Dillerin Özel Dilbilgileri

Dillerin görünümlerindeki farklılıkların yanı sıra ortak paydada buluşan dilsel özelliklere "evrensel dilbilgisi" denir. Bu evrenselliğin bir de dillerin kendi arasında ayrılıp ayrı bir dil kimliği oluşturma kolu vardır ki buna da "özel dilbilgisi" denir. Yani ortak bir paydada buluşan evrensel dilbilgilerinden ayrılan kollar, her dilin kendine has olan özel dilbilgisini oluşturuyor.

Her dil, kendine özgü olan "özel dilbilgisi" sayesinde diğer dillerden ayrılan farklılıkları daha da belirginleştiriyor. Bazı diller arasında daha belirgin olan bu farklılıklara örnek olarak sözdizimsel düzlemde sözcüklerin dizilişini verebiliriz. Bariz farkı, İngilizce ve Türkçedeki sözcük dizilişlerini inceleyerek görebiliriz.

Türkçede tümce oluşturulurken öbeklerin dizilişi SOV (Subject-Object-Verb) yani Özne-Nesne-Yüklem sıralamasıyla oluşurken;

İngilizcede bu sıralama SVO (Subject-Verb-Object) yani Özne-Yüklem-Nesne olarak karşımıza çıkar.

Fakat burada bizi özel dilbilgilerine bağlayacak nokta, her iki dilde de sözcük sıralaması nasıl olursa olsun bu öbeklerin ve işlevlerinin varlığıdır. Her iki dilde de nesne varlığı bakiyken nesnenin tümce içerisindeki konumu değiştirgendir.

Evrensel ve Özel Dilbilgileri Örnekleri

a. Ben bugün okula gitmedim. (SOV) (Özne-Nesne-Yüklem)

b. I didn't go to school today. (SVO) (Özne-Yüklem-Nesne)

İki örnekte de verilmek istenen anlam ve tümceyi oluşturan öbeklerin varlığı evrensel dilbilgisi ile alakalıyken kimi öbeklerin tümcedeki konumları özel dilbilgileriyle ilgilidir.

a. kahverengi kapı

b. porte marron

Türkçe ve Fransızca örneklere baktığımızda ise sıfat öbeklerinin varlığıyla karşılaşırız. Evrensel dilbilgisine yönelen kısım, sıfatların varlığıyken özel dilbilgisine çağrışım yapan kısım ise sıfatın nitelediği addan önce mi yoksa sonra mı geldiğidir.