Korkunç Kaza: Phineas Gage Vakası

Phineas Gage, demiryolu inşaatında kayaları patlatma işinde çalışıyordu. Metal bir çubukla kayanın içine barut ve kum yerleştiriyor sonra kontrollü şekilde kayayı patlatıyordu. Bir gün gene çubukla barutu yerleştirirken barutun patlamasıyla çubuk delikten fırlayarak kafatasının içinden geçti. Metrelerce öteye fırlayan demir çubuğun üzerinde beyin parçaları vardı. Gage'in beyninin frontal lobları tamamen yok olmuştu. Fakat olayın ilginç yanı bir süre sonra bilinci açıldı ve insanlarla konuşmaya başladı, kafasında koca bir delikle! Doktora açık bilinçle gitti ve uyanıkken tedavisi yapıldı. Tedavi yaklaşık 2 ay sürdü. Bir süre sonra işe döndü.

Sağlığı yerinde olmasına rağmen karakter özelliklerinde değişim yaşamıştı Gage. Başlangıçta doktorlar bu değişimin geçici olduğunu savunuyorlardı. Ancak Gage'in mizacı, düşünceleri ve hayalleri tamamen değişmişti. Vücudu iyileşmiş olmasına rağmen ruhu değişmişti. Doktorun dediğine göre zihinsel yetisi ve hayvani eğilimleri arasındaki denge yok olmuştu.

Gage artık düzensiz, düşüncesiz, hayatında etmediği küfürleri ağzından düşürmeyen, iş arkadaşlarına saygısız, inatçı ve tahammülsüz bir insan haline gelmişti. Gage'in kişiliğindeki bu değişimin sebebi beynin 'prefrontal korteks' denilen yerindeki hasardan meydana geliyordu. Bu kısım beynin hayatı planlama, sosyal hayatı düzenleme ve yaşamını devam ettirebilmek için alınan kararları düzenleyen bölgesidir. Kısacası beynin gözlemleri burada değerlendirilir ve davranışa dönüşür.

Gage zeka, algı ve konuşmada sorun yaşamıyordu. Beynine aldığı hasar çevresine uyum konusunda sıkıntı çıkarıyordu. Kazadan sonra sürekli iş değiştirmeye başladı ve işlerinden sürekli uyumsuzluk, saldırganlık gibi sebeplerden kovuluyordu. En sonunda bir sirkte işe başladı ve yanındaki demir çubuğu gururla sergiliyordu. Bu davranışı 'koleksiyoncu davranış' olarak adlandırılıyordu çünkü bu nesneye aşırı bir bağlılığı vardı.

Bir süre sonra hiçbir şehirde barınamadı ve kötü semtlerde içki içip insanlara sataşmaya başladı. 21 Mayıs 1861'de Status Epilepticus denilen nöbetlerle hayatı son buldu. Gage'in kafatasına giren demir çubuk ve kafatası şu an halen Harward Üniversitesi Tıp Fakültesi Kütüphanesi Müze'sinde sergilenmektedir.