60 Yıllık Köklü Geçmiş Samsunspor

2024-25 Trendyol Süper Lig sezonuna ilgi çekici bir başlangıç yapan Samsunspor, 2 sene önce çıktığı Süper Lig'e aslında oldukça aşina bir takım. Profesyonel olarak 1965 yılında kurulmuş olan Anadolu takımı, futbol hayatında hareketli bir geçmişe sahip. 20 Ocak 1989 tarihinde yaşanan elim trafik kazasında hayata gözlerini yuman ekibi sene-i devriyesinde anma adına kaleme aldığım yazıda, bu vesileyle futbol takımının özellikleri ve köklü tarihine de değinmiş olalım.

A) Renklerin "Kırmızı-Beyaz-Siyah" Olduğu O Gün

1988-89 sezonu, 20.hafta... Samsunspor, Malatyaspor'la oynayacağı deplasman maçı için tarihler 20 Ocak'ı gösterdiğinde yola çıkar. Havza ilçesinde takım otobüsünün karşı yönden gelen bir kamyonla çarpışması sonucu; hafızalardan çıkmayacak, futbol tarihine damgasını vuran o üzücü kaza meydana gelir. Kafilede bulunan futbolcularımızdan Mete ADANIR, Muzaffer BADALIOĞLU ve Zoran TOMİC, otobüs şoförümüz Asım ÖZKAN ve teknik direktörümüz Nuri ASAN hayatını kaybeder. O günün ardından; "kırmızı-beyazlılar" olarak anılan takımın renklerine ise, ne üzücüdür ki, bir renk daha eklenir.

Yalnızca Samsunspor taraftarları değil, bütün futbolseverler için kara gün olarak kabul edilen o günün ardından; her 20 Ocak'ta anılan, Samsunspor'a emek ve ömür vermiş takım üyelerimiz asla unutulmayacak.

https://www.youtube.com/watch?v=1ugZHE18G6I TRT Arşiv'den 20 Ocak 1989 günü

B)Takımın Köklü Tarihi

(Yazının bu bölümünde; aslında 1926 yılına kadar uzanan bir geçmişi bulunan kulübün, profesyonel takım oluşundan itibaren yaşadığı gelişmeler aktarılacaktır.)

1959 yılında Türkiye Profesyonel Futbol Ligi kurulur, dönemin Federasyon Başkanı ve ekibi Anadolu şehirlerinde takım kurulması adına adımlar atmaya girişir. Bu süreçte, birçok ilden profesyonel seviyede takımlar çıkmaya başlar*. Tarihler 30 Haziran 1965'i gösterdiğinde ise; 19 Mayıs, Fener Gençlik, Akınspor ve Samsun Galatasaray Gençlik kulüpleri Samsunspor bünyesinde toplanır ve Samsun için yeni bir dönemin kapıları aralanır.

Samsunspor ilk sezonunda Beyaz Grup'ta 5., ikinci sezonunda ise 2.olarak ligi tamamlar. 1966-67 sezonunda takım, çıktığı Türkiye Kupası maçlarında Konyaspor, Adanaspor, Manisaspor ve Fenerbahçe'yi yense de Göztepe'ye karşı üstünlük sağlayamayarak yarı finalde elenir. 1968-69 sezonu ise Samsun'a, takımı 1.Lig'e taşıyacak şampiyonluğu ve bu lige çıkan ilk Karadeniz ekibi olma unvanını getirir.

1969-70 sezonu... Günümüzün Süper Lig'inde yarışan Samsunspor, ilk sezonunda ligi 6.sırada tamamlar. Devre arasında teknik adam değişikliğine gidilir ve Fenerbahçe efsanesi, "Ordinaryüs" lakabıyla bilinen Lefter Küçükandonyadis takımın başına getirilir. Samsunspor, 1.Lig'e çıktığı ilk yılda yakaladığı başarıyı ilerleyen 5 sezonda gösteremez ve 1974-75 sezonunu 15.sırada tamamlayarak küme düşer. Fakat Samsunspor için 2.lig (günümüz 1.Lig) serüveni uzun sürmeyecektir. O sezon şampiyonluk kupasıyla yetinmeyen "kırmızı-beyazlılar", 1976 Gençlik ve Spor Bakanlığı Kupası'nın da sahibi olur.

1977-78 sezonunda, bir sezon içerisinde 3 teknik adam değişikliği olur ve takımın başına ilk kez yabancı direktör getirilir: Nicolae Petrescu. Fakat bu durum da sonuca etki etmez ve Samsunspor, ligi 14.sırada tamamlarken bir sonraki sezon için de spoiler vermektedir. 1978-79 sezonunda takım yeniden 2.Lig'e düşer. 2 yıllık hasretin ardından takım 1.Lig'de yarışmaya kaldığı yerden devam eder derken çıktığı sezon, Tanju ÇOLAK'ın gol krallığı dahi (16 gol) takımı kümede tutamaz.

