Uyku Bozuklukları (Sleep Disorders)
Uyku bozuklukları ve sebepleri anlatıldı.
Hepimiz zaman zaman uyku problemleri yaşamaktayız. Bazen saatlerce uyumakta zorlanırken bazen de çok fazla uyuma gereği hissedebiliriz. Uyku temel ihtiyaçlardan biri olduğu için özellikle uyuyamanın hem fiziksel hem de psikolojik nedenleri olabilir ve bireyin yaşam kalitesini ciddi ölçüde etkileyebilir.
Uyku Bozukluğu Türleri:
İnsomnia (Uykusuzluk):
Uykuya dalamama, gece sık uyanma veya erken uyanıp tekrar uyuyamama ile karakterizedir. Stres, depresyon, kaygı bozuklukları ve yaşam tarzı neden olabilir.
Hipersomnia (Aşırı Uyku Hali):
Geceleri yeterli uyku alınmasına rağmen gün içinde yoğun uyku isteği görülür. Narkolepsi bu kategoriye girer.
Narkolepsi:
Aniden, kontrolsüz şekilde uyku atakları yaşanır. Kas tonusunda ani düşme (katapleksi), uyku felci ve halüsinasyonlar eşlik edebilir.
Uyku Apnesi:
Uyku sırasında solunumun kısa süreli durması (özellikle horlamayla birlikte).
En sık görüleni Obstrüktif Uyku Apnesidir (üst solunum yolunun tıkanması).
Parasomniler (Uykuya Eşlik Eden Davranışsal Bozukluklar):
Uyurgezerlik, kabuslar, gece terörü gibi davranış bozukluklarını içerir. Genellikle çocukluk döneminde başlar. İleri yaşlarda da tekrar edebilir.
Sirkadiyen Ritim Bozuklukları:
Biyolojik saat ile çevresel zaman diliminin uyuşmaması. Özellikle vardiyalı çalışanlarda sık görülür (vardiya bozukluğu) ya da zaman değişikliğine bağlı ülkeler arası uzun uçuşlarda vücudun adapte olamaması durumunda(jet lag).
Huzursuz Bacak Sendromu (RLS):
Uykuda veya dinlenme anında bacaklarda karıncalanma, yanma, hareket ettirme ihtiyacıdır. Uyku kalitesini düşürür.
Uyku bozukluklarının çok fazla sebebi olabilir.
Örnekler: kronik rahatsızlıklar, ağrı, solunum bozuklukları, anksiyete, depresyon, stres, gürültü, ışık, uyku hijyenine dikkat edilmemesi, uyarıcılar, alkol, antidepresanlar gibi faktörlere göre değişebilir.