İnsanlar Astrolojiye Neden İnanır? Astrolojiye Bilimsel Bir Bakış
İnsanlar astrolojiye neden inananır? Astrolojiye inananlar düşük zekalı mıdır?
Bazıları astrolojiyi bilim, bazıları, sözde bilim, bazıları inanç, bazıları ise saçmalık olarak değerlendiriyor olsa da insanlar var oldukları ilk zamandan itibaren yıldızlara anlam yükleyerek yaşamışlardır. Orta Çağ’dan önce bilim insanlarının, kralların, rahiplerin; icat yaparken ve ülkeyi yönetirken danıştıkları ilim olan astroloji pozitif bilimlerin ortaya çıkmasından sonra ilmi geçerliliğini yitirmiştir. Ancak, insanların astrolojiye olan inancı hiçbir zaman kaybolmamıştır. Yüz yıllardır tartışılan bu konu yakın zamanda Ida Andersson, J Persson ve P. Kajonius tarafından “Even the stars think that I am superior: Personality, intelligence and belief in astrology” isimli bir makale yayımlamasıyla Twitter’da tekrar konuşulmaya başlandı. Bu makalede astrolojiye inanan insanların zekâ seviyelerinin daha düşük olduğu ve narsisizm seviyelerinin yüksek olduğu söylenmekte. Araştırmanın internetten rastgele bulunan 264 katılımcıya uygulanan online anketlerle yapılmış, bu anketlerin ise orijinal hallerinin kısaltılmış versiyonları olmasını göze alırsak tamamen kesin bir kaynak diyemesek de önceki yıllarda yapılan bazı çalışmalar da benzer sonuçlar sunuyor. Örneğin, Musch ve Ehrenberg tarafından 2002’de yapılan bir araştırmada da pseudoscience (sözde bilim)’a ve paranormal şeylere inanmakla zekanın ters orantılı olduğu söylenmekte. 1976’da yapılan bir çalışmada ise eğitim arttıkça astrolojiye inancın azaldığı belirtilmiştirç
Astrolojiye inanan insanları düşük zekalı, narsist vb. kavramlarla nitelendirerek aslında dünyadaki büyük bir çoğunluğu hedef almış oluyoruz. 1982’de yayımlanan bir makalede ABD’de astrolojiye yapılan yatırımın astronomiye oranla on ile yirmi kat daha fazla olduğu belirtilmiştir. Ayrıca aynı yıllar arasında yapılan araştırmalar Batı Dünyasının %60’ının astrolojide gerçeklik olabileceğine inandığı söylenmekte. Yıllar içerisinde bu oranların azalmadığını YouTube, Facebook, Twitter vb. sitelerde astroloji içeriklerine olan merakın ciddi artış göstermesinden anlayabiliriz.
Peki insanlar astrolojiye neden inanırlar? 30-39 yaş aralığında Astroloğa danışan bir grup insan üzerinde çalışma yapılmış. Yapılan çalışmadaki katılımcıların anksiyete ve self kontrol verileri incelenmiş ancak bulunan en önemli verinin katılımcıların hayatlarının zor dönemlerinde (boşanma, ayrılık vb.) sorunlarıyla başa çıkamadıkları için astroloğa danıştıkları fark edilmiş. Bu sorunların ise sosyal yetenek eksikliğinden kaynaklandığı bulunmuştur. Ayrıca bir başka araştırmada ise, ülkemizde son zamanlarda ortaya çıkan astroloji furyasının nedenlerinden biri olabilecek olan bir gerçeğe de değinilmektedir. Güney Afrika’da ekonominin politik olaylara bağlı olması ve halkın kararlarının bu durumu değiştiremediği bir dönemde astroloğa danışan insanların çoğunlukla finansal konuları sordukları tespit edilmiş. Politik olayların insanların hayatlarını yüksek oranda etkilediği (ekonomik olaylar vb.) durumlarda kişilerin bu gibi durumları değiştirmek için elinden bir şey gelmeme nedeniyle astroloğa danışmalarının benzer örnekleri şu an ülkemizde de görülmekte. Sosyal medya hesaplarında, vücutlarına yaptıkları dövmelerde şans sayıları olarak bilinen 777 vb. sayıları kullanarak parayı, şansı kendilerine çektiklerine inananların inanma nedenleri de bu durumla başa çıkamamaları olabilir.
Makale referanslarımı alta ekliyorum. Ek olarak Netflix’teki Explained belgesel serisinin Astroloji bölümünden direkt olmasa da faydalandığımı belirtip izlemenizi öneririm.
PLUG C. (1973) A psychological study of superstitious behavior. Unpublished doctoral dissertation. The University of South Africa.
PLUG C. (1975) An investigation of superstitious belief and behavior. J. hehac. Sci. 2, 169-178.
The startup, M. (1983). Belief in astrology: a symptom of maladjustment?. Personality and Individual Differences, 4(3), 343-345.
Tyson, Graham A. "People who consult astrologers: A profile." Personality and Individual Differences 3.2 (1982): 119-126.
WEST J. A. and TCIONDER J.G. (1973) The Casefor Astrology. Penguin. Baltimore