Baş Döndüren Saray: El Hamra Sarayı

Orta Çağ'da kurulan Ben-i Ahmer Devleti'nin başkenti Gırnata'da 13. yüzyılın ortalarında inşasına başlanmıştır. 142 bin metrekare üzerine kurulmuştur saray. El- Hamra Sarayı İspanya'nın Endülüs bölgesindeki Granada kentinde yer almaktadır.

İslami Arap mimairisinin Kal'atül- Hamra mimari anlayışı ile yapılan saray ve kale olarak tarihî binadır. Endülüs mimarisi arasında İslan sanatı için de büyük bir mimariye sahiptir El Hamra Sarayı. Elhamra, kızıl anlamına gelmektedir. İnşaatta kullanılan kil harcın kızıla çalan renginden dolayıdır. Tarih boyunca çeşitli tahribata maruz kalmıştır. Dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir. İhtişamı, şöhreti, mimarisi geçmişte de günümüzde de hâlâ dikkat çekmektedir.

Saraya ait ilk yapılanma MS 889'a tarihlenen Roma dönemi surlarının üzerine küçük bir kale inşa edilerek başladı. Gırnata Emiri Muhammed Nasır döneminde bugünkü görünümüne kavuştu. 1492'de bölgede Hristiyan hâkimiyetininin sağlanmasıyla saraya Rönesans mimarisiyle eklemeler yapıldı.

Mekânda kullanılan çiniler, süslemeler büyük ölçüde kullanılmıştır. Mermer, alçı ve ahşap özenli bir şekilde oyulmuş ve farklı renklerin bir arada kullanılmasıyla saray dikkati çeker niteliktedir. Süslemeler zengin motifler ve hat sanatı ile buluşmuştur.

Gırnata şehrine sahip hakim bir konumda bulunan el-Kasaba üçgen şeklinde etrafını çevreleyen surlar, büyük kuleler ve kapılarla dikkati çekmektedir. Saray çok uzun yıllar kendi haline bırakıldığı evsiz insanlara barınak haline geldiği bilinmektedir. Bakımsızlıktan dolayı duvar kabartma süsleri biraz hasar görmüştür. Yapımı 250 yılda tamamlanmıştır. Taş oymacılık sanatını burada muazzam bir şekilde görürüz. Beyza Tepesi'nden bakıldığında gözleri kamaştıran mimarisiyle saray, en önemli mimari eserlerinden birisidir.

Endülüs Emevileri'nin son kalesi olan Granada, nar anlamına gelen Gırnata kelimesinden türemiştir. El Hamra Sarayı mimari olarak incelediğinde büyük detaylarla ve inceliklerle inşa edildiğini görmekteyiz. Bir rivayete göre El Hamra Saray'ını inşa eden işçiler sabahları saraya giderken abdest alırlardı. Bu ince detayları Müslümanların çok önem verdiği bir detaydır. Sarayda sütunlar, kemerler, revaklar kullanılmıştır. El Hamra Sarayı'nın yapımı bittikten sonra İspanya kralı V. Carlos sarayın mimarisinden ve güzelliğinden etkilenerek sarayın bahçesine kendi adını taşıyan bir saray inşa ettiriyor.

El Hamra Sarayı sayısız oda ve salonları vardır. Avlular, yeşil alanlar, çeşmeler ve bahçelerden oluşmaktadır. Sarayın her odasında bulunan El Hamra'nın sırrını özetleyen bir cümle yer almaktadır. Bu cümle ''Allah'tan başka galip yoktur'' anlamını taşıyan cümledir. El Hamra, Allah'ın tek galip olduğu ve tüm dünyaya haykıran bir saraydır ve dünyanın sadece bu sarayında ''Allah'' ismi bu kadar çok zikreden başka bir yapı bulunmamaktadır.