Amerika'nın Asıl Sahipleri Kızılderililer ve Sömürgecilik

Amerika'nın devasa ormanlarla, sonsuz ovalarla ve berrak göllerle kaplı kıtasında bu toprakların gerçek sahipleri olan Kızılderililer, yaklaşık 15.000 yıl öncesinde Asya'nın Bering Boğazından gelip binlerce yıl bu topraklarda yaşadılar. Toprakları, onların bir parçasıydı, onu korumak ve yaşatmak için yaşamlarını bu toprağa göre şekillendirmişlerdi. Ancak bu huzurlu dünya, 15. yüzyılda Avrupa'dan gelen istilacılarla değişti. Avrupalı sömürgeciler gelmeden önce Kızılderililerin nüfusları yaklaşık 50 milyondu.

Kızılderililerin Yaşam Tarzı ve Kültürü

Kızılderililerin yaşam tarzı, doğayla derin bir uyum içindeydi. Avcılık, balıkçılık ve tarım, temel geçim kaynaklarıydı. Her kabilenin kendi geleneksel yaşam biçimleri vardı, ancak ortak noktaları doğayla denge içinde yaşama prensibiydi. Çadırlar, barınma olarak kullanılan doğal malzemelerle yapılırdı ve taşınabilirlikleri, göçebe yaşam tarzına uygun olarak tasarlanmıştı.

Ahlaki Değerler

Kızılderililerin ahlaki değerleri, toplumsal uyum ve denge üzerine kuruluydu. Aile bağları ve topluluk dayanışması ön plandaydı. Toprakların ve doğal kaynakların korunması, bu kültürlerin temel prensiplerinden biriydi. “Topraklarımızın ruhunu korumak, bizim sorumluluğumuzdur,” şeklinde ifade edilen bu değerler, Kızılderili toplumlarının temelini oluşturuyordu.

Ritüeller ve Şamanizm

Kızılderili kültürlerinde şamanizm önemli bir yer tutar. Şamanlar, toplulukların ruhsal danışmanları ve iyileştiricileridir. Ritüeller, doğayla ve ruhsal dünyayla bağlantı kurmak için yapılır. Şamanlar, ayinler, danslar ve şarkılar aracılığıyla topluluğun ruhsal dengesini sağlamakla yükümlüdür. Bu ritüeller, genellikle değişim dönemlerinde, iyileşme süreçlerinde veya toplumsal olaylarda gerçekleştirilir.

Topraklarının Çalınışı

Kızılderililerin kalbi, topraklarıydı. Ancak, Avrupalıların ayak basmasıyla birlikte, bu toprakların sahipliği değişmeye başladı. Kızılderili liderleri, topraklarına dokunulmasını istemediler ama onların karşısında duracak güçleri yoktu.

Sömürgeciler, onların topraklarını almaya başladılar. Bu binlerce yıl süren bir kültürün yok oluşuydu. Yıllar süren savaşlar ve anlaşmazlıklarla, Kızılderililer, evlerini, atalarından miras kalan toprakları terk etmek zorunda kaldılar.

Trail of Tears (Gözyaşları Yolu)

Trail of Tears, Amerikan hükümetinin Kızılderili kabilelerini zorla göç ettirdiği trajik bir olaydır. 1830'ların başında, Cherokee, Creek, Choctaw, Chickasaw ve Seminole gibi kabileler, Georgia ve diğer güneydoğu eyaletlerinden Oklahoma'ya zorla göç ettirildiler. Yaklaşık 16,000 Cherokee'nin katıldığı bu göç, 1838-1839 yılları arasında gerçekleşti.

Yolculuk sırasında, Kızılderililerin maruz kaldığı zor koşullar ve hastalıklar nedeniyle 4,000'den fazla Cherokee hayatını kaybetti. Bu zorunlu göç, sadece fiziksel bir yolculuk değil, aynı zamanda kültürel ve duygusal bir yıkımdı.

Kültürel Katliam

Kültürel soykırım, sömürgecilik döneminin diğer bir yüzüydü. Kızılderili çocuklar, kendi ailelerinden ve kültürlerinden ayrılarak, hükümet destekli yatılı okullara gönderildi. Bu okullarda, çocuklara kendi dillerini konuşmaları ve geleneklerini sürdürmeleri yasaklandı. Bu tür uygulamalar, eski Kızılderili kültürlerinin yok olmasına neden oldu.

