Psikolojide Ergenlerde Kimlik Karmaşası, Baskı ve Benlik Duygusu

Kimlik karmaşası:

Ergenlikte birey, çocukluk kimliğini geride bırakarak yetişkin kimliğini inşa etmeye çalışır. Bu dönemde birey; değerlerini, inançlarını, cinsiyet rollerini ve toplumsal yerini sorgular. Kimliğini netleştiremeyen bireylerde kimlik karmaşası ortaya çıkar; bu durum kararsızlık, amaçsızlık, rol çatışmaları ve aidiyet eksikliği gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle ailede, romantik ilişkilerde ve arkadaşlıkta çatışmalar, kişide özgüvensiz davranışlar, asosyallik, akademik anlamda düşüş, motivasyon eksikleri oluşabilir.

Toplumsal baskı:

Ergenin kimlik arayışını zorlaştıran nedenlerden biridir. Aile, okul, arkadaş çevresi ve medya gibi dış kaynaklar, bireye nasıl biri olması gerektiğini dayatabilir. Bu durum, ergenin içsel benliğine yabancılaşmasına ve sahte benlik (false self) geliştirmesine neden olabilir. Ayrıca başkalarıyla kıyaslanmak, fiziksel veya mental olarak ergeni kötü hissettirecek, aşağılayıcı ve imalı davranışlar veya sözler de bireyde baskı yaratır. Özellikle otoriter aile yapıları ve başarı baskısı, akrabaların veya çevredeki tanıdıkların ya da özellikle bireyin akranlarıyla olan kıyaslanmaları, kıskançlıkları bireyin kendi istek ve eğilimlerine ters düşmesine sebep olabilir. Bu durumlarda ailenin ergene destek olması, olduğu gibi kabul etmesi ve onu yargılamaması, sağlıklı bir birey olarak yetişebilmesi ve kendine güvenmesi, gelecekte sağlıklı ilişkiler kurabilmesi için önemlidir.

Benlik duygusu (self-concept):

Bireyin kendini nasıl algıladığıyla ilgilidir. Sağlıklı bir benlik duygusu geliştiren ergen, kendini değerli, yeterli ve kabul edilebilir hisseder. Kimliğini netleştiren bireyler, dış baskılara rağmen özgün kalabilir ve güçlü bir öz saygı (self-esteem) geliştirir. Ancak kimlik karmaşası yaşayan ve yoğun baskı altındaki bireylerde benlik algısı zayıflayabilir ve bu da kaygı, depresyon, değersizlik hissi gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.