Cebri İcra Nedir? Kısaca İcra Takibi Süreci
Türkiye'de Kısaca İcra İşlemleri Nasıl İşler?
İcra; alacaklıların borçlularından hukuki yollarla alacaklarını tahsil etmeye çalıştıkları bir süreçtir. Hukukumuzda ihkak-ı hak yasağı mevcuttur. İhkak-ı hak yasağı, kişilerin özel alacak haklarını almak için güç kullanmalarının mümkün olmayacağını hakkın devlet eliyle korunacağını ifade eden bir yasaktır.
İcra takibi, ilamlı veya ilamsız başlatılabilir ve alacaklının talebi üzerine İcra Dairesi tarafından yürütülür. Türkiye'de icra işlemleri, İcra ve İflas Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.
İcra Takibi Süreci
İcra dairesinin alacaklı talebiyle borçluya ödeme emri veya icra emri göndermesiyle icra takibi başlar. İlamsız takiplerde ödeme emri, ilamlı takiplerde icra emri gönderilir. Bu ödeme emri veya icra emri, borçlunun borcunu belirli bir süre içinde ödemesini veya takip ilama dayanıyorsa ilamdaki edimi yerine getirmesi gerektiğini bildirir. İcra takibi iki ana şekilde yapılabilir:
1. Cüz'i İcra/İcra Hukuku: Borçlunun borca yetecek kadar mal varlığına el konulması suretiyle yapılan icra işlemleridir. Borçlu, borcunu ödemediğinde mallarına haciz konulabilir ve bu mallar satılarak alacak tahsil edilmeye çalışılır.
2. Külli İcra /İflas Hukuku: Borçlunun tüm malvarlığının tasfiye edilerek, tüm alacaklılara ödeme yapılmasını amaçlayan bir takip türüdür. Borçlunun mal varlığının tümüne el konularak, alacaklılar arasında bir paylaşım yapılır.
Haciz İşlemi
İcra takibi neticesinde borcun ödenmemesi durumunda alacaklının süresinde talebiyle haciz işlemi başlatılır. Haciz, borçlunun taşınır veya taşınmaz mallarına, maaşına ya da banka hesaplarına el konulması anlamına gelir. Borçlunun mal varlığı satılarak elde edilen gelirle alacaklının borcu ödenmeye çalışılır. Haciz işlemi, sosyal ve ekonomik açıdan borçlu üzerinde ciddi etkiler yaratabilir.
Borçlunun, icra takibine itiraz etme hakkı vardır. İtiraz süresi genellikle 7 gün olup, takip yoluna göre bu süre değişmektedir. İlgili sürede borçlu borcun varlığına, miktarına ve çeşitli diğer nedenlerle itiraz edebilir. Eğer itiraz edilirse, ilamsız icra takibi durur ve mahkeme süreci alacaklının dava açmasıyla başlar. İtirazın reddedilmesi durumunda ise icra takibi devam eder.
İcra süreci, borçlu ve alacaklı arasında denge sağlamayı amaçlayan bir hukuki düzenlemedir. Alacaklının hakkını korurken, borçlunun da belirli hakları gözetilmektedir. Ancak icra işlemleri, borçlu açısından maddi ve manevi zorluklara neden olabilir. Bu nedenle borçların zamanında ödenmesi, icra sürecine maruz kalmamak adına büyük önem taşır.
İcra ve İflas Hukuku kapsamı itibariyle geniş bir alandır. İşbu yazı herkesin anlayacağı dilde süreci oldukça kısa ve sade dille anlatmak amacıyla yazılmıştır.