Arnavutluk, Hırvatistan ve Kosova'dan Askeri İş Birliği Anlaşması

Geçtiğimiz günlerde Balkanlarda yer alan Arnavutluk, Hırvatistan ve Kosova Askeri İş Birliği Anlaşması imzaladı. Bu adım Sırbistan'a karşı olarak algılanırken Sırbistan tarafı da yapılan anlaşmaya karşı çıktı. Balkan ülkelerinin yeni iş birliği sadece Sırbistan değil Yunanistan tarafınının da olumlu gözle bakmadığı görülüyor.

Askeri İş Birliği anlaşması 18 Mart'ta Arnavutluk'un başkenti Tiran'da, Arnavutluk Savunma Bakanı Pirro Vengu, Kosova Savunma Bakanı Ejup Maqedonci ve Hırvatistan Savunma Bakanı İvan Anusic'in katılımıyla imzalandı. Anlaşma çerçevesinde 3 ülkenin savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi, savunma sanayi ve teknolojisinin geliştirilmesi ve bölgede askeri etkileşimin artırılmasını hedefleniyor. Ayrıca yapılan ortak basın açıklamasında imzalanan anlaşmanın diğer NATO ve AB ortaklarının da katılımına açık olduğu ve koalisyonun genişletilmesine olanak tanıdığı belirtildi.

Vengu imzalanan anlaşma sonrasında yaptığı açıklamada, "Kırılgan bir güvenlik ortamında tehditlere karşı ortak değerlendirmemiz bulunmakta. Bu bağlamda savunma kabiliyetlerimizi geliştirme yönündeki kararlılığımız her zamankinden daha güçlüdür." dedi.

Anusic ve Maqedonci ise yeni iş birliği anlaşmasını "bölgede güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesi, ortak risk ve zorluklarla başa çıkma kapasitelerinin geliştirilmesi yönünde önemli bir adım olarak." değerlendirdi.

Anlaşmaya Sırbistan'dan Tepki

İmzalanan bu anlaşmaya şimdilik en büyük tepki ise Sırbistan'dan geldi. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, Arnavutluk ve Hırvatistan'ın bölgede "silahlanma yarışı" başlattığını söyledi. Vučić açıklamasının devamında, "Bizim için zor bir durum ama onların mesajını anladık. Ülkemizi koruyacağız, caydıracağız ve gücü ne olursa olsun her türlü potansiyel saldırgana karşı başarıyla savunacağız." dedi.

Öte yandan Sırbistan Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Arnavutluk ve Hırvatistan’a acil bir talepte bulunarak Kosova ile yapılan üçlü savunma iş birliği anlaşması hakkında açıklama isteyeceğini belirtti. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “Balkanlar’da barışın ve askeri tarafsızlığın garantörü olan Sırbistan Cumhuriyeti, bu güvenlik işbirliğinin doğası ve amaçları hakkında haklı olarak yanıt talep etmektedir.” ifadelerine yer verildi.

İmzalanan anlaşmada diğer ülkelere de kapının açık olduğu vurgulanıyor. Balkan ülkeleri olan Kuzey Makedonya, Karadağ, Bulgaristan ve Bosna Hersek gibi ülkeler de bu oluşuma destek verebilir. Türkiye'nin bu ülkelerle olan ilişkisinden dolayı resmi olarak katılmasa da arka plandan destek çıkabilir. Romanya'nın ise bu iş birliği anlaşmasına en azından şimdilik soğuk baktığı görülmekte. Yunanistan'ın da Sırbistan gibi karşı olduğu fakat en azından şimdilik ne olumlu ne olumsuz bir görüş belirtebileceğini öngörebiliriz.

Anlaşma Türkiye'yi de İçine Alır Mı?

Üç Balkan ülkesinin imzaladığı Askeri İş Birliği anlaşmasında Türkiye resmi olarak katılımcı olmayacaktır. Çünkü her Balkan ülkesi ile geliştirilen ilişkiler zemininde Türkiye tarafsız, arabulucu rolünü benimseyecektir. Buna karşın resmi olarak anlaşmaya dahil olmasa da anlaşmayı imzalayan ülkelere yönelik silah satışları ya da bağışları artabilir. Özellikle NATO'nun durumu konusunda Avrupa ülkelerinin ABD'ye olan güveni sarsıldığından Türkiye bu pazarı diğer ülkelere kaptırmamalıdır.