Dünyanın Uçamayan Tek Papağanı: Kakapo

Bilimsel ismi Strigops habroptilus olan Kakapo uçamayan tek papağan türüdür. Yeni Zelanda’ya özgü olan Kakapo papağanlarının en sevdiği yiyecek, Rimu ağacının meyvesidir. Bu meyvenin dışında çiçeklerle, bitki kökleriyle ve tohumlarla beslenirler. Ağırlıkları 6 kg’a kadar çıkabilir, bu özellik onları dünyanın en ağır papağanı yapar. Ayrıca yaşam süreleri 50 yılı aşabilir.

Kakapolar görünüş itibariyle gösterişli sayılmazlar. Tüyleri ağırlıklı olarak yeşildir, üzerinde gri ve kahverengi benekler bulunur. Kakapo papağanları orman gibi bitki örtüsünün yoğun olduğu yerlerde yaşarlar ve geceleri aktiftirler. Yeşil, gri ve kahverengi tüyleri sayesinde ormanda çok iyi kamufle olurlar. Erkek kakapoların çiftleşme dönemi davranışları oldukça ilgi çekicidir. Belirli bir alanda toplanan erkek kakapolar, derin olmayan bir çukur açar ve boru sesine benzer bir ses çıkararak dişilerin aralarından birini seçmesini beklerler. Çiftleşme çağrısı olarak çıkardıkları ses ise neredeyse 1 km uzaktan işitilebilir.

Görsel: a-z-animals.com

Çiftleşme sonrası dişi ve erkek tamamen ayrılır; erkekler ne kuluçka ne de yavruları büyütme sürecinde rol alırlar. Yere yaptıkları yuvaların üzerinde kuluçkaya yatan dişilerin yumurtaları, bu süreçte yalnız oldukları için fare vb. memeli avcıların tehdidine oldukça açıktır. Yumurta ve yavruların dışında, yetişkin kakapolar da uçabilen kuşlara göre daha fazla sayıda avcı ile mücadele etmek zorundadır. Özellikle Maori halkının ve Avrupalıların Yeni Zelanda’ya getirdikleri birtakım kemirgenler ve yabani kedi gibi memeliler, 20. yüzyılda sayılarının tehlikeli boyutlara inmesine sebep olmuştur; öyle ki, 1990’larda yalnızca 50 kakaponun yaşadığı tespit edilmiştir.

Görsel: Wikimedia Commons (by Department of Conservation)

Nesli tükenme noktasına gelen Kakapolar, sayılarının artırılması için Yeni Zelanda’nın yırtıcı hayvan bulunmayan adalarına yerleştirilmişler. Adalara transferlerinin yanı sıra beslenmeleri, kuluçkadaki yumurtaların güvenliği ve yumurtadan çıkan yavruların büyütülmesi gibi kakapo popülasyonunu destekleyici pek çok program yürütülmektedir. Tüm bu çabalar sonuç vermiş olmalı ki şimdilerde sayılarının 200 civarında olduğu belirtiliyor.

Kaynaklar

Elliott, G.P. 2013 [updated 2022]. Kākāpō | Kakapo. In Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online. www.nzbirdsonline.org.nz.

“Kakapo.” AZ Animals, 14 Oct. 2021, https://a-z-animals.com/animals/kakapo/. 

“Kakapo.” Encyclopædia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc., https://www.britannica.com/animal/kakapo.