Acının Yemeği
Dünyanın çeşitli yerlerinden matem yemekleri.
Yeryüzünde birbirinden farklı ve renkli kültürler vardır. İnsan, doğumundan ölümüne kadar geçen sürede, içinde yaşadığı topluma kültürel ve sosyolojik bağlarla bağlanmış, gerekli ritüellere de uymak durumunda kalmıştır.
Her ne kadar sevdiğimiz birinin kaybı çok yıkıcı da olsa, gidenin ardından tutulan yas da ritüellerden payını alır, içinde yaşadığımız toplumun sosyal gerekliliği olarak karşımıza dikilir.
Sosyal medyada da sıklıkla dile getirilen bir serzeniş, cenaze evinde yapılan, daha doğrusu cenaze sahibinden beklenen izzet-i ikramdır. Öyle ki, acının taze olduğu hane halkı, yasını içine gömüp yiyecek – içecek servisini düşünür olur.
Bu durumun ne derece doğru olduğu başka bir tartışmanın konusu. Lakin, gerçek olan bir şey var: Hemen her toplumda, o toplumun kültürel yapısı ile şekillenen cenaze yemeklerinin olduğudur. Onlardan birkaçını yazımızda bulabilirsiniz.
Acılı-Ekşili Çorba – Çin
Çin kültüründe, zor zamanların yiyeceği olarak da bilinen acılı-ekşili çorba, son derece besleyici olmasıyla da ünlenmiştir. İçerisinde mantar, bambu filizleri, kestane yer alırken acılığını bibere, ekşi olmasını da sirkeye borçludur.
Fish&Chips – İngiltere
Türkçe’ye fish and chips adıyla geçen geleneksel İngiliz yemeği, aslında balık ve patates kızartmasından oluşmaktadır. Her ne kadar klasik gibi görünse de matem evlerinde sıklıkla yapılmaktadır. Birayla dövülmüş balık kızartması ve kalın bir şekilde dilimlenmiş patates kızartması şeklinde servis edilir. Balık çeşidi olarak genelde morina, mezgit ya da Alaska mezgiti gibi beyaz balıklar tercih edilir. Balık yemenin en sağlıklı yolu buymuş gibi gözükmese de yas zamanlarında insanların gözettiği şeylerden biri sağlıklı olması değil, onlara tatlı bir huzur vermesidir.
Casseroles (Güveç) – Amerika
Klasik ama sevgi dolu bir desteğin simgesidir güveçler Amerika’da. Aileler, arkadaşlar, komşular matem evinin eşiğine güveç bırakırlar yaslarına ortak olmak adına. İster tavuk ve brokoliyle yapılmış olsun, isterse de erişte ile, güveçler lezzetli bir tercihtir. Arttı diye endişe etmeyi de gerektirmez üstelik. Buzdolabına kaldırılıp birkaç gün daha saklanabilir.
Pozole (mısır lapası) – Meksika
Meksika kültüründe pozole, hem cenaze evlerinin hem de tatil zamanlarının geleneksel yemeğidir. İçerisinde domuz eti ve mısır bulunur. Ama çorbanın gerçek sihri sosundadır. Çorbaya marul, avokado ya da başka sebzeler ilave edilebilir ve genelde tortilla ile servis edilir.
Poutine (bir çeşit patates kızartması) – Kanada
Poutine Kanada’ya özgü olsa da dünyanın hemen her yerinde yapılagelen ve son derece lezzetli olan bir patates kızartması çeşididir. Kanada’nın Montreal kentinden her yere yayılan bu klasik atıştırmalık, sos ve peynir kırıntılı çıtır patatesten oluşur. Yapımı kolaydır ve insanlara saf bir rahatlık hissi verdiği doğrudur.
Magwinya – Güney Afrika
Tatlıyı sadece Amerikalılar sevmez elbette. Güney Afrika’nın Tswana kentinde yapılan magwinya ya da diğer adıyla yağlı kekler, derin yağda kızartılmış çöreklere verilen addır. Bu çöreklere, Türkiye’de yapılan lokma tatlısının bir benzeri dersek yanılmış olmayız sanırım. Çünkü magwinyalar da top şeklindedir. Sadece burada kahvaltılarda tercih edilmektedir.
Kendi ülkemiz için de birçok çeşit yemek sayabiliriz matem günlerine eşlik eden. Önemli olan, yemekten ziyade böylesi anlarda verilen destektir ve bu, her şeyden daha kıymetlidir.