"Daha Sonra Yaparım Ya!" Demeyi Bırakıyoruz: Erteleme Hastalığı

Gün içerisinde bir işi yaparken yarım bıraktığınız oldu mu hiç? Ya da o işe hiç başlamadan kafanızda büyütüp vazgeçtiğiniz... Tebrikler, işlerinizi biriktirip ertelediniz! Tabii her işlerini erteleyenin erteleme hastalığı yok, ama kronik şekilde erteleme durumuna "Erteleme Hastalığı" adı veriliyor.

Erteleme hastalığının tıbbi bir adı yok, ancak psikoloji ve psikiyatride "prokrastinasyon" (procrastination) olarak adlandırılıyor. Bu, kişilerin yapmaları gereken işleri bilinçli olarak ertelemeleri anlamına gelir ve genellikle bir alışkanlık ya da davranış biçimi olarak incelenir.

Prokrastinasyon, tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez, ancak bu davranış sıklıkla şu durumlarla ilişkilendirilir:

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Anksiyete Bozuklukları

Depresyon

Perfeksiyonizm (Mükemmeliyetçilik)

Kronikleşen erteleme alışkanlığı, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiliyorsa, psikolojik bir danışmandan veya terapistten yardım almak faydalı olabilir.

Erteleme, yalnızca iş performansını etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kişisel ve profesyonel ilişkileri de olumsuz etkileyebilir. Sürekli ertelenen işler, insanlar üzerinde biriken stres ve kaygı, zamanla zihinsel sağlığı da olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, bireylerin yaratıcılıklarını ve verimliliklerini azaltabilir. Bu nedenle erteleme davranışı, kronikleştiğinde hayat kalitesini düşürebilir. Ayrıca, kişisel ilişkilerde güven duygusunu zedeleyebilir ve profesyonel alanlarda, iş veya okul projelerinde geç kalmalar veya kötü performans ile sonuçlanabilir.

Erteleme sadece küçük günlük işleri ertelemek değil, aynı zamanda büyük hedeflerin veya sorumlulukların sürekli olarak ötelenmesi durumudur. Bu durum, bireyin zamanla kişisel gelişimini sekteye uğratabilir. Erteleme alışkanlığı üç temel türde incelenebilir:

Karar Verme Ertelemeleri: İnsanların ne yapmaları gerektiği konusunda netleşememesi ve sürekli karar almaktan kaçınmaları.

Görev Ertelemeleri: Belirli işleri yapmayı sürekli ertelerken işlerin ağırlığı artar.

Sosyal Ertelemeler: Bazı insanlar, sosyal anksiyete veya çevresindeki diğer etkenlerden dolayı işlerini sürekli erteler.

Bazı insanlar için erteleme, bireysel bir zafiyet gibi görünse de, aslında kişisel mücadelelerin altında yatan daha karmaşık bir durum olabilir. Özellikle depresyon, kaygı bozukluğu veya travma gibi psikolojik rahatsızlıklar, bu davranışın daha belirgin hale gelmesine neden olabilir.

Erteleme alışkanlığını kırmak zaman alabilir. Ancak çeşitli stratejilerle bu durumun üstesinden gelmek mümkün. İşte bazı etkili yöntemlerden birkaçı:

Küçük Adımlarla Başlayın: Büyük projeleri tamamlamak için önce küçük görevlerle başlayın. Bu, işin ağırlığını hafifletir ve ilerleme hissini artırır.

Zaman Yönetimi: Görevleri belirli sürelerle sınırlandırmak, ertelemeyi azaltmak için etkili bir yöntem.

Ödüllendirme Sistemi: Başarılarınızı ödüllendirmek, motive olmaya yardımcı olabilir. Küçük başarılar bile erteleme eğilimini kırmada etkili olabilir.

Zihinsel Sağlığı Geliştirme: Stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve zihinsel farkındalık uygulamaları, bireylerin erteleme davranışını daha iyi kontrol etmesine yardımcı olabilir.

Destek Alın: Aile, arkadaşlar veya bir terapist ile yapılan konuşmalar, erteleme alışkanlığını anlamak ve yönetmek için güçlü bir destek sağlayabilir.

Erteleme hastalığı, çoğu zaman fark edilmeden gelişebilir ve günlük yaşamda büyük sıkıntılara yol açabilir. Ancak ertelemenin kökenindeki nedenleri anlamak ve üzerinde çalışmak, bireylerin zamanla bu alışkanlıklarını kontrol altına almasını sağlar. Doğru stratejiler ve zihinsel farkındalık ile herkes kendi yaşamında daha düzenli, üretken ve huzurlu bir hale gelebilir.