Türkiye'nin Yakın Tarihteki Askerî Operasyonları

Türkiye, özellikle 2000’li yıllardan itibaren artan terör tehditleri, bölgesel istikrarsızlık ve sınır güvenliği sorunları nedeniyle sınır ötesi ve iç güvenlik operasyonlarına ağırlık vermiştir. Aşağıda, Türkiye’nin yakın tarihte gerçekleştirdiği en önemli askerî operasyonlardan altı başlık ve bu operasyonların içerikleri kronolojik sırayla yer almakta:

Hendek Operasyonları (8 Ağustos 2015 - 9 Mart 2016)

Yer: Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Cizre, Sur, Nusaybin, Yüksekova)

Amaç:

• PKK’nın şehir yapılanmalarını etkisiz hâle getirmek
• Bölgedeki sivillerin güvenliğini sağlamak
• Kentlerdeki örgüt kontrolünü sona erdirmek

PKK’nın hendek ve barikatlarla şehir merkezlerinde kontrol sağlamaya çalıştığı bu dönemde, güvenlik güçleri kapsamlı bir operasyon başlatmıştır. Hendek operasyonları sırasında örgütün bölgedeki etkinliği büyük ölçüde sona erdirilmiştir. Operasyonlar, aynı zamanda bölge şehirlerinin yeniden inşası sürecini de başlatmıştır.

Fırat Kalkanı Harekâtı (24 Ağustos 2016 - 29 Mart 2017)

Yer: Suriye’nin kuzeyi (Cerablus-El Bab hattı)

Amaç:

• DEAŞ ve YPG gibi terör örgütlerini Türkiye sınırından uzaklaştırmak
• Suriye'nin kuzeyinde güvenli bir bölge oluşturmak
• Türkiye’ye yönelik göç dalgalarını kontrol altına almak

Fırat Kalkanı Harekâtı, Türkiye’nin Suriye iç savaşına doğrudan müdahil olduğu ilk büyük çaplı sınır ötesi harekâttır. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile hareket ederek 2.015 kilometrekarelik bir alanı terör unsurlarından temizlemiştir. Operasyon süresince DEAŞ’ın önemli merkezleri olan Cerablus, Dabık ve El Bab ele geçirilmiştir.

Zeytin Dalı Harekâtı (20 Ocak 2018 - 24 Mart 2018)

Yer: Afrin, Suriye

Amaç:

• PKK/YPG’nin Afrin bölgesindeki varlığını sona erdirmek
• Sınır güvenliğini sağlamak
• Terör örgütlerinin bölgedeki kontrolünü kırmak

Zeytin Dalı Harekâtı, Fırat Kalkanı’nın devamı niteliğindedir ve Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyinde stratejik bir alanı kontrol altına almak amacıyla düzenlediği ikinci büyük harekâttır. Operasyon sırasında TSK, İHA ve SİHA’ların etkin desteğiyle Afrin’i kontrol altına almış, bölgedeki terör tehditlerini bertaraf etmiştir. Harekât, sivil kayıpları en aza indirme politikasıyla yürütülmüştür.

Barış Pınarı Harekâtı (9 Ekim 2019 - 25 Kasım 2019)

Yer: Tel Abyad ve Resulayn, Suriye

Amaç:

• Fırat’ın doğusundaki YPG/PYD varlığını sona erdirmek
• Türkiye-Suriye sınırında 30 kilometrelik bir güvenli bölge oluşturmak
• Bölgeyi siviller için güvenli hâle getirmek

Bu operasyon, Türkiye’nin sınırlarını tehdit eden YPG/PYD’nin Suriye’nin kuzeyindeki kontrolünü kırmak için düzenlenmiştir. Operasyon sırasında stratejik noktalar olan Tel Abyad ve Resulayn temizlenmiştir. Türkiye'nin güney sınırındaki tehdit büyük ölçüde azaltılmıştır.

Pençe Operasyonları (28 Mayıs 2019 - Günümüz)

Yer: Kuzey Irak (Metina, Avaşin-Basyan, Zap, Hakurk)

Amaç:

• PKK'nın, Irak'ın kuzeyindeki kamplarını etkisiz hâle getirmek
• Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlamak
• Terör örgütünün Türkiye'ye sızmasını önlemek

Pençe-1, Pençe-2, Pençe-3, Pençe-Kaplan, Pençe-Yıldırım, Pençe-Şimşek ve Pençe-Kilit adlarıyla yürütülen bu operasyonlar, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teknolojik üstünlüğünü de ortaya koymaktadır. Operasyonlarda İHA ve SİHA’ların kullanımı ön plandadır. Bu harekâtlar sırasında terör örgütüne ait sığınaklar ve mühimmat depoları imha edilmiştir.

Bahar Kalkanı Harekâtı (27 Şubat 2020 - 6 Mart 2020)

Yer: İdlib, Suriye  

Amaç:

• Türk askerlerinin güvenliğini sağlamak
• Suriye rejiminin M4 kara yolunu ve İdlib'deki ilerlemesini durdurmak
• Bölgedeki sivillerin korunmasını sağlamak

Bahar Kalkanı Harekâtı, İdlib bölgesinde Türk askerlerine yapılan hava saldırısının ardından başlatılmıştır. Operasyon, Türk Hava Kuvvetleri ve İHA'ların etkin kullanımıyla Suriye rejimi güçlerine karşı yoğun hava saldırıları ve kara operasyonları içermektedir. 5 Mart 2020'de Türkiye ve Rusya arasında Moskova Mutabakatı imzalanmış ve operasyon sona ermiştir.

Teröristlerin bulunduğu her yer Türk Silahlı Kuvvetleri’nin meşru hedefidir.

Türkiye’nin gerçekleştirdiği askerî operasyonlar, bir güvenlik hamlesi olmasının yanında, vatan topraklarının kutsallığını koruma ve milletin birliğini savunma kararlılığının bir tezahürüdür. Binlerce yıllık tarihimiz boyunca olduğu gibi bugün de vatanın her karışı için canını feda etmeye hazır kahraman Mehmetçik’in cesareti ve fedakârlığı, milletimizin en büyük güvencesidir.

Her operasyon, ülkemizin bağımsızlığına ve bölünmez bütünlüğüne uzatılan elleri geri püskürtmek ve ülkemizi daha güvenli bir geleceğe taşımak için atılan adımdır.

Türk Silahlı Kuvvetleri, sadece sınır ötesindeki terör tehditlerine karşı değil aynı zamanda uluslararası platformda Türkiye’nin itibarını ve caydırıcılığını güçlendiren bir unsur olmuştur. Bayrağımızın dalgalandığı her yerde; barış, güvenlik ve huzur temin edilmiştir.

Bu vatanı savunan tüm kahramanlara minnet ve şükranlarımızla…

Kaynakça

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Sınır Ötesi Askerî Operasyonlar

Uluslararası Politika Akademisi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Yaptığı Sınır Ötesi Askerî Harekâtlar

Fırat Kalkanı Harekâtı Harekâtın İcrası, İstikrarın Tesisi ve Alınan Dersler, Murat Yeşiltaş, Merve Seren, Necdet Özçelik, 2017

Suriye Gündemi, Cerablus’ta ‘Fırat Kalkanı’ Operasyonu [Harita]

Suriye Gündemi, 7. Gününde Zeytin Dalı Harekâtı

TSKMap, PKK-Hasake, PKK-Rakka

Defence Turkey, Pençe-Kilit Harekâtlarının Sebebi ve Son Durumu

Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Pençe Serisi Operasyonlar

Stratejik Ortak, İdlib Son Durum Haritası ve Güncel Gelişmeler