Bir Kızılderili lideri, “Kültürümüz, bizim kimliğimizdir. Bunu yok etmek, bizi yok etmektir,” diyerek bu dönemin acımasızlığına dikkat çekti. Geleneksel ritüeller, kutsal yerler ve törenler baskı altına alındı.

Sağlık Sorunları ve Epidemiler

Sömürgecilik döneminde, Avrupalıların getirdiği hastalıklar, Kızılderili toplulukları üzerinde yıkıcı etkiler yarattı. Çiçek hastalığı, kızamık gibi Avrupa kökenli hastalıklar, Kızılderili nüfusunun büyük bir kısmını etkiledi. Bu salgınlar, Kızılderili topluluklarının nüfusunu hızla azalttı ve sağlıksız yaşam koşulları, hastalıkların etkisini daha da artırdı.

Direniş ve Mücadele

Kızılderililer, topraklarını ve kültürel haklarını korumak için büyük bir mücadele verdiler. Direniş hareketleri, isyanlar ve diplomatik müzakereler aracılığıyla özgürlüklerini savundular. Bu direnişler, onların bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin simgeleri oldu.

Günümüzde Kızılderili Toplulukları

Günümüzde, Kızılderili toplulukları kültürel miraslarını yaşatmak için çeşitli çabalar göstermektedir. Geleneksel sanatlar, danslar, ve dillerin yeniden canlandırılması, bu toplulukların kimliklerini korumak adına önemli adımlardır. Ayrıca, Kızılderili gençleri arasında kültürel eğitim ve dil öğretimi teşvik edilmektedir. Yerli halklar, kültürel festivaller, sergiler ve etkinliklerle geçmişlerini kutlamakta ve gelecek nesillere aktarmaktadır.

Nüfus açısından, ABD'de yaklaşık 6.9 milyon Kızılderili yaşamaktadır ve bu nüfus, çeşitli kabileler ve kültürel grupları içermektedir. Kızılderili toplulukları, tarih boyunca yaşadıkları zorluklara rağmen, kültürel varlıklarını yaşatmaya ve toplumsal haklarını savunmaya devam etmektedir.

Kızılderililerle İlgili Filmler

İzlemek isteyenler için Kızılderililerin tarihini ve kültürünü anlatan bazı filmler,

1. "Dances with Wolves" (1990): Kevin Costner'ın başrolünde olduğu bu film, Kızılderili Sioux kabilesi ile kurduğu dostluğu ve onları anlamaya çalışan bir askeri anlatır.
2. "The Last of the Mohicans" (1992): Michael Mann’in yönettiği bu film, Amerikan Koloni dönemi sırasında bir Kızılderili kabilesinin yaşadığı dramı ve mücadeleyi konu alır.
3. "Bury My Heart at Wounded Knee" (2007): Bu HBO yapımı film, Kızılderili karşıtı hükümet politikalarının etkilerini ve Wounded Knee Katliamı’nı anlatır.
4. "Smoke Signals" (1998): Chris Eyre’in yönettiği bu film, iki genç Kızılderilinin, geçmişin yükleriyle yüzleşmek için çıktıkları yolculuğu konu alır.
5. "The New World" (2005): Terrence Malick’in yönettiği film, Pocahontas’ın hikayesi aracılığıyla erken dönem Amerika’daki Kızılderili deneyimlerine ışık tutar.

Kızılderililer sadece topraklarını kaybetmediler aynı zamanda kültürlerini ve yaşam tarzlarını da kaybettiler. Sömürgecilik dönemi, bu toplulukların yaşamlarını derinden etkiledi ve birçok Kızılderili, hem nüfus hem de kültürel anlamda büyük kayıplar yaşadı.

Ancak, Kızılderililer tarih boyunca yaşadıkları acılara rağmen, bugün kültürel miraslarını yaşatmak için verdikleri mücadele, geleceğe umut ve güç veriyor.

Bu yazıyı yazmamdaki asıl sebep Youtube'da gezinirken karşıma çıkan ve kızılderililerin yaşadığı bu acı olayları anlatan bir Kızılderilinin hüzünlü şarkısı oldu. Şarkıyı buraya koyuyorum.