Entrikaların Gölgesindeki İki Aşk: Shakespear Kaleminden Much Ado About Nothing
Shakespeare'in mizahının altındaki toplumsal eleştiri...
İngiltere Rönesans döneminde hem soneleriyle hem de ustaca tiyatro oyunlarıyla tarihe adını kazımıştır William Shakespeare (1564-1616). Oyunlarında kimi zaman toplumsal eleştirilere yer verirken kimi zamanda bireylerin iç çatışmalarını yansıtır. Bunlara bir de romantizmi de ustaca ekler. Yani bir kek harcı misali her unusuru öyle ustaca harmanlar ki sonucunda kimsenin beklemediği ve her şeyin uyumla sonlandığı mutlu bir sona ulaşır. Bu bağlamda Much Ado About Nothing (Yok Yere Yaygara) romantik komedi türünde karşımıza çıkar.
Yok Yere Yaygara temelinde iki farklı aşk hikayesi etrafında döner. Bunlar Claudio ve Hero; Benedick ve Beatrice'dir.
Hero & Claudio: Birbirine saf ve temiz duygular besleyen bu çift daha gelenekseldir ve aşkları büyük sınavlara tabii olur. Hem toplumsal eleştiriye hem de onur meselesi üzerinden şekillenir. Don John ve yardımcılarının entrikaları yüzünden Claudio Hero'yu ihanet ile suçlar. Böylece aralarındaki ilişkinin de ne kadar kırılgan olduğu da aslında bir nevi ortaya çıkar.
Beatrice & Benedick: Diğer çifte kıyasla bu ikilinin arasında kıyasıya zeka, ironi ve mizah hüküm sürer. Bu yüzdendir ki çatışmalarla dolu daha modern bir ilişki ortaya çıkar. İlk perdelerde birbirlerini hor gören bu çift, yakın arkadaşlarının entrikalarıyla birbirlerine olan sevgilerini kabul ederler.
Ve romantik komedi tadındaki bu hikaye, yanlış anlamaların çözülmesiyle ve affetmeyle çiftler mutlu sona ulaşır.
Yok Yere Yaygara ile Shakespeare ayrıca toplumsal eleştirilerini de eserine zekice işlemiştir. Örneğin gerçeğin sadece görünüşe indirgenemeyeciğini bize maskeli balodaki yanlış anlaşılmalarla, sahte tanıklıklarla ve dedikodularla insanların hakikati ne derece çarpıtabileceklerini gösterir. Ya da başka bir eleştirisiyle kadınların üzerindeki toplumsal baskıyı da gözler önüne serer. Özellikle de Hero'ya atılan iftiralar ile lekelenen onurunu ve bu iftiraların toplumda onu nasıl bir yere koyduğunu gösterir. Rönesans döneminin ataerkil toplum düzenine ve onların kadınlar üzerindeki baskısını edebi eleştirisiyle eserine taşır.
Sonuç olarak Shakespeare Much Ado About Nothing (Yok Yere Yaygara) adlı eserini sadece insanlara eğlence amaçlı romantik komedi türünde bir tiyatro oyunu olarak sunmaz. Eserin temelinde ataerkil toplumun kadınlar ve rolleri üzerindeki baskıları, dış görünüşe göre hakikatin indirgenemeyeceğini ve insanlar arasındaki güven problemlerini edebi bir şekilde eleştiren ve ele alan bir eserdir.