1984-85 sezonunda takım 1.Lig'e yükselirken Tanju ÇOLAK da 25 gollük muhteşem performansıyla sezonun gol kralı olmuştur. Bu sezonda Samsunspor, 26 maç yenilgi yüzü görmeyerek lig rekoru kırar. Günümüz Trendyol 1.Lig'inde, bu galibiyet serisi rekoru halen Samsun'un elindedir.

Samsunspor'un ligi 3.sırada bitirdiği 1986-87 sezonu efsane kadrosunun ise, o dönemin futbolunu takip edenler tarafından kolayca anımsanabileceğine eminim.

Fatih URAZ, Dorde JOVANOVSKİ, Zafer ÇABALAR, Muzaffer BADALIOĞLU, Yaşar YİĞİT, Emin KAR, Rıfat BENLİ, Savaş DEMİRAL, Orhan KAPUCU, Tanju ÇOLAK ve Erol DİNLER

1980'li yılların ikinci yarısında altın dönemini yaşayan Samsun, bu dönemde toplam 172 maçta 93 galibiyet ve 48 beraberlik almış; 261 gol atıp 125 gol yemiş; 2. Futbol Ligi'nde şampiyonluk yaşayıp iki kez gol kralı çıkarmış ve millî takıma dört futbolcu göndermiştir**. Bu başarılı grafik, elim trafik kazasının olduğu sezona kadar devam eder. Takım o sezon "onur şampiyonu" ilan edilir, ligde kalması adına kendisine özel statü tanınır.

Kazanın akabinden 1994 yılına kadarki süreçte Samsunspor'u 2 yıl üst üste aynı ligde yarışırken göremiyoruz. İnişli çıkışlı bu sezonların ardından, 1994 yılında kazanılan Balkan Kupası dışında yüz güldürecek bir başarı için 90'ların sonuna kadar beklememiz gerekiyor, takım 1998 UEFA Intertoto Kupası'nda yaşadığı yarı final karşılaşması ile eski güzel günlerine selam çakıyor.

2000'li yılların başlarını 1.Lig'de geçiren takım, 2010-11 sezonunda yakaladığı lig ikinciliği ile özlediği Süper Lig'e geri dönerken "1. Lig Ödülleri" töreninde yılın takımı, fair-play başta olmak üzere birçok ödülü evine götürmüştür. (Hüseyin Kalpar- Yılın Teknik Direktörü, Kemal Tokak- Yılın Genç Yeteneği, Simon Zenke- Yılın Yabancı Futbolcusu, Hakan Bayraktar- Yılın Yeniden Doğan ödülü ile törenden ayrılmıştır)

2011-12 sezonu sonunda takımın kaderi ligin son maçına kalmıştır. Takım Sivasspor'u yenmesi halinde düşme hattından çıkabilecekken mağlubiyetle sonuçlanan maç neticesinde Samsun, tarihinde 7. defa Süper Lig'e veda etmiştir.

2013-14 sezonunda Mersin İdman Yurdu, bir sonraki sezon ise Antalyaspor'la oynanan play-off finalleri de Samsun'un Süper Lig hedefine ulaşması ile sonuçlanamamıştır. Yükselme çabaları içinde geçen bu sezonların ardından aynı başarıyı yakalayamayan kulüp, 2017-18 sezonunda tarihinde ilk kez 2.Lig'e gerilerken maddi sıkıntılarından dolayı kayyuma devredilir.

2.Lig'de mücadeleye devam eden ekip için artık zihniyet değişikliği ve yenilenme şarttır. Bu nedenle kulüp 2018-19 sezonuna "Uyanış Sezonu" ismini verir. Play-off çeyrek finalinde Sakaryaspor'a üstünlük sağlayamayan takım "Yükseliş Sezonu" olarak adlandırılan bir sonraki sezon, sezonun isminin hakkını vererek, 1. Lig'e yükselir.

2022-23 sezonuna gelindiğinde ise, maddi açıdan daha stabil ve oturmaya başlayan düzeniyle Samsunspor, gerisindeki takıma 10 puan fark atarak şampiyonluğunu ligin bitimine 6 hafta kala ilan eder ve Süper Lig'e yükselir.

İki sezondur başarılı ve istikrarlı yükselişine devam eden takım, transfer yasağına rağmen bu sezon 18.hafta itibariyle 33 puanla 3.'lüğünü korumakta. Gerçekçi hedeflerle, adım adım ilerleyen kulübe Süper Lig'in çok yakıştığı bir gerçek, bir sonraki sezon için Avrupa hayali ise oldukça muhtemel. Değinmekte fayda var ki, iki sezondur takımın başında bulunan Alman teknik adamlar Markus GISDOL ve Thomas REIS'ın realistik ve planlı bir takım yaratmış olmaları, Türk futbolunu anlayıp sorunlara analitik çözümler sunmaları takımı şu anki noktaya taşıyan en önemli etmenlerden.

C)Atatürklü Arma

Yıllar içerisinde renkler, amblemin şekli ve alt tonları değişse dahi değişmeyen tek şey içerdiği Atatürk sembolüdür. Armadaki sembol, Samsun Atatürk Parkı'nda bulunan Onur Anıtı'nın ön plandan görünen halidir.

