İzlenimcilik ve Dışavurumculuk

İzlenimcilik ve Dışavurumculuk, toplumsal değişimlere yanıt olarak ortaya çıkan iki farklı sanat akımıdır. İzlenimcilik 19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkmış, günlük yaşamın geçici güzelliklerini ışık ve renk aracılığıyla yakalamaya odaklanan ve genellikle gevşek fırça darbeleri kullanan bir akımdır. Dışavurumculuk ise 20. Yüzyılın başlarında ortaya çıkmış, yoğun duyguları ve içsel karmaşayı iletmeyi amaçlayan ve bu amaçla abartılı formlar ve canlı renkler kullanan bir akımdır. Claude Monet ve Pierre-Auguste Renoir gibi önde gelen sanatçılar izlenimcilik akımının öncülüğünü yaparlarken, Edvard Munch ve Ernst Ludwig Kirchner gibi sanatçılar, nesnel gerçeklikten ziyade öznel deneyimi vurgulayarak dışavurumculuğun öncülüğünü yapmışlardır.

İzlenimcilik ve Dışavurumculuğun gelişimi, kendi sosyal ve kültürel bağlamlarından derin bir şekilde etkilenmiştir. 19. Yüzyılın sonlarında Fransa’da gerçekleşen Sanayi Devrimi’nin ortasında, hızlı kentleşmeye ve burjuvazinin yükselmesine bağlı olarak ve bunları yansıtmak üzere ortaya çıkan İzlenimcilik akımının sanatçıları, geleneksel standartları reddettiler. Bunun üzerine günlük yaşam, doğal hayat ve ışığı odak noktası haline getirdiler ve yeni yağlı boya teknolojisi ve fotoğrafçılığında da etkisiyle çoğunlukla dışarıda resimler yaptılar.

Dışavurumculuk akımı ise Almanya’da, I. Dünya Savaşı’nın travması ve hızla yaygınlaşan sanayileşme kaygıları nedeniyle ortaya çıktı. Bu sebeplerle sanatçılar yoğun duyguları ve öznel deneyimleri ifade etmek istediler ve bozulmuş formlar ve canlı renkler kullanarak içsel karmaşalarını sanatlarıyla göstermeye çalıştılar.

İzlenimcilik ve dışavurumculuk, edebiyat ve müzik üzerinde de önemli etkiler gösterdi ve görsel sanatların ötesine uzandı. İzlenimciliğin görsel karşılığı olarak edebiyat alanında duyusal deneyimler ve geçici anlara vurgu yapan Marcel Proust ve Virginia Woolf gibi yazarlar, izlenimci ressamların gevşek fırça darbelerine benzer bir şekilde öznel izlenimleri yakalamak için akışkan bilinç tekniklerini kullandılar.

Aynı şekilde dışavurumculukta ise duygusal yoğunluk ve öznel gerçekliğe odaklanıldı ve edebiyat alanında Franz Kafka ve August Strindberg gibi yazarlar hareketin temel ilkelerini yansıtan yabancılaşma ve kaygı temalarını eserlerinde işlediler.

Her iki akımda ortaya çıktıkları zamanların toplumsal tepkisiydi. Böylece sanatçılar, sanatı kullanarak toplumdaki yozlaşmaların insan üzerindeki etkilerinin neler olduğunu, zorla dayatılan geleneksel standartları reddetmeyi ve içsel karmaşalarını ifadeyi etmeyi yeniden tanımladılar.