Kişiyi En Küçük Olumsuzluğa Aşırı Odaklayan Bilişsel Çarpıtma: Zihinsel Filtre

Bazen güzel giden şeylerin içinde bir tane küçük olumsuz olay olduğunda, tamamen o olaya odaklanabilirsiniz. Tıpkı beyaz kağıdın üzerindeki küçük siyah bir nokta gibi, bütün dikkati üzerine çeker. Böylece diğer bütün güzel olaylar bir anda görünmez olur ve odağınız tamamen o olaya kayar. Bugünkü yazımızın konusu olan zihinsel filtre, tam olarak bu konu üzerinde durur. Zihinsel filtre size de tanıdık geldiyse yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Zihinsel Filtre Nedir?

Zihinsel filtre ya da seçici odaklanma; kişinin olumsuz olabilecek bütün olay, durum ve diğer her şeyi yakalaması ve tamamen onlara yoğunlaşması olarak tanımlanabilir. Olumsuz durumların büyük ya da küçük olması kişi için pek önemli değildir, zihnin odaklanması için olumsuz olması yeterlidir. Her şey güzel gitse bile, bir tane ufak pürüz çıkması halinde kişinin odağı o pürüze yönelir, her şeyin mahvolduğunu düşünebilir. Güzel giden şeyleri ise kişi unutabilir veya yok sayabilir.

Başka bir bilişsel çarpıtma olan olumluyu geçersiz kılmadan farklı olarak zihinsel filtrede kişi tamamen olumsuz olaya odaklanır ve bundan dolayı olumluları fark edemeyebilir. Olumluyu geçersiz kılmada ise kişi olumlu olayları görür ancak onu yok sayar.

Zihinsel Filtre Örnekleri

1. Sınavda 100 üzerinden 90 alan bir kişinin, aldığı 90 puan yerine alamadığı 10 puana odaklanıp başarısız olduğunu düşünmesi zihinsel filtreye örnek olabilir.
2. Sunum yapan birinin sunum sırasında bir-iki kişinin dinlemediğini gördüğünde odağını oraya çevirip kötü bir sunum yaptığını düşünmesi de örnek olabilir.
3. Mutfakta yemek hazırlayan kişinin bir yemeğinin baharatının biraz eksik olduğunu fark etmesi sonucunda kötü yemek yaptığını düşünmesi de zihinsel filtre kapsamında olabilir.