Bilim İnsanları İlk Kez Anne Sütünde Plastik Buldu
Dört bir yanımızı kuşatan plastikler, anne sütünde de tespit edildi.
Anne sütü, sağladığı besin maddeleri ve bağışıklık sistemini güçlendirmesi sayesinde bebekler için en iyi standart beslenmeyi temsil eder. Anneler günlük olarak yiyecek, içecek ve kişisel bakım ürünleri yoluyla çevrede bulunan çok çeşitli kimyasallara maruz kalmaktadır. Bu nedenle anne sütü, olası kontaminasyon riskleri açısından değerlendirilmektedir.
Küresel plastik üretimi, 350 milyon tonun üzerinde bir miktara ulaşılmıştır. Bu durum, günlük kullandığımız birçok ürünün üretiminde dayanıklılık ve kullanım kolaylığı açısından plastiğe yönelik yoğun talebin sonucudur. Plastiklerin yaygın kullanımı, çöplüklerde ve doğal ortamlarda plastik birikmesine neden olmaktadır. Okyanuslarda 250.000 ton plastik çöpün yüzdüğü tahmin edilmektedir.
Mikroplastik Nedir?
Çevresel plastik kirliliği; yanlış yönetilen plastik atıklar, denizlerdeki balık ağları, sentetik giysilerin yıkanması, kişisel bakım ürünleri ve tek kullanımlık plastikler gibi farklı faktörlerden kaynaklanmaktadır. Özellikle, plastik ürünler çevreye bırakıldıktan sonra biyolojik etkenlerle birlikte bozunma sürecine girer ve bu da mikroplastiklerin oluşumuna yol açar. Mikroplastiklerin boyutu, 5 milimetre ile 100 nanometre arasında değişmektedir.
Mikroplastikler Vücudumuza Nasıl Girer?
İnsanların plastik maruziyeti; başta yutma olmak üzere, soluma ve deri teması ile olmaktadır. Mikroplastiklere maruz kalmanın ana yolu yutma ile temsil edildiğinden, beslenme alışkanlıkları maruziyetin derecesini belirlemede önemlidir. Balık, kabuklu deniz ürünleri, sofra tuzu, şeker, şişelenmiş su, süt, bal, plastik çay poşetleri ve daha büyük ölçüde plastik mutfak gereçleri gibi gıda ile ilgili çok sayıda mikroplastik kaynağı bildirilmiştir. Bu nedenle, mikroplastiklerin çevrede her yerde bulunması, bu mikropartiküllere maruz kalmanın kaçınılmaz olduğunu göstermektedir.
Mikroplastikler, bir kez insan vücuduna girdiğinde hücre zarlarından geçebilir, biyolojik süreçlere katılabilir ve metabolizma sonucu hücrelerde birikebilir.
Anne Sütünde İlk Defa Mikroplastik Bulundu
İtalya'da Ragusa ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, yeni doğum yapan sağlıklı annelerden alınan anne sütü örnekleri analiz edildi ve örneklerin çoğunda ilk defa mikroplastikler bulundu.
Doğumdan 1 hafta sonra 34 anne sütü örneği toplanmış ve ilk defa analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda 26 anne sütü örneğinde mikroplastik varlığı saptanmıştır. Yani toplanan örneklerin %75'inde mikroplastik tespit edilmiştir.
Ayrıca annelerin balık, kabuklu deniz ürünleri, ambalajlı gıda tüketimi ve kişisel bakım ürünleri kullanımı sorgulanmıştır. Ancak istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Araştırmada elde edilen bulgular, mikroplastiklerin çevrede her yerde bulunması nedeniyle bu mikropartiküllere maruz kalmanın kaçınılmaz olduğunu ve bireylerde belirli bir maruziyet kaynağı izole etmenin imkansız olduğunu göstermektedir.
Anne sütünde bulunan mikroplastiklerin kanıtı, insan plasentasında bu mikropartiküllerin daha önce keşfedilmesiyle birleştiğinde son derece hassas olan bebekleri etkilediği için büyük bir endişe kaynağıdır.
Hamile veya emziren annelerin tükettiği yiyeceklerde, içeceklerde ve kişisel bakım ürünlerinde bulunan kimyasallar, potansiyel olarak toksik etki göstererek bebeklere geçebilir. Bu nedenle, hamilelik ve emzirme döneminde bu kirleticilere maruz kalmayı azaltmak için anneler daha çok bilinçlendirilmeli ve beslenmeleri düzenlenmelidir.
KAYNAK
- Ragusa A, Notarstefano V, Svelato A, Belloni A, Gioacchini G, Blondeel C, Zucchelli E, De Luca C, D’Avino S, Gulotta A, Carnevali O, Giorgini E. Raman Microspectroscopy Detection and Characterisation of Microplastics in Human Breastmilk. Polymers. 2022; 14(13): 2700. https://doi.org/10.3390/polym14132700
- "Mikroplastikler nasıl oluşur?" görseli: https://encounteredu.com/multimedya/images/sources-of-microplastics