''Seçim Feminizmi'' Choice Feminism'e Bir Bakış ve Eleştiri
Seçim Feminizmi Nedir?
Feminizmin tanımı Türkiye de dahil olmak üzere yüzlerce ülkede her zaman tartışmalı bir konu oldu. ''Sadece kadın erkek eşitliğine inanmak yeterlidir.'' görüşlerinin yanında ''Feminizm erkek düşmanlığıdır!'' gibi tam tersi görüşlerle tanımlanan feminizm ideolojisi hakkında fikrimce anlaşmamız gereken en önemli şey tek bir feminizm türü olmadığıdır.
Liberal Feminizm, Radikal Feminizm, Marksist Feminizm, Ekofeminizm ve daha onlarca alt başlıkla aslında feminizm insanların tanımladığı her şeyi aynı anda olabilir.
Bu türlerin yanında ana akım ve çoğu kişinin doğru ve tek feminizm türü olarak kabul ettiği bir feminizm türü var: Choice Feminism. İngilizce'den direkt bir çeviri yapıldığında Seçim Feminizmi olarak adlandırabileceğimiz bu feminizm türü aslında adından da anlaşıldığı üzere kadınların yaptıkları tüm tercihlerin doğası gereği feminist olduğunu savunur. Bunun örneklerini ana akım medyada ve sosyal medyada sık sık görürüz. Bir kadın hakkında herhangi bir konuda bir eleştiri olduğunda hemen ''Bu onun seçimi, her kadın farklı şeyler seçebilir!'' gibi argümanları görebiliriz. İlk bakışta iyi niyetli ve aslında çoğu insanın kabul ettiği feminizme uygun olan bu düşüncenin aslında sorunlu olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Bir kadının kendi hayatı hakkında kendi seçimlerini yapması çok uzun yıllar boyunca bir lükstü. Hatta hâlâ birçok ülkede kadınların ne giydikleri ve bedenleri hakkında ne karar verecekleri kısıtlanmaya devam ederken bunun hâlâ belki de milyonlarca kadın için bir lüks olduğunu söyleyebiliriz.
Seçim Feminizmi'nin en büyük sıkıntısı kadınların yaptığı herhangi bi seçimi hiç sorgulamadan veya özüne inmeden direkt feminist olarak saymasıdır.
İnsanlar, izlediklerinden, okuduklarından, gördüklerinden, duyduklarından, maruz kaldıklarından etkilenen sosyal varlıklardır. Bu yüzden Seçim Feminizmi'nin bu tavrında bir sıkıntı çıkıyor, bir kadının o tercihi gerçekten tek başına mı verdiğini yoksa ona empoze edilmiş olma olasılığını hesaba katmıyor.
Seçim Feminizmi'nin bir başka sorunu ise her şeye bireysel bir bakış açısıyla bakmasıdır. Kadınların bireysel olarak yaptığı seçimlerin hepsini feminist olarak kabul etmek, yüzyıllardır yaşadığımız ve evden işe, sosyal hayattan özel hayata kendini işlemiş bu ataerkil düzeni bireysel davranışlarla bitirebileceğimizi savunur. Böylesine güçlü ve eski bir sistem bireysel olarak değiştirebilir mi?
Seçim Feminizmi tartışmaları hakkında verilen en büyük örneklerden biri makyaj sektörü olabilir. Birkaç ay önce sosyal medyada da başlayan bu tartışma hakkında birçok farklı görüş var. Binlerce lirayı kapatıcılara, fondötenlere harcayan ve saatlerini yüzlerinde kusur olarak gördükleri izleri kapamayı düşünen genç kızları düşünelim. Rimel veya eyeliner sürmeden dışarı çıkamayan kadınları konuşalım. Elbette bunları yapan kadınlar kendilerini erkeklere beğendirmek istiyor demek absürt olur fakat neden binlerce lirayı doğal halimizle gelen ''kusurları'' kapatmak için uğraşıyoruz? Eğer hiç kimsenin var olmadığı bir adada tek başımıza yaşasaydık da bunları yapar mıydık? Bunlara eğer cevabınız evet ise hiç kapatıcı ya da rimel gibi şeyler bulunmuş olmasaydı da ben bunları yapma ihtiyacı duyar mıydım gibi sorular sorabilirsiniz. Bu konudaki kilit nokta aslında kendinize sorular sormak, davranışları sorgulamak, bir şeylerin derinine inmek. Seçim Feminizmi sizin bunu yapmanızı engeller.
Burda odaklanılması gereken şey makyaj yapan kadınların davranışından çok makyaj sektörünün ve güzellik standartlarının kurduğu baskıdır aslında. Bir şeyi bir erkek için yapmak ile yüzyıllardır var olan patriyarkal bir sistemin dayattığı standartları farkında olmadan içselleştirmenin ayrımını yapmak gerek.
Choice Feminizm bu baskıları ve dayatmaları görmezden gelip sırf bir kadın seçtiği için bunu feminizm olarak görür. ''Ben bir kadınım, bunu kendim seçerek yapıyorum.'' deyip üstüne düşülmediği sürece kadınlara baskıda bulunan bu tür güzellik standartları gibi dayatmaları değiştirilemez. Bu tür konularda farklı düşünceler olabilir ve bunları tartışmak ve konuşmak feminizmin önemli bir kısmıdır. Seçim Feminizm yüzeysel bir şekilde konuyu kadın yapıyorsa feministtir diye kapatarak insanları belli başlı şeyleri sorgulamaktan geri çektiği için sorunlu bir ideoloji olarak görülüyor.
Kadınlar konuşmalı, sorgulamalı, şüphe duymalı, merak etmeli ki bir şeyler değişebilsin. Kadınlar onların da erkeklerin çoktan sahip olduğu seçme seçilme ya da çalışma gibi haklarının neden olmadığını en başından sorgulamamış olsa şu an nerede olurduk?
Kaynakça:
https://www.sundialpress.co/2024/03/06/is-feminism-about-choice/
https://www.34st.com/article/2021/01/feminism-choice-liberal-patriarchy-misogyny-bimbo-capitalism
https://anupamadalmia.com/2024/01/06/the-illusion-of-choice-in-choice-feminism/
https://theconversation.com/no-feminism-is-not-about-choice-40896