Yeri gelmişken şehrin en önemli sembollerinden biri olan anıtın tarihi hakkında da kısa bir bilgi verelim. 1931 yılında tamamlanan anıt, Ankara Ulus'ta yer alan Zafer Anıtı'nın da heykeltıraşı olan Heinrich Krippel tarafından yapılmıştır. 4,10 metrelik kaidenin üzerinde yer alan heykel 4,75 metre uzunluğundadır. Anıt, konumu itibariyle ise Atatürk'ün 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a çıktığı yerde bulunmaktadır. Kompoziyon açısından betimlemek gerekirse de, Atatürk şahlanmış olan atının üzerinde Batı'ya doğru bakmakta ve kılıcını çekmektedir.

Günümüzde, beyaz alt tonun üzerinde siyah Atatürk sembolü bulunan arma formaların üzerinde yer almaktadır.

D) Takımın 12.Adam Gücü

Bir futbol kulübü, yalnızca oyuncuları ve teknik ekibiyle var olamaz. Bu nedenle takımımızın şanlı taraftarlarına da yazıda yer vermemek olmazdı.

Süper Lig'e yükseldiği andan itibaren, lige izlenirlilik ve hareket katan takımın arkasında müthiş bir taraftar gücü bulunmaktadır. Geçmişten günümüze futbol şehri olma özelliğini koruyan kent, halkıyla da stat ve stat dışında sporseverliğini göstermektedir. Samsunspor'u iç saha/deplasman ya da hava şartları fark etmeksizin yalnız bırakmayan, köklü tribün gruplarından bazıları ise şu şekildedir: "Şirinler, Söğütlübahçe, Üniversiteli Samsunsporlular ve Forza Samsun".

Takımın maddi zorluklar yaşadığı dönemlerde şehrin çocukları takımları için "O Şanlı Armaya Bir Futbolcu da Bizden", "Süper Lig için #yüreğiniortayakoy", "Omuz Omuza" gibi kampanyalarla kulübün ve ülkenin zor zamanlarında desteklerini esirgememişlerdir.

Tribün topluluğu incelendiğinde Samsun halkının, yaş ve cinsiyet fark etmeksizin statları doldurmakta ve takımlarına destek vermekte olduğu görülecektir. Kulübün yapmış olduğu aile tribünü ve kadın, engelli taraftarlara özel indirim gibi uygulamalarla maçlara katılım daha da desteklenmektedir.

https://youtube.com/shorts/_SFcGAJNtFo?feature=share 20 Ekim 2024 tarihinde oynanan Samsunspor-Fenerbahçe maçında, amatör kamerayla çekmiş olduğum maç öncesi koreografisi

E) SONUÇ

Takımın köklü tarihi elbette ki bu yazıda verilen bilgilerle sınırlı değil. Birçok önemli futbolcuyu yetiştirip Türk futbol tarihine kazandıran Samsunspor için paragraflarca yazı yazılsa da yine de değerinin yeterince açıklanabileceğini düşünmüyorum. Fikrimce Kocaelispor, Sakaryaspor, Bursaspor gibi "futbol şehri" unvanını en çok hak eden kentlerden biri olan Samsun; köklü tarihinden, yapılan doğru uygulamalardan, taraftarından, takım ruhundan gücünü alarak Süper Lig'de yer aldığı ikinci sezonunda gözle görülür başarıyla yoluna devam etmekte. Bir dönemin "futbolcu fabrikası" olarak anılan kulübün, günümüz futbolunda yerini sağlamlaştırıp daha da ilerlemesi dileğiyle...

https://www.youtube.com/watch?v=ROJm7i199Co Samsunspor'un 50.Yıl Marşı

KAYNAKÇA VE DİPNOT

*Yazının birden fazla bölümünde, Youtube'da yayınlanan "Samsunspor Belgeseli: Yürüyoruz 65'ten Sonsuza" isimli videodan yararlanılmıştır. https://www.youtube.com/watch?v=9agEt7wkAvk

**Yazının birçok bölümünde Wikipedia'dan yararlanılmıştır.

***M. ÇAVUŞ haberi, Anadolu Ajansı https://www.aa.com.tr/tr/futbol/samsunspor-taraftari-sahasinda-takimini-yalniz-birakmadi/3227056

****Yazının bir bölümünde Transfermarkt'tan alınan bilgiler kullanılmıştır.

Bu yazım; Samsunspor'a gönül vermiş başta annem, kardeşim olmak üzere bütün Samsun taraftarlarına, severlerine ve benim gibi Anadolu takımlarının başarılarını daha fazla görmek isteyen arkadaşım Senem'e ithaf edilmiştir.

Dedem Yalçın ŞAHİN'e bunca yıldır saklayıp bizlere hediye ettiği Hayat Spor serisi için ayrıca teşekkür ederim. Bu denli değerli kaynaklar olmadan yazım asla tamamlanmış sayılamazdı.