Görünmez Yük: Kadının Ev içi Emeği

Kadının ev içi emeği, genellikle karşılıksız olarak yapılan ve ekonomik olarak görünmeyen bir dizi faaliyete gönderme yapar. Kadınların ev içi emeği görünmeyen emek olarak tanımlanır. Bunun nedeni, bu işlerin herhangi bir ücrete tabi olmaması ve ekonomik hesaplamalarda görünmez kalması olarak belirtilebilir. Feminist iktisatçılar ve sosyologlar, ev içi emeğin toplumsal işbölümündeki merkezi rolünü vurgularken, bu emeğin kapitalist üretim süreçleriyle olan dolaylı ilişkisini de tartışmaktadırlar.

Ev içi faaliyetlerden hareketle tarihsel süreç içerisinde bu emek biçimi cinsiyete dayalı işbölümüne tabi tutulmuş ve kadınların doğal bir uzantısı olarak kabul edilmiştir. Kapitalist üretim sistemleri, bu emeği piyasa dışına iterek ücretsiz bir kaynak olarak kullanmakta ve böylece ekonomik değer üretimine katkısını görünmez kılmaktadır.

Ekonomik Modeller

Neoklasik iktisat kuramları, üretken emeği piyasa içinde ücret karşılığında gerçekleştirilen faaliyetlerle sınırlandırırken, feminist iktisatçılar bu yaklaşımı eleştirerek ev içi emeğin de ekonomik bir değer ürettiğini ileri sürerler. Nancy Folbre ve Marilyn Waring gibi akademisyenler, ev içi emeğin GSYH hesaplamalarına dahil edilmemesinin, kadın emeğinin sistematik olarak değersizleştirilmesine neden olduğunu belirtmişlerdir. Bu bağlamda, kadınların ev içi emeği, üretim süreçlerini destekleyen ancak ekonomik modeller tarafından ihmal edilen bir yapı olarak karşımıza çıkar.

Toplumsal Cinsiyet ve Duygusal Emek

Ev içi emek yalnızca fiziksel aktivitelerle sınırlı kalmaz; aynı zamanda yoğun bir duygusal emeği de içerir. Arlie Hochschild’in “duygusal emek” kavramı, kadınların hane içinde yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda duygusal anlamda da bir düzenleyici rol üstlendiğini ortaya koyar. Kadınlar, aile bireylerinin duygusal refahını sağlamak, çatışmaları yatıştırmak ve bakım hizmetlerini sürdürmekle yükümlüdür. Bu süreç, kadınların yalnızca iş yükünü artırmakla kalmaz, aynı zamanda psikolojik tükenmişliklerini de beraberinde getirir.

Görünmez Emek

Ev içi emek, toplumsal yeniden üretimin sürdürülebilirliğini sağlarken, ekonomik sistemin temel dayanaklarından biri olmaya devam etmektedir. Ancak bu emeğin görünmezliği, kadınların toplumsal statüsünü ve ekonomik bağımsızlığını zayıflatan bir unsur olarak varlığını sürdürmektedir.