Çikolata Mutlu mu Eder Suçlu mu Hissettirir?

Dünyada hayatında bir kez olsun çikolata yiyen hemen hemen herkes çikolatayı sever. ABD'deki insanların ortalama olarak her 2-3 günde bir şeker yediği kabul edilir. Tüketim dünyanın diğer ülkelerinde daha yüksektir ancak yine de dünyanın çoğu bölgesinde hemen hemen aynı tüketim oranına sahiptir. Çikolata, genellikle uyuşturucu bağımlılığının teşhisi için bir standart olan “craving(aşerme)” duygusunun kendine özgü haline bile sahiptir. Araştırmalara göre, tüm yiyecek isteklerinin neredeyse yarısını içerdiği için çikolataya özgü aşerme belgelenmiştir. Çikolata aşermesi bu aşermeyi yalnızca çikolatanın geçirebileceği benzersiz bir etki yaratmakta. Çikolatanın ruh hali üzerindeki etkileri hakkında çok fazla araştırma var. Michener ve Rozin'e göre çikolata, aktivasyonu ve modu yükseltiyor, yorgunluğu azaltıyor ve neşe uyandırıyor. Ayrıca, bazı araştırmalar çikolatanın feniletilamin (PEA) içerdiğini kanıtlamaktadır. PEA, dopamini arttırdığı için enerji ve mod yükseltici olarak bilinir. Buna uygun olarak, çikolata tüketimi iştah, açlık, ruh hali veya bağımlılık davranışlarının düzenlenmesinde yer alan belirli nörotransmitterlerin homeostatik düzenlenmesi için davranışsal bir mekanizma olabilir.

Bu güzel etkilerin yanında çikolatanın tamamen “mutluluk verici” bir yiyecek olarak adlandırılamayacağı da bir gerçektir. Çikolatanın yiyenler üzerinde suçluluk duygusu uyandırdığı hakkında araştırmalar da bulunmakta. Ayrıca, daha olumlu bir ruh halindeki insanlar daha besleyici yiyecekleri seçmeyi tercih ederken, daha olumsuz bir ruh halindeki insanlar daha az sağlıklı yiyecekleri tercih ediyor. Macht Gerer ve Ellring'in çalışması, çikolatanın sağlıklı, normal kilolu kadınlarda suçluluk tepkilerini ortaya çıkarabildiğini ve Macht'ın farklı bir çalışmasının sonuçlarına göre, çikolata yemenin duygusal olarak olumlu etkilerinin yanında, yemekten hemen sonra en belirgin olan suçluluk tepkilerini ortaya çıkarmıştır. Bu tepkiler, zayıflık ve vücut ağırlığına yönelik kültürel olarak belirlenmiş tutumlarla ilgili olan gıda ile ilgili olumsuz bilişlerden kaynaklanıyor olabilir. Aynı zamanda, kadınların %40'ında ve erkeklerin %15'inde çikolata aşermelerinin olduğu görülmektedir. Kadınların çikolatayı erkeklerden daha çok arzulamasının nedeni ise aşermelerin genellikle epizodik olması ve reglden hemen önce ve regl sırasında oluşan hormonal dalgalanmalardır. Benzer şekilde, erkeklerin tatlı yiyeceklerden çok tuzlu yiyecekler yemeye daha yatkın olduklarını gösteren kanıtlar var.