İcra İhalelerinde Hacizli Mal Nasıl Satın Alınır?

Hukukumuzda, haczedilen malların doğrudan alacaklıya verilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, alacaklının alacağını elde edebilmesi için, haczedilen malların paraya çevrilmesi gereklidir. İcradan mal almak ve prosedürü alınacak mala göre değişmektedir. İcradan mal alma işlemleri, tamamen devlet güvencesi ve kontrolü ile yapılan ihalelerle gerçekleştirilir.

Kasım 2021’de yapılan değişiklikle, ihalelerin mezat salonlarında fiziki olarak yapılması sürecine son verilmiştir. Haczolunan malın satışı, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine (UYAP) entegre elektronik satış portalında açık artırma suretiyle yapılır (İİK m. 111b/1). Bu sisteme vatandaşların e-devlet şifreleriyle girmesi mümkündür. İsteğe göre filtreleme yapılarak malın bulunduğu ili, malın çeşidi, marka ve model bilgisi, fiyat aralığı seçilerek filtreye uygun hacizli malların listelenmesi sağlanmaktadır. Herhangi bir ilan seçilerek malla ilgili bilgi edinilmesi mümkündür. Malın muhammen bedeliyle ilgili bilirkişi raporları, satış ilanı ile ilgili evraklar, satış şartnamesi ve tutanağı ihale evrak listesi bölümünde bulunmaktadır.

Bilirkişi raporları taşıt cinsi mallar için ekspertiz raporu yerine geçmemektedir.

Açık artırmada teklif verme süresi 7 gündür (İİK m. 111b/2). İhale başlangıç tarih saati ve ihale bitiş tarih saati ilan üzerinde yer almaktadır. Aynı zamanda ihale bitimine kalan süre geri sayım olarak gösterilmektedir.

Açık artırma, ilanda belirtilen gün ve saat aralığında ve teklif verme yoluyla yapılır. Teklif verenlerin kişisel bilgileri, artırma süresi içinde bilişim sistemini işleten kamu görevlileri hariç hiç kimse tarafından görülemez ve bilişim sisteminde gösterilemez (İİK m. 111b/3).

İhale, belirlenen gün ve saatte, haczedilen malın tahmin edilen kıymetinin %50’si üzerinden başlatılır. Artırmaya katılabilmek için hacizli malın kıymetinin %10’unu karşılayacak tutardaki teminatın satışı yapan icra dairesinin banka hesabına yatırılması zorunludur. Teminat işlemleri de UYAP e-satış portalı üzerinden yapılabilmektedir. Bankadan temin edilecek teminat mektubu ile de teminat yatırılması mümkündür.

Elektronik teklif verme işlemleri, Taşınmaz, Taşınır ve Taşıt cinsi mallar için ihale bitiş tarihinden 7 gün önce başlamaktadır.

Teminat yatırma işlemleri artırma bitiş tarihinden önceki gün saat 23:30'dan önce tamamlanması gerekmektedir.

Teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın tahmin edilen değerinin binde birinden ve her hâlde 100 Türk lirasından az olamaz (İİK m. 111b/4).Açık artırmada en yüksek teklifi veren, artırma süresi içinde kendisinden yüksek bir teklif verilmedikçe teklifini çekemez ve teminatını alamaz.

Açık artırma süresinin son 10 dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi hâlinde açık artırma bir defaya mahsus olmak üzere 10 dakika uzatılmaktadır.

İcra müdürü, artırma bittikten sonraki ilk işgününde elektronik satış portalından kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son 10 dakikası içinde teklif verilemediğini satış portalı kayıtlarından tespit ederse artırma süresinin 1 gün uzatılmasına karar verir; kararda artırmanın başlayacağı ve biteceği tarih ve saatleri gösterir ve tüm bu hususları satış portalında derhâl duyurur.

Artırmanın sona erdiği gün ve saatte şartların bulunması hâlinde, mal en yüksek teklif verene ihale edilmiş olur ve malın mülkiyeti ihale alıcısına geçer (İİK m. 115/2). Fakat, bu aşamada mal henüz teslim veya tescil edilmemektedir. Malın tescil ve teslim işlemleri, satış bedelinin ödenmesi ve ihalenin kesinleşmesi üzerine yapılır. İhale alıcısı, ihalenin feshi talep edilmiş olsa dahi artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren 7 gün içinde satış bedelini nakden ödemek zorundadır. (İİK m. 118/1). Satılan mal, ihale kesinleşmeden teslim olunmaz ve resmî sicilde alıcı adına tescil edilmez (İİK m. 118/2).