Çimento

Çimento Nedir?

Çimento kelimesi Latince bir kelimeden türemiştir. Kelimenin Latince karşılığı caementumdur. Caementum, yontulmuş taş kırıntısı demektir. Yapı sketöründe kullanımını anlayabilmek için Uğur Ersoy'un Betonarme Davranış ve Hesap İlkeleri - Cilt 1'de belirtilen tanıma bakalım:

Çimento, kalker ve kil içeren malzemelerin belirli bir oranda karıştırılarak yüksek sıcaklıklarda pişirilmesiyle ortaya çıkan ürünün alçıtaşı ile öğütülmesi ve gerektiğinde başka mineral katkılarla karıştırılmasıyla elde edilen bağlayıcı bir malzemedir.

Çimento Nasıl Elde Edilir?

Çimentonun hammaddesi kalker ve kil içerikli taşlardır. Bu taşlar doğadan temin edilir. Kalker denilen malzeme, kireç taşı formunda karşımıza çıkan kayaçlardır. Kireç taşları, içerik bakımından kalsiyum karbonattan oluşan bir kayaç türüdür. Kayacın, hammadde olarak temini sonucu kırma işleminden geçirilip öğütme işlemine ve daha sonra karıştırma işlemine girdiği bir dizi işleme tabi tutulur. Bahsi geçen mineralin yüksek sıcaklıklarda kalsine edilmesi sonucu ağırlığının %44'ünü kalsiyum dioksit olarak çevreye yayan bu ürün, klinker denilen bir malzemeye evrilir.

Bu parçacıklar gri renkte, küçük parçacıklardır. Daha sonra klinkerin hızlı bir şekilde soğutma işlemi gerçekleşir. Klinkerin soğutma hızı önemli bir faktördür. Klinker su ile reaksiyon gösteren bir malzeme değildir, bu nedenle bağlayıcılık özelliği bulunmaz. Ancak ince bir şekilde öğütüldüğünde bağlayıcılık özelliği kazanır.

Son işlemlerden sonra prizini düzenleyecek şekilde alçıtaşı ilavesi gerçekleştirilir. Uğur Ersoy Betonarme Davranış ve Hesap İlkeleri - Cilt 1'de priz tanımı şu şekilde verilmiştir:

Çimento, su ile karıştırılıp hamur haline getirildikten bir süre sonra katılaşmaya başlar. Priz olarak adlandırılan bu katılaşmanın süresi, ortam koşullarına ve çimento özelliklerine bağlıdır.

Çimentonun nasıl üretildiğine dair Türk Çimento'nun kısa bir animasyonu aşağıya bırakılmıştır.

Çimento Nasıl Saklanmalıdır?

Çimentolar, 25 kg paketlerde paketlendikten sonra dört aylık süreden fazla bekletilmemeleri önerilir. Ayrıca çimento nemi seven bir malzemedir. Bu nedenle nem almayan bir yerde muhafaza edilmelidir. Aksi takdirde ortam neminden etkilenerek beton içerisinde yeterli dayanımın sağlanmamasına ve hatta dayanım kaybına neden olmaktadır. Sonuç olarak çimento paketlerinin kuru ortamlarda, ağızları kapalı bir şekilde muhafazası sağlanmalıdır. Eğer paketlerin konulduğu bölgede, zeminden gelen bir nem bulunuyorsa, zemin üzerine plastik örtü örtülmesi gerekir veyahut paketlerin altına ahşap ızgaralar yerleştirilir. Böylece paketlerin nem ve rutubet karşısında korunması mümkün olur.