Fiziksel ve Kimyasal Eksfoliasyon

Eksfoliasyon günümüzde cilt bakımı rutinlerinin önemli bir aşamasıdır. Ölü deri hücrelerinin cilt yüzeyinden arındırılması işlemine eksfoliasyon deniyor. Bu yazıda, eksfoliasyonun neden cilt bakımında önemli bir yeri olduğunu öğrenecek ve çeşitleri hakkında kısaca bilgi edinebileceksiniz.

Cildin en üst tabakasına Stratum Corneum adı veriliyor ve bu tabaka ölü hücrelerden oluşuyor. Bu tabakanın sürekli bir yenilenme hâlinde olduğu ve yenilenmenin yaş ilerledikçe yavaşladığı biliniyor. Tabakanın tamamen yenilenme süresi genç yetişkinlerde yaklaşık bir ay iken, yaşlı insanlarda ya da olgun ciltlerde daha uzun sürüyor. Bu nedenle, cildin yenilenme için dışardan bir desteğe ihtiyacı olabiliyor.

Doğal eksfoliasyon düzgün bir şekilde gerçekleşmezse ciltte gözeneklerin tıkanmasına, kuru veya döküntülü bir cilt görünümüne neden olabiliyor. Eğer rutinimize eksfoliasyonu eklersek cilt, ölü derilerden arındığı için daha aydınlık bir görünüme kavuşabiliyor ve diğer ürünlerin de cilde emilimini kolaylaştırabiliyor. Bu etkilerinin yanı sıra, gözeneklerin tıkanmasını engellediği için akne oluşumunu azalttığı ve uzun süre uygulamanın kolajen artışına sebep olduğu biliniyor.

Evde yapılan eksfoliasyonu kimyasal ve fiziksel (mekanik) eksfoliasyon olarak ikiye ayırabiliriz. Yüz yıkama fırçaları, keseler, peeling jelleri gibi tanecikli yapıya sahip ürünlerle yapılan eksfoliasyona fiziksel, çoğunlukla asitlerle yapılan eksfoliasyona kimyasal adı veriliyor.

Kimyasal eksfoliasyon için AHA, BHA, PHA, enzimler, retinoidler ve C vitamini gibi maddeler kullanılıyor. Bunlardan en çok bilinenler ise AHA ve BHA içerikli ürünler. Glikolik asit, mandelik asit, malik asit ve laktik asit gibi asitler AHA (alpha hydroxy acids) grubuna giriyor ve suda çözünüp cildin en üst tabakasına etki ediyor. BHA (Beta hydroxy acids)'lar arasında en bilinen ise salisilik asit. Bu asitler yağda çözünüyor ve cildin daha derin tabakalarına da etki ediyorlar.

Eksfoliasyon tipi ve ürün tercihi yaparken cildin hassas, yağlı, kuru, karma veya normal olmasını da mutlaka göz önünde bulundurmalıyız.

Kimyasal eksfoliasyon daha nazik olduğu için, hassas, kuru ve karma ciltler için fiziksel eksfoliasyona göre daha uygun bir tercih olabilirken, normal ya da yağlı ciltler için fiziksel eksfoliasyon daha uygun olabiliyor. Ek olarak, akneye eğilimli ciltler için asit ve retionidlerle yapılan eksfoliasyon daha uygun olabiliyor.

Kimyasal eksfoliasyonda kullanılan asitlerin cildi nemlendirme vb. özellikleri de olduğu için fiziksel eksfoliasyona göre daha çok pozitif etkisi olduğunu söyleyebiliriz ama yüzün üst tabakasını bir asitle soyduğu için ve cildi UV ışınlarına karşı daha hassas hâle getirdiği için uygulama sonrasında güneş kremi sürmemek cilde ciddi zararlar verebiliyor.

Fiziksel eksfoliasyon yaparken kullanılan jellerdeki içerik listesi de önem taşıyor çünkü bazı ürünler ciltte mikro çiziklere sebep olup kızarıklığa ve enfeksiyona da sebep olabiliyor. Ek olarak, uygulamaya yaparken cildi irite etmemek için nazik bir şekilde uygulamak da önem taşıyor.

Eksfoliasyonu sabah veya akşam rutininize entegre etmek ve hangi sıklıkla kullanacağınızı belirlemek de cilt durumunuza bağlı olarak değişebilir. Cildiniz sabahları cansız görünümde ise eksfoliasyonu sabah rutininize, eğer gün sonu makyaj kalıntılarını ve ölü deri hücrelerini arındırmak istiyorsanız akşam rutininize ekleyebilirsiniz.

Ölü derilerden arınmak ve yarattığı sorunları engelleyebilmek için ve cildimize yardımcı olmak için eksfoliasyon cilt bakımı rutinlerinde önemli bir yere sahip. Siz de cildinize iyi gelebilecek eksfoliasyon rutinini araştırarak ve tabii ki en önemlisi dermatologlardan bilgi alarak oluşturabilirsiniz.

Kaynakça

American Academy of Dermatology Association, (n.d). How to safely exfoliate at home.

Healthline, (2023). What does it mean to exfoliate? Why should you know and how to start?

Kiehl's,(n.d). Chemical vs Physical Exfoliation: Understanding Different Types of Exfoliants.

National Cancer Institute, (n.d). Layers of the Skin.