Sosyal medya haberciliği
Sosyal medyada haber yapan herkes gazeteci olabilir mi?
İnternet haberinin bloglarla artması , artan talep, alternatif yollar doğmasına neden oldu. Haberlerin yorumlanabiliyor olduğu sosyal medya platformları gündem haberi takipçileri tarafından dikkat çekti. Reklam verenlerin yatırımlarını yeni medya kanallarına yöneltmesi büyük medya platformlarını yüzünü sosyal medyaya çevirdi. İnternetin geleneksel yayıncılık türlerinin yerini alması ve reklamlarda satmak istediği ürünler bulunan tekelleşmiş medyanın patronları , maddi kaygılar ile sosyal medyada gelişme çabasına girdi. Hemen hemen tüm televizyon kanalları uydu dışında internet ortamında da canlı yayına başladı. Radyo kanalları sosyal müzik platformlarına girdi. Sosyal medyaya yönelim ise Twitter’ın kurulması ile gerçekleşti. Twitter’ın kamuoyu oluşturma özelliği platformu ön plana çıkardı. Uygulama marketlerinde dahi sosyal ağ kategorisinde değil de haber kategorisinde yer aldı.
TWITTER HABERLERİ
Twitter Amerika’da San Fransisco şehrinde on dört arkadaş tarafından kuruldu. Fikir babası JackDorsey Twitter’ın mesajlaşmanın en temel yöntemi olan SMS yerine geçecek bir uygulama hazırlamak amacıyla, internet tabanlı SMS uygulaması olarak faaliyete başlayan Twitter’ı geliştirdi. Tarihte ilk Twitter paylaşımı 21 Mart 2006 yılında @jack kullanıcı adlı JackDorsey tarafından atıldı. İlk yapılan paylaşım “ justsettingupmytwttr “ Türkçe “sadece Twitter’ımı kuruyorum.” oldu. 2007 yılında “tweet” adı verilen paylaşımlara 140 karakter sınırı getirildi , sınırlandırılmanın getirilmesi geleneksel medya adına olumlu bir gelişme oldu. Türkçe dil desteği 2011 yılında gelirken 2012 yılında logo değiştirildi. Twitter’ın yönetim kurulu logonun değişmesine Twitter artık daha özgür şeklinde yorumladı, logonun daha özgür ve evrenselleştiğini belirtti bu muhabirlere ve geleneksel medyaya büyük dezavantajlar getirdi. Özgürlük çerçevesi genişleyen Twitter’da etik kuralları ve asparagas haberler platforma olan güvenilirliği azalttı. Twitter’ın en çok konuşulmasının nedenlerinden biri platformun içinde bulunan Trend Topic paneli oldu. Trend Topic panelinde yukarıdan aşağıya paylaşım oranına göre “#” kullanılarak “hastag” adı verilen, aynı konu hakkında farklı fikirleri barındıran paylaşım alanı oluşturuldu. Bir gazetede manşet ne kadar değer taşıyorsa Twitter’da Trend Topic olan olgu da aynı değeri taşıyor gibi algı oluştu. Trend Topic listesi kontrol altında tutulması amacıyla en fazla 10 adet hastag içerdi , geniş başlıklar altında yüzlerce haber paylaşımı yapan geleneksel medyanın haber sitelerine oranla daha kolay kategori tercihi yapmayı sağlayan Trend Topic paneli ülkelerin gündemlerinin belirlenmesinde dahi rol oynadı. Haber uygulaması kategorisinde yer alan Twitter’ın haber başlıkları ile sıralanmış ve kategorize edilmiş bir sistemi yoktur. Aksine Twitter’da genelde haberin başlığı değil içeriğinden can alıcı bir cümle kullanıcılar tarafından sürekli paylaşılarak gündem haline getirilir. Gündemi dolaylı yoldan Twitter uygulamasını kullanan halk belirler. Trend Topic listesi kamuoyu oluşturma konusunda fazlasıyla başarılıdır. Kamuoyu oluşturmadaki başarısı toplumda infiale yol açan yahut politik hamlelere toplumun gösterdiği tepkilerin , büyük ulusal medya kanallarında paylaşılması ile kanıtlanabilir.
Sosyal medyanın özellikle Twitter’ın haber kaynağı haline geliyor olması geleneksel medyanın zamanla gücünü tamamen yitireceğini gösteriyor. Blog haberciliği ve internet gazeteciliği , post truth kavramının getirdiği sansasyon haberin maddi gelirlerinden memnun. Maddi güç kaybetmek istemeyen sermaye sahipleri aynı zamanda büyük medya kanallarının sahibi. Tüm bu etkenler yan yana geldiğinde zor durumda kalan ise eğitim almış gazeteciler. Etik ilkelere uyan bir gazetecinin bloglarda ve sosyal medyada reklam geliri elde etmek amacıyla post truht kuramına uygun haberler üretmesi imkansız. Bu noktada gazetecinin geleneksel medya organlarında çalışması bekleniyor. Geleneksel medya organlarında özellikle de yerel medyanın , tekelleşmeden dolayı maddi olanakları fazlasıyla kısıtlı durumda. Hal böyle olunca gazeteci iş bulamıyor. Gazetecilerin iş bulamaması , haberlerin tecrübesiz kişiler tarafından sunulması , medyadaki güvenilirliğin azalmasına neden oldu. Güvenilirliği azalan yeni medya platformlarının gazeteci maaşı ödemek gibi bir niyeti yok. WhatsApp ihbar hattı ve sosyal medyadan derlenen haberler ile alternatif bir yol bulunana kadar devam edilecek gibi görünüyor. Toplumların kültürlerinin inşa edilmesi ve sosyal medyanın şu anda yeni medya kanalları arasında en güçlü durumda olması alternatiflerin önünü kapatıyor. Sonuç olarak haber kaynakları güvenilmez ancak kârlı, gazeteci ise güvenilir ve kazançsız.