Yüzüklerin Efendisi'nde Hristiyan Sembolizmi

J.R.R. Tolkien'in 'Yüzüklerin Efendisi', açıkça bir Hristiyan alegorisi olmasa da, Hristiyan bağlamında yorumlanabilen unsurlara sahiptir.

Yüzüklerin Efendisi yüksek fantezi ve macera kategorisine giren, filmlere, dizilere ve oyunlara konu olmuş oldukça popüler bir kitap serisidir. Yüzüklerin Efendisi serisi, John Ronald Reuel Tolkien (kısaca J.R.R Tolkien) tarafından yazılmıştır. J.R.R Tolkien şair ve yazar olmanın yanı sıra aynı zamanda bir dilbilimciydi ve bu sayede Yüzüklerin Efendisi serisinde kullandığı Elfçe dilini yaratmıştı. Tolkien hayatı boyunca sıkı bir Katolikti, kitaplarında dinin ana tema olarak kullanılmadığını görsek bile aralara serpiştirilmiş olduğunu dini sembolizmler ve imgeler ile birlikte görmek ve parçaları birleştirmek mümkündür. 

Hristiyan simgeleri ve imgeleri içeren kitaplarda ve filmlerde sıkça karşılaştığımız ilk figür genelde İsa Mesih’in figürü olur. Tolkien, bir İsa figürü yerine İsa’nın üç farklı yanını simgeleyen üç figür kullanmıştır: Samwise Gamgee, Aragorn ve Gandalf. Örneğin Aragorn, Kuzey Dúnedain’in son reisi ve Orta Dünya’daki Dúnedain krallıklarının koruyucusudur ve iyileştirme yeteneğine sahiptir. Aragorn serinin üçüncü kitabı olan “Kralın Dönüşü” kitabında Faramir, Merry ve Eowyn ile birlikte birçok kişiyi iyileştirir. Bu yönü İsa’nın kötü durumda olan insanları iyileştirmesine benzer. 

Diğer bir yandan Gri Gandalf Orta Dünya’da gezer ve yardıma ihtiyacı olanlara elini uzatır. Moria Madenleri’nde Balrog ile savaşırken kendini Yüzük Kardeşliği’ni korumak için feda eder. Sonrasında Gandalf, Ak Gandalf olarak (tıpkı İsa gibi) tekrar doğar ve öncekinden daha güçlü bir büyücü olur. Samwise Gamgee ise, İsa gibi, karşılıksız sevginin, saygının ve fedakarlığın bir simgesidir. Yakın arkadaşı Frodo Hüküm Dağı’na giderken onu suçlayıp yanından kovsa bile Samwise onu affetmiş ve yanında olmaya devam etmiştir. Bu hareketi ile İsa’nın çarmıha gerildiği zaman sergilediği affediciliğini sembolize eder.

İsa dışında Meryem Ana’nın da sembolizmi yapılmaktadır. Bir elf soylusu olan Galadriel, Meryem Ana’yı sembolize etmektedir. Galadriel masum ve saf olarak resmedilmiş bir karakterdir ve her zaman etrafında parıldayan beyaz ışıklar vardır. Sauron ise Gandalf’ın, Sam’in ve Aragorn’un tam bir karşıtı olarak Şeytan’ı sembolize etmektedir. Tolkien’ın başka bir kitabı olan Silmarillion’da Sauron’un efendisi olan Morgoth da Şeytan’ı sembolize ediyor diyebiliriz, fakat Yüzüklerin Efendisi’nde adı geçmemektedir. 

J.R.R Tolkien’ın Katolik inancınının esintilerini Yüzüklerin Efendisi serisinde ve Orta Dünya’da geçen olaylarda ve karakterlerde görmemiz mümkündür. Kardeşlik, fedakarlık, yeniden doğuş, sevgi ve saygı, iyi ve kötü arasındaki savaş, Güç Yüzüğü’nün onu takanı cezbetmesi gibi birçok temanın yanında karakterleri de kullanarak Tolkien kendi inancını eserinde yansıtmıştır. Yine de J.R.R Tolkien’ın eserlerinin direkt bir alegori olmasını çabalamadığının da farkında olmalıyız.