Split-Brain Deneyi nedir? Aynı anda iki farklı beyin sahibi olmak.

Bildiğimiz gibi beynimizin sağ ve sol yarım küreleri farklı işlevlere sahiptir. Örneğin; sağ beynimiz uzamsal ilişkilerden, yüz tanımadan, duyguların yorumlanmasından, sanatsal olaylardan ve zihinsel imgeler üretmekten sorumluyken, sol beynimiz; okuryazarlık, dilbilgisi, matematik ve mantıksal olayları algılamaktan sorumludur. Bunun ispatlanmasına neden olan olay ise, Roger W. Sperry'nin Bölünmüş Beyin deneyi.

Bu deneyi anlamak için önce beyin hakkında bazı bilgileri bilmemiz gerekiyor. Beynimiz vücudumuzun iletişim ağının yani sinir sistemimizin merkezinde yer alır. Sahip olduğumuz her türlü iç ve dış bilgi sinir sistemi tarafından beynimize iletilir. Beynimiz, sağ ve sol hemisferlerden ve bu iki küreyi birbirine bağlayan korpus kallozumdan oluşur. Gözümüzdeki farklı alıcılar farklı kürelere bağlıdır. Sol tarafımızda gördüğümüz bilgiler sağ beyin küresine iletilirken; Sağ gözümüz tarafından alınan bilgiler sol yarıküreye iletilir. Corpus Callosum bu iki bölgedeki bilgileri birbirine bağlar. Bazı durumlarda epilepsi hastalarının nöbetlerini durdurmak için korpus kallozum kesilir. Bu kesintiye uğradığında iki yarım küre arasındaki iletişim bozulur ve sağ ve sol beyin iki ayrı beyin olarak çalışmaya başlar.

Deneyimiz, Corpus Callosum'u kesilen bir hasta olan Joe hakkında. Joe neredeyse her gün iki ya da üç nöbet geçiriyordu. Bu nöbetleri durdurmak için beynindeki Corpus Callosum'u kestiler. Corpus Callosum kesildikten sonra Joe günlük hayatına sorunsuz bir şekilde devam edebildi ve nöbetleri durdu. Ancak beyninin sağ ve sol yarım küreleri birbirinden bağımsız iki ayrı beyin olarak çalışmaya başladı.

Deneyde, Joe (bölünmüş beyinli) ile normal beyinli insanları karşılaştırdılar. Normal beyni olan bir katılımcıya ekranda bir görüntü vererek gördüklerini kağıda bakmadan sağ ve sol elleriyle ayrı ayrı çizmelerini istediler. Normal beyine sahip katılımcı tek elle çizim yapmakta zorlanırken, Bölünmüş beyinli Joe, iki eliyle hiç zorlanmadan mükemmel bir şekilde çizebiliyordu. Joe'nun iki beyninin ayrı ayrı çalışması, her iki eline de ayrı komutların gönderilmesine neden oldu ve bu nedenle iki eli de farklı amaçlar için çalışabilirdi. Normal bir beyne sahip katılımcı ise sağda gördüğü şekil sol beynine gitmesine rağmen iki beyin küresi birbirine bağlı olduğu için ellerini bağımsız olarak kullanmakta güçlük çekiyordu.

Beynimizin iki yarım küresinin farklı amaçlar için çalışıp çalışmadığını test etmek için başka bir deney yapıldı. Bölünmüş beyinli Joe'ya ekranın sol ve sağ taraflarında görünecek kelimeler gösterildi. Sağında gösterilen bilgiler sadece sol beynine gidiyordu. Ve Joe bilgilerdeki kelimeleri okuyabiliyordu. Ancak sol tarafta gösterilen kelimeler sadece sağ beynine gitti ve Joe bu kelimeleri okuyamadı. Joe okuyamadığı kelimeleri sağ beyniyle çizebiliyordu. Bu deneye göre konuşma yeteneğimizin sol yarıküremizde gerçekleştiğini kanıtlandı. Bir yandan Tabure, diğer yandan Toad kelimesi gösterildiğinde, sağ tarafında gösterilen kelimeyi kolayca çizdi. Bu sefer sol tarafında gösterilen kelimeyi yüksek sesle kendi kendine söyleyerek çizebildi. Ayrıca korpus kallozum çıkarılmamış olsaydı, kurbağa ve tabureyi ayrı değil, mantarı çekecekti. Bunun gibi birkaç deney daha, beynin iki yarım küresinin farklı işlevlere sahip olduğunu kanıtladı.