Kapalı Kapılar Ardında: Lavender House ve Queer Direniş

Lavender House, Lev AC Rosen tarafından yazılmış ve 2022 yılında yayımlanmış bir polisiye romanıdır. 1950’lerin Amerika’sında geçen hikâye, noir türünün klasik unsurlarını kullanarak polisiye anlatısını queer bir perspektifle yeniden şekillendirir. Romanın başkahramanı Andy Mills, eşcinsel olduğu ortaya çıktığı için San Francisco Polis Departmanı'ndan kovulmuş ve hayatı altüst olmuş, eski bir polistir. 

İşsiz ve umutsuz bir haldeyken, bir bardayken, Pearl Velez adında gizemli bir kadından iş teklifi alır. “Lavender House” adlı büyük bir malikanede yaşayan bir ailenin annesi Irene Lamontaine, şüpheli bir şekilde ölmüştür. Bu kadın, ünlü Lamontaine sabunlarının varisidir. Bu malikane ise sadece bir zenginlik sembolü değil, aynı zamanda toplumun baskısından kaçan ve özgürce yaşayabilen bir queer topluluğun sığınağıdır. Andy, davayı araştırmaya başladıkça sadece cinayeti değil, aynı zamanda kendi kimliğiyle ilgili daha derin sorularla da yüzleşmek zorunda kalır. 

Andy, Lavender House’a vardığında buradaki insanların birbirlerine sıkı sıkıya bağlı olduğunu ama aynı zamanda her birinin sakladığı sırlar olduğunu fark eder. Aile üyeleri ve çalışanlar, toplumun dışında bir hayat kurmuşlardır ancak Irene’in ölümü bu güvenli dünyayı tehdit etmektedir. Andy araştırmasını derinleştirdikçe, herkesin bir nedeni olabileceğini anlar. Ancak burada geçirdiği süre boyunca, ilk defa kendisi gibi olan insanlarla bir arada olmanın verdiği rahatlığı ve aidiyet hissini de deneyimler.   

Roman, 1950’lerin muhafazakâr Amerika’sında queer bir birey olmanın zorluklarını noir estetiğiyle harmanlayarak güçlü bir atmosfer yaratır. Polisiye gerilim unsurları kadar karakterlerin iç dünyalarına da odaklanan Lavender House, her ne kadar klasik bir dedektif hikayesi gibi başlasa da, ana karakterinin kimliği sayesinde klasik dedektif romanlarına modern bir soluk getiren etkileyici bir yapıt olarak öne çıkar.  

Lavender House üzerine yapılabilecek eleştiriler, özellikle queer eleştiri, toplumsal cinsiyet eleştirisi ve klasik noir anlatısına getirilen yenilikler üzerinden şekillendirilebilir. 

Queer Eleştiri   

Roman, 1950’lerin baskıcı atmosferinde queer bireylerin maruz kaldığı ayrımcılığı ve dışlanmayı merkeze alıyor. Andy Mills’in polis teşkilatından atılması, toplumun LGBTQ+ bireyleri cezalandırma biçimlerinden biri olarak okunabilir. Lavender House’un bir sığınak olarak var olması, queer kimliklerin toplumdan izole edilmek zorunda kalmasına işaret eder. Bu bağlamda roman, heteronormatif sistemin queer kimlikleri ötekileştirme biçimlerine dair eleştirel bir okuma sunar.   

Ayrıca, hikâyede queer karakterlerin bir araya gelerek kendi "seçili ailelerini" oluşturması, LGBTQ+ bireylerin geleneksel aile yapıları tarafından reddedildiklerinde geliştirdikleri dayanışma ağlarına dair önemli bir temsil sunar. Roman, "gizli" queer yaşamların ancak kapalı kapılar ardında sürdürülebildiği bir döneme ışık tutarak, bireysel kimliklerin bastırılmasının toplumsal sonuçlarını sorgular.   

Toplumsal Cinsiyet ve Ataerkil Düzen Eleştirisi   

Roman, kadın karakterlerin toplumda nasıl sıkıştırıldığını ve kontrol altına alınmaya çalışıldığını da ele alıyor. Irene Lamontaine’in ölümü, sadece bireysel bir cinayet değil, aynı zamanda queer kadınların erkek egemen bir toplumda nasıl görünmez kılındıklarına dair daha büyük bir metafor olarak yorumlanabilir. 1950’lerin muhafazakâr düzeninde kadınların ve queer bireylerin özgürlüklerinin nasıl kısıtlandığını gösteren roman, bu yapının hâlâ günümüzde de farklı şekillerde devam ettiğini düşündürtebilir.   

Klasik Noir Anlatısına Alternatif Bir Bakış   

Roman, geleneksel "noir" türünü queer perspektiften yeniden ele alıyor. Klasik dedektif hikâyelerinde dedektif genellikle heteroseksüel, sert ve yalnız bir erkek figürüdür. Andy Mills ise bu kalıbı kırarak, kendi kimliğiyle mücadele eden ve toplumun dışında kalmış bir karakter olarak öne çıkıyor. Noir türünün temel unsurlarını (kapalı ortamlar, karanlık atmosfer, güvenilmez karakterler) kullanırken, anlatıyı queer bir mercekle yeniden şekillendirmesi, tür açısından da önemli bir eleştiri alanı yaratıyor.