Bir Ressam Bir Tablo

Kaplumbağa Terbiyecisi adlı eser Osman Hamdi Bey'in en ünlü eseridir. Gerek Osmanlı devleti, gerek Türk sanat tarihi açısından en önemli eserler arasında yer alır. İlk olarak tablomuzun ressamından bahsetmeliyiz.

Osman Hamdi Bey

30 Aralık 1842 tarihinde İstanbul'da doğmuştur ve 24 Şubat 1910 tarihinde İstanbul, Kuruçeşme'de vefat etmiştir. Türk arkeolog, müzeci ve ressamdır. İstanbul, Kadıköy ilçesinin ilk belediye başkanıdır. Sanayi-i Nefise Mekteb-i Âlisi'nin ve İstanbul Arkeoloji müzelerinin kurucusudur. Yurt dışında eğitim almış ve ülkesine katkıda bulunmak için yurda dönüş yapmıştır. Çeşitli devlet görevlerinde çalışmıştır. Arkeoloji alanında madalya ve nişanlar almıştır. Arkeolojinin beraberinde resim çalışmalarını sürdürmüştür. Ressam kişiliğinde kültürel değerler ve gelenekleri modern sanat anlayışı ile birleştirmiştir. Ressam kimliği ve tabloları ile alanında öncü konumuna erişmiştir.

Kaplumbağa Terbiyecisi

1906 ve 1907 yıllarında iki farklı versiyonu çizilmiştir. İlk tablo 222 cm x 122 cm boyutlarında, ikinci tablo 136 cm x 87 cm boyutlarındadır. Pera Müzesi, eseri açık arttırma ile satın almıştır ve sergilemektedir. Ressamın, eseri Bursa'da çizdiği ve resim atölyesinde tamamladığı kabul edilir. Tablonun Bursa'da çizildiği Dr. Doğan Yavaş'ın çalışmaları ile doğrulanmıştır. Eserde kırmızı giysiler içinde bir adam ve ayaklarının dibinde, yeşil yapraklar ile beslenen kaplumbağalar görülür. Adamın elinde bir ney, sırtında bir nakkare ve ona bağlı mızrap boynundan aşağı sarkmaktadır. Eserde renklerin canlılığı dikkat çekmektedir. Duvarlardaki çini ve sıvalar yer yer çatlamış, dökülmüştür.

Yorumlanması; Kaplumbağaların esin kaynağının, Lale Devri'ndeki Sadabad eğlenceleri sırasında, karanlıkta sırtlarına mum dikilerek serbest bırakılan kaplumbağalar olduğu öne sürülmüştür. Tablodaki dervişin Osman Hamdi Bey'in kendisi olduğu, kaplumbağaların halkı temsil ettiği söylenmektedir. Yorgun dervişin, kaplumbağaları eğitmeye ve geliştirmeye çalışması anlatılmaktadır. Fakat tablo hakkında birçok yorumlama vardır. Kesin bir sonuç çıkarılamayabilir.