, cinsiyeti ne olursa olsun her bedenin kabulunu yaymaya çalışan ve güzellik standartlarına karşı çıkan bir harekettir.
Çoğu kişi tarafından beden olumlananın 1960'larda Amerika'da ortaya çıkan Şişmanlık Kabul Hareketi'yla başladığı kabul ediliyor. Amerikalı erkekler tarafından kurulan National Association to Aid Fat Americans ile şişman insanlara yapılan ayrımcılıklara dikkat çekerek haklarını savunmayı hedeflemişlerdir. Fakat bu grubun sadece beyaz erkeklere yönelik olduğunu düşünen ve daha kapsayıcı olması gerektiğini düşünen The Fat Underground adlı feminist grubun kendi manifestolarını yayınlamalarıyla kadınlar da bu harekette daha aktif yer almaya başlamış. Özellikle tıpta şişman haklarına dikkat çeken bu grup, fatphobia (şişman düşmanlığı/kilo fobisi) hakkında insanları bilinçlendirerek şişman insanların sosyal ve profesyonel alanlarda haklarına dikkat çekmeyi amaçlıyor ve diyet kültürüne karşı çıkıyor.
20. yüzyılda Amerika'yla başlayan bu hareket 2000'lerin başında anoreksiya gibi yeme bozukluluklarının övülmeye başlandığı zamanlarda daha da hareketleniyor. 2010 ve 2020'lere geldiğimizde ise sosyal medyanın da iyice yaygınlaşmasıyla Amerikalı beyaz erkeklerden çıkıp her ırktan, cinsiyetten ve cinsel yönelimden insanları kapsayan bir hareket haline geliyor.
Beden Nötrleme Nedir?
Beden nötrleştirme beden olumlamanın yanında oldukça yeni bir kavram. İlk 2015'te kullanıldığı kabul edilen beden nötrleme 2016'da Fransız sanatçı Anne Poirier'in bedenini sevmenin her zaman yapılabilecek bir eylem olmadığı düşüncesini savunduğu atölyeler düzenlemesi ile yaygınlaşmaya başlar. Beden nötrleme hareketi bedenini sevmek ya da nefret etmek yerine bedenin hakkında düşünmemen gerektiği düşüncesini savunur. Yani bedeniniz hakkında herhangi bir fikir oluşturmamanız gerektiğini, sadece onu olduğu gibi bırakmanızın en iyisi olduğunu savunur. Bedenimizi her zaman güzel bulamayacağımızı fakat bunun yüzünden kendimizi cezalandırmak ya da değiştirmek yerine bedenimizi olduğu gibi kabul etmenin en doğrusu olduğu fikrini yayar. Beden nötrlemeye göre beden olumlama da bir nevi güzellik standartlarına uyum sağlar çünkü bedenlerin güzel olma zorunluluğu olmaması gerektiğine inanır. Bedenin nasıl göründüğüyle ilgilenmek yerine beden sağlığına odaklanmayı ve yapabildikleri için onu kabullenmeyi ister.
Beden Olumlama Hakkında Yapılan Eleştiriler
Beden olumlama hakkında yapılan en büyük eleştirilerden biri ilk çıktığı zamandan beri herkesi kapsamamasıydı. Daha çok beyaz ve herhangi bir engeli olmayan insanları kapsayan düşünceler ve hak arayışları ile başlayan bu hareketin hâlâ öyle olduğunu düşünen birçok insan bulunmaktadır.
Beden olumlamanın engelli, nöröçeşitli ve yeme bozukluğuna sahip insanlar için gerçekçi olmadığını ve her zaman beden olumlamanın imkansız olduğu hakkında düşünce de beden olumlamanın çokça aldığı eleştirilerdendir.
Son olarak, daha önce de bahsettiğim gibi bu hareketin, bir bedeni olumlamak zorunda hissettirilerek güzellik standartlarının varlığını kabul ettiği için bu standartları yok etmek yerine, istemeden olsa bile bu standartların varlığını fark etmeden desteklediğini düşünen birçok eleştiri bulunmaktadır.
Birçok istastik işverenlerin, sağlık çalışanlarının, medyanın ve birçok alanın insanları kilolarına göre ayrıştırdığını gösteriyor. Bu sorun yüzünden ortaya çıkan iki farklı hareketten bahsettim. Beden olumlama bedeni ne olursa olsun sevmemiz gerektiğini savunurken beden nötrleme bedenimiz hakkında düşünmeyi bırakmamız gerektiğini savunuyor. Hangi hareketin daha mantıklı olduğunu düşünürsek düşünelim, ayrımcılıkları yok edecek kadar etkili ve yaygın olacaklarını umalım.
Kaynakça
https://www.vice.com/en/article/body-neutrality-movement-identity-body-positivity-toxic/
https://gonullupsikolog.org/blog/beden-olumlama-ve-beden-notrlugu
https://www.ncoa.org/article/how-do-weight-bias-and-stigma-affect-patients-with-obesity/
https://centerfordiscovery.com/blog/the-origins-of-naafa/
https://health.clevelandclinic.org/body-positivity-vs-body-neutrality
https://www.bbc.co.uk/bitesize/articles/z2w7dp3
https://www.worldobesity.org/what-we-do/our-policy-priorities/weight-stigma