Japon Folklorünün Fantastik Yaratıkları: "Yōkailer"

Yōkai Japon folklorunda doğaüstü varlıklar ve ruhlardan oluşan bir sınıftır. Yōkai kelimesi, her ikisi de "şüpheli, şüpheli" anlamına gelen iki kanji karakterinden oluşur ve Çince yaoguai teriminden ödünç alınan bir kelime olarak kabul edilse de yōkai kelimesi Japonca bağlamına özgü birçok farklı anlam kazanmıştır.

Yōkai'ye ayakashi, mononoke veya mamono adı da verilir. Çoğunlukla bu şekilde tercüme edilmesine rağmen yokai, kelimenin Batılı anlamında iblis değildir ve "kami" olarak görülebilirler. Bununla birlikte, bazı akademisyenler ve Şinto uygulayıcıları, karşılaştırıldığında nispeten yararlı olduğu düşünülen çoğu kami ve onların doğaları arasındaki görünürdeki ikilik içindeki benzerlikleri kabul etse de iki gevşek ruh sınıfının genellikle oldukça farklı olduğu düşünülür. İkisi sonuçta aynı tür doğa ruhlarıdır. Davranışları kötü niyetli veya yaramazlıktan insanlara karşı yardımseverliğe kadar değişebilir.

Yōkai'nin genellikle hayvan benzeri özellikleri vardır (kaplumbağaya benzer şekilde tasvir edilen kappa ve genellikle kanatlı olarak tasvir edilen tengu gibi), ancak aynı zamanda kuchisake-onna gibi görünüşte insansı görünebilir. Bazı yōkai'ler cansız nesnelere benzer (tsukumogami gibi), diğerlerinin ise fark edilebilir bir şekli yoktur. Yōkai'ler tipik olarak manevi veya doğaüstü yeteneklere sahip olarak tanımlanır ve şekil değiştirme onlarla ilişkilendirilen en yaygın özelliktir. Şekil değiştiren Yōkai, bakemono veya obake olarak bilinir.

Japon halk bilimcileri ve tarihçileri, yokai'yi "bilgi verenlere doğaüstü veya açıklanamayan fenomenlerin" kişileştirilmiş halleri olarak açıklarlar. Edo döneminde Toriyama Sekien gibi birçok sanatçı, halk masallarından ilham alarak veya kendi hayal güçlerinden tamamen yeni yokai icat etti. Bugün, bu tür birkaç yōkai'nin (amikiri gibi) yanlışlıkla daha geleneksel folklordan kaynaklandığı düşünülüyor.

Konsept

Yokai kavramı, nedenleri ve bunlarla ilgili olgular, Japon kültürü ve tarihi dönemler boyunca büyük farklılıklar gösterir. Tipik olarak, zaman aralığı ne kadar eski olursa, doğaüstü sayılan ve yokai'nin sonucu olduğu düşünülen olayların sayısı da o kadar yüksek olur. Japon animizm fikirlerine göre, ruh benzeri varlıkların, doğal olaylar ve nesneler de dahil olmak üzere her şeyin içinde bulunduğuna inanılıyordu. Bu tür ruhların duyguları ve kişilikleri vardı. Barışçıl ruhlar, iyi şans getiren nigi-mitama olarak biliniyordu; Ara-mitama olarak bilinen şiddetli ruhlar, hastalık ve doğal afetler gibi kötü şanslar getirirdi. Her iki ruh türü de yokai olarak kabul edilmiyordu.

Kişinin ataları ve özellikle saygı duyulan vefat etmiş büyükleri de kendilerine tapanlara servet getiren koruyucu ruhlar olarak statü kazanan nigi-mitama olarak kabul edilebilir. Hayvanlara, nesnelere ve doğal özelliklere veya olaylara da bölgeye bağlı olarak nigi-mitama olarak saygı duyuldu veya ara-mitama olarak yatıştırıldı.

Zararlı ruhların varlığına rağmen, ara-mitama'yı nigi-mitama'ya dönüştürme ritüelleri gerçekleştirildi; amaç, kötü ruhları bastırmak, talihsizliği önlemek ve başka türlü açıklaması olmayan fenomen ve olaylardan kaynaklanan korkuyu hafifletmekti. Ara-mitama'yı nigi-mitama'ya dönüştürme ritüeli chinkon olarak biliniyordu. Yeterince hürmet eksikliği veya ibadet edenleri ve dolayısıyla tanrısallıklarını kaybetmeleri nedeniyle, yardımsever ruhlar olarak tanrılaştırmayı başaramayan ara-mitama için Chinkon ritüelleri, yokai haline geldi.

Zamanla, doğaüstü olduğu düşünülen fenomenler ve olaylar giderek azaldı. Resim parşömenlerindeki ve resimlerdeki yokai tasvirleri standartlaşmaya başladı ve korkunç manevi varlıklar yerine karikatürlere dönüştü. Yokai'yi çevreleyen masal ve efsanelerin unsurları, Japonya'da Orta Çağ kadar erken bir dönemden başlayarak halk eğlencesinde tasvir edilmeye başlandı. Edo dönemi sırasında ve sonrasında, yokainin mitolojisi ve bilgisi daha tanımlı ve resmi hale geldi.

Lafcadio Hearn'ün Kwaidan: Garip Şeylerin Hikayeleri ve Çalışmaları başlıklı Japon hayalet hikayelerinden oluşan koleksiyonu, Yuki-onna gibi yūrei ve yōkai hikayelerini içerir ve türünün ilk Batılı yayınlarından biridir. Ayrıca bu kitap Türkçeye, İthaki Yayınları tarafından çevrilmiştir.

Yosei

Yōsei, genellikle İngilizce peri terimiyle eşanlamlı olan Japonca bir kelimedir. Günümüzde bu kelime genellikle Batı efsanelerindeki ruhlara atıfta bulunur, ancak bazen yerli Japon folklorundan bir yaratığı da ifade edebilir. Örneğin, Iwate Eyaletindeki eski bir halk inancına göre, bir zamanlar yōsei'nin ölüleri diriltebileceğinden korkuluyordu. Ayrıca Hōrai Dağı halkının büyük kötülüklerden haberi olmayan küçük periler olduğundan kalplerinin asla yaşlanmadığından da bahsedilir. Ainu ayrıca folklorunda Koro-pok-guru olarak bilinen küçük bir insan ırkından da bahseder. Japonya'dan bir başka peri benzeri varlık da Okinawa'nın Ryukyuan dininde anlatılan ağaç perileri olan Kijimuna'dır.

Yōkailer Hakkında Olan Animeler

-Natsume Yuujinchou

-Gegege no Kitarou

-Kakuriyo no Yadomeshi

-Kamisama Hajimemashita

-The Morose Mononokean

-Mushishi

-Noragami

-Nurarihyon no Mago

-Otome Youkai Zakuro

-Poco's Udon World

-Toilet-Bound Hanako-kun

-Uchouten Kazoku

-xxxHOLiC

-Spirited away

-My neighbor Totoro

-Princess mononoke

-Hotarubi no Mori e

-Dororo

-Inu x Boku SS