Influencer Pazarlamanın Kökleri: Josiah Wedgwood

Etkileyici (Influencer) pazarlamanın kökleri sosyal medyanın hayatımıza girdiği 21. yüzyılın çok daha öncesine dayanıyor. Influencer denince akla muazzam sayıda takipçileri olan reality show yıldızları, modeller, sporcular, Instagram fenomenleri veya ünlü YouTuberlar gelse de bu pazarlamanın özünde yakalanmaya çalışılan “etki”, yani bir figürün insanların satın alma kararlarını etkileyebilme gücü, bundan yaklaşık 250 yüzyıl evvel yaşamış olan Josiah Wedgwood adında bir İngiliz girişimcinin aklına Kraliçe Charlotte ile iş birliği yapma fikrini getirdi.

Görsel: Josiah Wedgwood'un portresi (via Wikimedia Commons)

Josiah Wedgwood 1730 yılında Büyük Britanya’nın küçük bir yerleşim yeri olan Staffordshire’da doğmuş, aileden gelen çömlekçilik mesleğini sürdüren bir İngilizdir. Zamanının çok ötesinde bir pazarlama anlayışına sahip olan Wedgwood, yaşanmakta olan Tüketim Devrimi’ni doğru okuyarak aristokratlara özgü zevk ve tercihlerin toplumun alt katmanlarına yayılmaya başladığını görmüş ve bu katmanlara mensup kişilerin satın alabileceği lüks ürünler üretmeyi tercih etmiştir. Kraliçe Charlotte’un siparişi üzerine krem rengi bir çay seti üreten Wedgwood, bu ürüne “Kraliçe’nin Porselenleri” anlamına gelen “Queen’s Ware” ismini koymuştur. Kraliçenin memnuniyeti üzerine kendisini onun kişisel çömlekçisi ilan ederek kraliyetin kitleler üzerindeki etkisini markası lehine kullanmayı amaçlamıştır. Dönemin kitleler üzerinde etki sahibi olan figürleri, tahmin edileceği üzere kraliyet üyeleri, Papa vb. kimselerdir. Wedgwood’un kraliyet onayı alan seramikleri dönemin diğer etkili isimleri tarafından da sipariş edilir. Örneğin Rus İmparatoriçesi Catherine kurbağa motifli bir akşam yemeği takımı istemiştir. Ayrıca Wedgwood’un 1795’teki ölümünden sonra dahi İngiliz kraliyet ailesi Wedgwood seramikleri sipariş edip kullanmaya devam eder.

Görsel: Wedgwood üretimi “Queen’s Ware”- tatlı tabağı (via Wikimedia Commons).

Josiah Wedgwood’un başarısını, ürünlerini kraliyetle ilişkilendirmesine indirgemek yanlış olur çünkü ne kadar mükemmeliyetçi biri olduğu çok iyi biliniyor. Ayrıca kraliyetin kitleler üzerindeki etkisini arkasına almanın yanı sıra, Wedgwood diğer pek çok yenilikçi pazarlama tekniği de kullanmıştır. Bunlardan en çarpıcı olanı, koleksiyonlarını Londra’daki galerilerde sergilemesidir. Sergilenen koleksiyonlar tüketiciler arasında büyük merak ve heyecan duygusu yaratmıştır. Öyle ki, Rus imparatoriçesinin yukarıda da bahsetmiş olduğum siparişi bu galerilerden birinde sergilenmiş ve İngiltere kraliçesi bu sergiyi görmeye gitmiştir. Yine de Wedgwood’u yerel bir seramik markası olmaktan çıkarıp uluslararası bir üne kavuşturan ve böylesi seçkin kimselerden oluşan bir müşteri profiline sahip olmasını sağlayan, seramiklerinin kraliçenin onayını almış olması ve Wedgwood’un ürünlerini kraliyetin tercihi şeklinde pazarlamasıdır diyebiliriz.

Kaynaklar

“Josiah Wedgwood (1730-95).” Royal Collection Trust, https://www.rct.uk/collection/people/josiah-wedgwood-1730-95#/type/subject. 

Levin, Aron. “Origins.” Influencer Marketing for Brands, APRESS, pp. 1–5. 

“Wedgwood History & Heritage - The Story - Wedgwood®.” Wedgwood History & Heritage - The Story - Wedgwood®, https://www.wedgwood.com/en-gb/welcome-to-wedgwood/the-wedgwood-story.