İnsanlar Neden Sert Yasalar İster?
İnsanların onca risklere rağmen idam gibi cezalar istemesinin sebebi nedir?
Görece ağır olmayan yasaların uygulanması bile hâlâ birçok sakınca teşkil ederken insanlar neden idam cezası, işkenceler gibi yaptırımlar öngören yasalar isterler? Dünyanın dört bir yanından sıkça haberlerini aldığımız, haksız yere yıllarca hapis yatıp tahliye olanlar, iktidarın sopasından cezalar çekenler. Bunlar herkesçe bilindiği hâlde sert yasalara duyulan bu özlemin sebebi nedir? Beccaria bu soruya "Suçlar ve Cezalar Hakkında" eserinde şöyle cevap veriyor:
"Kendilerini ilk izlenimlere teslim eden, bunların etkisiyle davranan insanlar, her birinin çıkarı ılımlı yasalar altında yaşamak olduğu hâlde, acımasız yasalardan hoşlanıyorlar. Çünkü, insan ruhunda saldırıya uğrayıp zarar görmek korkusu, başkalarına saldırıda bulunup zarar vermek isteğinden daha büyük ve daha güçlüdür."
Hiçbir zaman adliyeye uğramayacağınızı, bir ceza davasında sanık olarak yer almayacağınızı, alsanız bile suçsuz olduğunuzun hemen ortaya çıkacağını düşünüyor olabilirsiniz. Emin olun, onlar da öyle düşünüyordu. Fakat çoğu, aklınıza bile gelmeyecek basit tesadüfler ya da hileler yüzünden mahkûm edildi ve ömürlerinin yarısını hapiste geçirdiler. Bu hâlde bile telafi edilmesi oldukça zor sonuçlara katlanan bu kimseler, ya idam edilselerdi ya da biz yahut bir yakınımız da olabilecek bu kimselerin uzuvlarından birine el konulsaydı? Acınız telafi edilebilir miydi?
"Mutsuz bir zavallının çığlıkları, daha önce işlenen eylemleri, geri dönülmesi artık olanaksız bir zaman diliminin içinden söküp atabilir mi?"
Beccaria'nın bu sözlerini Faruk Erem'in anılarından şu cümle tamamlar:
"Adalet, çözemeyeceği düğümü atmamalıdır.''
Adaletin her zaman her birimize lazım olabileceğini unutmayalım, beşer-şaşar yargıçlara canımızı emanet ederken onlara çözemeyecekleri düğümler attıran ipleri teslim etmeyelim.