Rosa Parks Kimdir?

Rosa Parks, 1913 yılında Alabama'da çiftçi bir ailenin kızı olarak dünyaya gözlerini açmıştır. İlkokula kadar eğitimine devam eden Rosa Parks birlikte yaşadığı anne ve anneannesinin rahatsızlanmasıyla eğitimine ara vermek zorunda kalmıştır. Daha sonra 1932 yılında evlenmiş eşi Raymond Parks'ın desteğiyle eğitimine devam etmiştir.

1950'lerde Amerika'da ırk ayrımları yoğun bir şekilde göz önüne çıkmaktaydı. Bu durum hem ülke hem de toplum açısından sürekli gerilim yaratılmasına sebep oluyordu. Şehirde otobüsler dahi beyazlar ve afroamerikanlar olarak ikiye ayrılmış durumdaydı. Herkesin aynı parayı ödemesine rağmen afroamerikan bir vatandaş beyaz birisinin yanına oturamazdı. Ayrıca beyaz bir vatandaş ayakta kaldıysa oturan afroamerikan vatandaş kalkıp yer vermek zorundaydı. Aynı zamanda şoför isteği halinde beyazların oturacağı yeri genişletme hakkına da sahipti. Bu tür haksızlıklar afroamerikanların ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmesine sebep oluyordu ve sürekli gerilim ortamı yaratıyordu.

Her şeyin değişmeye başladığı tarih 1 Aralık 1955'te işten çıkmış ve evine gitmek için otobüse binen Rosa Parks, beyazlara yer kalmadığı için afroamerikanların yerlerinden kaldırılmasıyla şoförle göz göze gelir ve daha sonra bir röportajında; insan olarak hangi haklara sahip olduğunu bilmek istediği ve o gün çok yorgun olduğu için oturduğu yerden kalkmak istemediğini söylediğini anlatmıştır.

Maalesef o gün bir beyaza yer vermediği için tartışma çıkması sonucu Rosa Parks tutuklandı. Rosa Parks'ın tutuklanması başta dikkat çekmedi sonraları siyahı hakları aktivist organizasyonu tarafından kefaleti ödenerek serbest bırakılması sağlandı.

4 Aralık pazar günü şehirde otobüsler boykot edildi. O gece siyahi şoförlerinde işe alınması ve oturma düzeninin ilk binen oturur olarak kabul edilene kadar boykota devam edilmesi kararı verildi. Ertesi gün Rosa Parks'ın mahkemeye çıkmasıyla 40 bin yolcu işlerine yürüyerek gitti ve otobüse binmeyi tamamen reddetti.

O gün her şey istenildiği gibi devam etti ve boykot olumlu sonuçlar vermeye başladı. Şehirde duyarlılık ve hoşgörü yavaş yavaş oluşmaya başladı. Rosa Parks 14 dolar para cezası verildi ve tam 381 gün boyunca hiçbir afroamerikan otobüslere binmediler. İşe yürüyerek veya aynı yöne gidecek arabalara ücret karşılığı binmeye başladılar. Bazı beyaz ev kadınları da kendi arabalarıyla destek olmaya başladılar. Bu sonuç otobüs şirketinin çok büyük zarara uğramasına sebep oldu.

20 Aralık 1956'da boykot sonlandı ve eylem başarıyla tamamlanmış oldu.

Kaynakça

- Rosa Parks’ın Direniş Öyküsü – İzmir İlim Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği (ilya.org.tr) Erişim Tarihi: 15.12.2023

-Rosa parks Biyografi.info Erişim Tarihi: 15.12.2023