Mahmut Makal'dan 'Bizim Köy'

Mahmut Makal, bu kitapla birlikte döneminin köy yapısını çevresel ve toplumsal olarak ele alarak gerçekçi bir biçimde önümüze sunmaktadır. Sadece köy yaşantısı hakkında bilgi vermekle kalmayıp eğitimin, dinin, siyasi düzenlemelerin kapsayıcılığı gibi birçok konuda fikir oluşturmuştur. Kitabın içeriğinin Anadolu’nun kırsal kesimlerinde yaşayan insanların hem yaşadığı zorlukları hem de düşünce yapılarını ifade ettiğini söylemek mümkündür.

Makal, birebir olarak deneyimlediği ve bir eğitimci olarak yer aldığı köy hayatının farklı perspektiflerini yansıttığı bir eser ortaya koymuştur. 1950 yılında yayımlanan bu kitap, köy edebiyatını gerçekçi bir biçimde yansıtmış ve dönemi içinde bu edebiyat türünün temsili için büyük bir önem arz etmiştir. Bu önemini ise hala koruduğunu ve okudukça köy yaşantısına dair benzerliklerin günümüzde de devam ettiğini görebiliriz. Kitap ev yapılarının uyumuna, mevsim geçişlerindeki zorluklara, beslenme türlerine, tarıma, iş bölümüne, ulaşıma, dine, eğitime dair pek çok konuda gündelik yaşam rutinini ortaya koymaktadır. Geleneklerin ve kültür aktarımlarının kırsal bölgedeki sosyal hayat işlenişini ne yönde devam ettirdiğini ifade etmektedir.

Orta Anadolu’da bir öğretmen olarak hem köy halkıyla birlikteyken hem de onlara karşı güçlü bir duruş ve uyum sergilemesi gerektiğinin farkında olan Makal, sadece kırsal bölge perspektifini değil devletin bu durumu işleyiş biçimine dair de anlattıklarıyla bilgi vermektedir. Bir anlatıcı olarak deneyimlediği hayatı kesitler halinde aktaran Makal, köydeki yaşamda sadece gelip geçici bir birey olarak kalmamış; insanların bağlı kaldığı bakış açılarını biraz olsun etkilemek için sözlerini aşılamaya çalışmıştır. Yazılarını yazarken her konuda konuşarak, cinsiyete yönelik ayrımların kırsal kesimdeki durumunu, toplumsal kurumların dağılımının ve ağırlıklı olarak hangisinin halkın yaşamına işlediğini ele alarak vurgular yaptığını söyleyebiliriz. Fakat bu açıdan değişim ve dönüşüm için ülkenin siyasi aktörlerinin de kendini ve halkını iyileştirmesi gerekmektedir.

Günümüzde de hala benzer örneklerin yaşanması farklı insanların deneyimlerinde de yer bulmaktadır. Bizim Köy, bu yaşama dair bir perspektif açarak anlatıcının okuyucuya sunabileceği en etkili örneklerdendir.