Altyazı ve Tarihçesi

Altyazı, konuşmayı metne dönüştürmektir. Altyazılar film ve dizi gibi içeriklerin alt kısmında görünürler. Altyazı oluşturma süreci, konuşulanları yorumlamayı, yazıya dökmeyi ve bu yazıyı çevirmeyi içerir. Görsel bir yöntem olan altyazı sayesinde izleyiciler, televizyon ve sinemada yabancı dildeki filmlerde geçen diyalogları ve filmin konusunu ekranın alt kısımda bulunan yazıları okuyarak anlayabilir.

Altyazı çevirisi kültürün ve dilin aktarımında çok önemli bir rol oynar. Günümüzde en çok tercih edilen görsel-işitsel çeviri türlerinden biri olan altyazı çevirisi bir dizinin, filmin, belgeselin veya programın geniş kitlelere ulaşmasını, daha çok kişi tarafından izlenilip anlaşılmasını ve fark edilmesini sağlar. Görsel-işitsel çeviri söz konusu olduğunda en çok tercih edilen bir diğer tür olan dublaja göre maliyeti daha azdır ve uygulama süreci daha kısadır bu yüzden de dublaja kıyasla daha çok tercih edilmektedir.

İlk altyazı örneğine Harriet Beecher Stowe'un 1852 tarihli Tom Amca'nın Kulübesi adlı romanından uyarlanan aynı adlı filmde rastlanılmıştır. 1903 yapımı olan bu sessiz kısa filmin yönetmenliğini Edwin S. Porter yapmıştır. Burada yapılan işlem tam olarak altyazı değildi, buradaki işlem sessiz sinemaların yayımlandığı dönemlerde diyalogları ve konuyla ilgili açıklamaları vermek için iki çekim arasına yerleştirilen ara yazıydı. Herhangi bir diyalogun olmadığı bu filmde sadece ara yazılara yer verilmişti. Bu işlem ile birlikte altyazının temelleri atılmış oldu.

Modern altyazının ilk çalışmalarını da film isimlerini hızlıca gösterecek bir cihaz için patent başvurusunda bulunan M.N. Topp gerçekleştirmiştir. Bu yöntem sayesinde sinema makinisti bir tür projektör yardımıyla ara başlıkların altındaki altyazıları gösterebiliyordu.

Bu çalışmadan sonra altyazı yöntemlerini geliştirmek için birçok çalışma yapılmıştır. Televizyon gibi kitle iletişim araçlarının günlük hayatımızda daha çok yer edinmeye başlamasıyla birlikte de bu çalışmalar hızını arttırmıştır. 1990’lı yıllarda da bilgisayarların yaygınlaşmasıyla birlikte altyazı süreci değişmiş ve dil uzmanlığı çerçevesinde altyazı çevirmenliği yeniden tanımlanmıştır.

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte altyazı çalışmalarını hızlandıracak ve kolaylaştıracak programlar da altyazı çevirisi alanında yerini almıştır. Subtitle Workshop, Subtitle Edit, Open Subtitle Editor, 3D Subtitler ve Aegisub altyazı çevirmenleri tarafından çokça kullanılan ve oldukça sevilen altyazı programlarındandır.